مقاله

این ابوعلی مسکویه (درگذشت: ۴۲۱ ه.ق) بود که میراث فارابی در زمینۀ اخلاق را به ارث برد و در «تهذیب الاخلاق» خویش فلسفۀ اخلاق را به اوج رساند. مسکویه مانند فارابی و اخوان الصفا، گرایش‎هایی شیعی داشت. دستاورد عظیم او در تهذیب الاخلاق ترکیبی بود از «ادب» ایرانیِ پیش از اسلام و دیدگاه‎های اخلاقی هندیان که هر دو را در ساختاری واحد درهم می‎تند. وی دامنۀ این کلیت ترکیبی را نمی‎گستراند تا شامل حال اخلاق سیاسی یا فلسفه شود؛ لیکن دیدگاه‎های وی دربارۀ جوهرۀ محبت و الفت انسان دلالت‎های مهمی در مورد جنگ و صلح دارند.

اشاره: در بخشهای پیشین این نوشتار، به برخی از صنایع لفظی و معنوی اشاره شد و درباره تکرار، مَثَل، تمثیل، پند، مفاخره، خطبه و چشمی به پیرامون داشتن بحث شد. اینک ادامه مطلب:

در واقع قرارداد 1919، یکی از چالش برانگیزترین قراردادها در عصر مشروطه بود . بدین معنی که برای همه ایرانیان منفور نبود . و باعث بحث و جدل در مواضع اعضاء حزب دموکرات می‌شود و اختلاف نظرهایی به وجود می‌آید؛ و اختلافات تا جایی پیش می‌رود که منجر به شکاف بین اعضای حزب می‌شود. گروهی به حمایت از قرارداد 1919 انگلیس و گروهی دیگر در مخالفت با آن نظر می‌دهند.

صد سال از جنبش مشروطه سپری می شود. جنبشی که ایرانیان به عنوان نخستین حرکت آزادی طلبانه تاریخ معاصر خود بدان افتخار می کنند و تمامی جناحهای سیاسی برآن اند تا این حرکت را همسان و همپایه دیگر جنبش های انقلابی قرن گذشته جهان تلقی نمایند؛ یعنی بحث جنبش مشروطه یک و شاید هم تنها موضوع تاریخ سیاسی کشورمان است که بیشترین توجه پژوهشگران را به خود معطوف داشته است. اما با وجود انبوه مطالب در این راستا، چه در داخل و جه در خارج کشور اندک تأملی بر بیماریهای مظفرالدین شاه، این امضا کننده قانون اساسی مشروطه یافت نمی شود...

قتل امیرکبیر از زوایای گوناگون قابل بررسی است: نقش عوامل خارجی، استبداد، زنان دربار، بدخواهان و غیره. در این نوشتار به نقش زنان دربار در این حادثۀ غم انگیز پرداخته شده است.

در مقالات و کتاب‌های پژوهشی درباره میرزا تقی‌خان امیرکبیر، از همه مهمتر پژوهش نوین تاریخی «امیرکبیر و ایران» که کتابی جامع و مانع و در نوع خود تحقیقی کم‌نظیر است، در بحث امنیت داخلی و تحرکاتی که در ایام وزارت امیر در شرق ایران واقع شده، به شورش سالار، وقایع سیستان و بلوچستان و فتنه آقاخان محلاتی پرداخته شده است و از این‌که چرا غرب ایران در وزارت امیر سراسر در اطاعت و امنیت نسبی و پس از مرگ وی شاهد شورش‌هایی پی در پی بود، سخنی به میان نیامده است. این نوشتار به بررسی علل امنیت و پیوند و پیوستگی امیرکبیر و کردها می‌پردازد، تا شاید زمینه بحثی تازه را برای تحقیق در حوزه تاریخی معاصر بگشاید.

الف: افلاطون در رساله جمهوری و در تبیین همان نظریة مشهور و ناکام خود یعنی ضرورت حاکمیت حاکمان حکیم و حکیمان حاکم، نکات نغز و ژرفی می‌آورد: «مهم‌ترین نکته‌ای که افلاطون در اثبات توانایی‌ها و مشروعیت حکما و فلاسفه برای حکومت کردن، خاطر نشان می‌کند تأکید بر این است که فیلسوف با روی آوردن به حقایق سرمدی و تلاش مداوم در کشف حقیقت پدیده‌ها، وقت و زمان آن را ندارد که به عوالم پست‌تر توجه کند یا با کنجکاوی در اعمال روزانه آدمیان با آنان از درِ ستیزه درآید و روح خویش را با حسد و دشمنی آکنده سازد

از بشر بی‌آرمان نمی‌‌توان انتظار «اصیل بودن»، «کنشگری»، «خلاقیت» و «امیدواری» داشت 1- اتوپیا به معنای «رؤیای جمعی یک جامعه» است و یکی از مشخصات روزگار ما (بویژه بعد از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروری) مرگ اتوپیا و یا به تعبیری «مرگ رؤیای اجتماعی» است. دلیل آن هم، این است که ما در جهان پسامدرن به سر می‌بریم.

باری، گاهی این نزاعِ «اجتماعی و طبقاتی»، بین این دو جریانِ قدرت طلب، چنان به افراط آلوده می‌شد که از سوی سکولارها، کار به بغض و کینه و دین ستیزیِ علنی، منتهی می‌شد (14 ) ؛ که در لحظاتی از این دست ، کاملا فراموش میشد در زمان شکل گیری جنبش مشروطه ، بخشی از سرمایه اجتماعی در به حرکت آوردن توده ها، از سوی روحانیان مترقی و آزادی خواه بوده است

سيدحسن كسايى كه در زادگاهش اصفهان، او را با عنوان محبت‌آمیز و پر احترام «آقا حسن» می‌شناسند از استادان برجستهٔ موسیقی ایرانی و نوازندهٔ سرشناس نِی و سه‌تار بود. مشكل بتوان تصور كرد كه موسيقى ايرانى، و به‌ویژه «نى» بدون او چه وضعى می‌توانست داشته باشد...