دائرة المعارف بزرگ اسلامی

نمایش تا از مورد
نتیجه جستجو برای :
  • احمدآباد | یكی از بخشهای ششگانۀ شهرستان مشهد (استان خراسان).
  • احمدآباد | یكی از شهرهای منطقه‌ای به همین نام در استان گجرات هند.
  • احمدبابا |
  • احمدبن یحیی الهادی |
  • احمدبیک |
  • احمدپاشا | اَحْمَدْپاشا، معروف‌به قره[سیاه] (مق‍ 962ق/ 1555م)، سردار و صدراعظم آلبانیایی تبار عثمانی در ایام سلطان سلیمان قانونی (حک‍ 926-974ق/ 1520-1566م). از تاریخ تولد و چگونگی ورود او به دربار عثمانی اطلاعی در دست نیست، اما گفته شده که در دربار تربیت یافت و پس از پیمودن مقاماتی، بیگلربیگی روم ایلی شد و آنگاه به مرتب...
  • احمدپاشا | اَحْمَدْپاشا، فرزند اویس (مق‍ 930ق/ 1524م)، از امرای لشکری و کشوری دولت عثمانی در روزگار سلطان سلیم و سلیمان قانونی. وی مدتی به حکومت مصر نشست و به سبب طغیان بر ضد دولت مرکزی، از سوی مورخان عثمانی به «خائن» ملقب شد (نک‍ : اوزون چارشیلی، II/ 302). از تاریخ تولد و زادگاه او آگاهی دقیقی در دست نیست. بعضی از مورخ...
  • احمدپاشا | اَحْمَدْپاشا (د 1160ق/ 1747م)، از دولتمردان و سرداران عثمانی و حکمران بغداد به روزگار سلطنت احمد سوم و محمود اول. وی در استانبول زاده شد. پدرش حسن پاشا که به سبب اقامت در محلۀ ایوب در استانبول به ایوبلی (ایوبی) شهرت داشت، از والیان مشهور بغداد و از وزیران نامدار عثمانی در این شهر بود (ثریا، 2/ 149؛ عزاوی، 5/ ...
  • احمدپاشا بنوال | اَحْمَدْپاشا بُنْوال، یا کلود الکساندر کنت دُبنوال (1 جمادی‌الاول 1086-24 جمادی‌الاول 1160ق/ 14 ژوئیۀ 1675-23 مۀ 1747م)، نجیب‌زاده و افسر فرانسوی که به حکومت پیوست و اسلام آورد و در مقام خمپاره‌چی باشی، اصلاحاتی در ارتش این دولت انجام داد (IA).
  • احمدپاشا بورسه لی | اَحْمَدْپاشا بورْسه‌لی، فرزند قاضی عسکر ولی‌الدین بن الیاس (د 902ق/ 1497م)، از صاحب‌منصبان و وزیران دولت عثمانی و از پایه‌گذاران شعر دیوانی در زبان ترکی. تاریخ ولادت او در هیچ‌یک از مآخذ معتبر مانند الشقائق النعمانیه و تذکرۀ سهی نیامده، اما فؤاد کوپرولو با استناد به تاریخ کتابت وقف‌نامۀ مسجد مرادیه و بنایی در...
  • احمدپاشا جزار |
  • احمدپاشا گدیک | اَحْمَدْپاشا گَدیک (مق‍ 887ق/ 1482م)، سردار و صدراعظم عثمانی به روزگار سلطان محمد فاتح، گدیک در زبان ترکی به معنی نقص، گذرگاه و نیز اصطلاحی نظامی است. احمد به سبب نقص دندانهایش (هامر پورگشتال، 3/ 111)، یا مهارت در گشودن دژها و احداث گذرگاهها (IA, I/ 198) به این لقب معروف شده است. اصل و نسب و قومیت او دقیقاً د...
  • احمدپاشا کوچوک | اَحْمَدْپاشا کوچوک (مق‍ 1046ق/ 1636م)، از امرا و نظامیان آلبانیایی‌تبار عثمانی در زمان سلطان مراد چهارم (حک‍ 1033-1049ق/ 1623-1640م). به سبب کوته اندامی به کوچوک (کوچک) معروف شد. از زادگاه، تاریخ تولد و آغاز زندگی او آگاهی در دست نیست. به عنوان سرباز در جنگ خوتین (شهری کوچک در کنار رود دنیستر) شرکت داشت. پس ا...
  • احمدتیمور پاشا |
  • احمدجودت پاشا |
  • احمدخان ابدالی |
  • احمدخان بن خضر |
  • احمدخان مقدم | اَحْمَدْخانِ مُقَدَّم (د 1232ق/ 1817م)، حکمران تبریز و مراغه در اواخر دورۀ زندیه و اوایل عصر قاجار. پدرش حاجی علی محمد خان که از رؤسای طایفۀ مشهور مقدم در مراغه بود، پس از قتل نادرشاه حکومت آن دیار را به دست گرفت و به روزگار کریم‌خان زند نیز در همان مقام ماند (رستم‌الحکما، 351؛ ابوالحسن، 122-123؛ بامداد، 6/ 1...
  • احمدفضل عبدلی |
  • احمدو |
  • احمدی |
  • احمدی | اَحْمَدی، شهر و بندری در مشرق کویت. شهر احمدی دومینشهر بزرگ کویت و مرکز عمدۀ فعالیتهای اکتشافی، صنعتی و صادراتی نفت در آن کشور است. این شهر در 10 کیلومتری ساحل خلیج‌فارس در 29 و 4 عرض شمالی و 48 و 2 طول جغرافیایی (بریتانیکا) و در حدود 50 کیلومتری جنوب شرقی شهر کویت واقع شده است (خزعل، 1/ 28). فاصلۀ این شهر تا...
  • احمدی | اَحْمَدی، تاج‌الدین ابراهیم بن خضر (د 815ق/ 1412م)، از پایه‌گذاران شعر و ادبیات دیوانی در حکومت عثمانی (بانارلی، 387). در نسخه‌ای از اسکندرنامه نام وی را تاج‌الدین احمد بن ابراهیم نیز آورده‌اند (TS، ترکی، II/ 90؛ ریو، 162)، ولی به نظر فؤاد کوپرولو نام درست ویهمان ابراهیم بن خضر است (IA, I/ 216).
  • احمدیلیان | اَحْمَدیلیان، فرمانروایان مراغه و گاه تبریز در سدۀ 6 و اوایل سدۀ 7ق، منسوب به احمدیل کُرد روّادی.
  • احمدیه |
  • احمدیه |
  • احمدیه |
  • احمر | اَحْمَر، ابوالحسن‌ علی بن‌ مبارك‌ (یا حسن‌، نك‍ : یاقوت‌، 13/ 5) (د ح‌ 194ق‌/ 810م‌)، ادیب‌ و نحوی اوایل‌ عصر عباسی‌. هیچ‌یك‌ از منابع‌ به‌ اصل و نسب‌ یا آغاز زندگی او اشاره‌ نكرده‌اند. تاریخ‌ و محل ولادت‌ او نیز دانسته‌ نیست‌ و این‌ بی‌خبری احتمالاً از آنجاست كه‌ وی مردی گمنام‌ بود و با سماجت‌ و خوش‌ اقبالی‌...
  • احنف بن قیس | اَحْنَفِ بْنِ قِیس‌، ابو بحر صخر بن‌ قیس‌ بن‌ معاویة بن‌ حصین‌ (د 67ق‌/ 686م‌)، از رجال‌ معروف صدر اسلام‌ كه‌ در فتح‌ ایران و وقایع‌ مهم‌ عصر خلافت‌ امام‌ علی‌(ع‌) و آغاز دولت‌ اموی‌ نقشی‌ بس‌ مهم‌ داشت‌.
  • احوال | اَحْوال‌، نظریه‌ای‌ كلامی‌ - فلسفی‌ كه‌ ابوهاشم‌ جبّایی‌ (ه‍ م‌)، متكلم‌ معروف‌ معتزلی‌ سده‌های‌ 3 و 4ق‌ مطرح‌ كرده‌، و موافقت‌ و مخالفت‌ جدی‌ عده‌ای‌ از متكلمان‌ را برانگیخته‌ است‌.
  • احوال |
  • احوال شخصیه | اَحْوالِ شَخْصیه‌، یا احوال‌ شخصی‌، اصطلاح‌ حقوقی‌ به‌ معنی مجموع‌ اوصاف‌ و خصوصیاتی‌ كه‌ وضع‌ و هویت‌ شخص‌ و حقوق و تكالیف او را در خانواده‌ و اجتماع‌ معین‌ می‌كند (كاتوزیان‌، 2/ 4).
  • احوص | اَحوَص‌، عبدالله‌ بن‌ محمد بن‌ عاصم‌ انصاری (ح‌ 35- 105ق‌/ 655 -723م‌)، شاعر عصر اموی‌. وی از قبیلۀ اوس‌ برخاسته‌، و نسبت‌ انصاری او از همین‌ جاست‌ (ابن‌ قتیبه‌، 1/ 424؛ طبری‌، 3/ 421؛ ابن‌ درید، 437؛ آمدی‌، 59؛ نیز قس‌: ابن‌ سلام‌، چ‌ یوزف‌ هل‌، 186، كه‌ بر خلاف‌ دیگران‌ وی را از قبیلۀ خزرج‌ به‌ شمار آورده‌ ...
  • احکام |
  • احکام السلطانیه | عنوانی مشترك برای دو كتاب پرارزش از ابوالحسن ماوردی و ابویعلی ابن فراء در سدۀ 5 ق كه در آنها به شیوه و الگوی حكومتی اسلام پرداخته شده و مسائل و احكامی كه با شؤون مختلف حكومت مرتبط بوده، مورد بحث قرار گرفته است.
  • احکام القرآن | اصطلاحی است كه در علم فقه و علوم قرآنی بر دستورهای فقهی قرآن اطلاق می‌گردد و آیاتی از قرآن كه در بردارندۀ چنین احكامی هستند، «آیات الاحكام» (ه‍ م) خوانده می‌شوند.
  • احکام اولیه |
  • احکام ثانویه |
  • احکام نجوم |
  • احیاء علوم الدین | اِحْیاءُ عُلومِ‌الدّین‌، مشهور به‌ احیاءالعلوم‌، مهم‌ترین و جامع‌ترین و بلندترین‌ و پرآوازه‌ترین‌ كتاب‌ ابوحامد محمد بن‌ محمد غزالی طوسی (450- 505ق‌/ 1058-1111م‌) كه آن را در دوران‌ كناره‌گیری‌ازتدریس‌ در نظامیۀ بغداد،و پس از بروز دگرگونیهای‌ روحی‌ و شكوك‌ و شوریدگیهای‌ فكری‌، و بر اثر برگزیدن‌ طریق‌ مجاهده‌ ...
  • احیاء موات |
  • احیضر، بنی |
  • احیمر سعدی | اُحَیمِرِ سَعْدی (دح‌ 170ق‌/ 787م‌)، از شعرای صعالیك‌ اواخر دورۀ اموی و اوایل‌ عصر عباسی‌. نیای وی حارث‌ بن‌ یزید نام‌ داشت‌ (جاحظ، البیان‌...، 3/ 130) و نام‌ پدرش‌ كه‌ در منابع‌ به‌ صورت «فلان‌» نوشته شده‌، معلوم نیست‌ (ابوعبید، 1/ 195؛ ملوحی‌، 386؛ فروخ‌، 2/ 98). احیمر ظاهراً منسوب‌ به‌ بنی‌ سعد است‌ كه‌ یك...
  • اخبار الاخیار |
  • اخبار الدولة السلجوقیه |
  • اخبار الرسل و الملوک |
  • اخبار الصین و الهند | اَخْبارُ الصّینِ وَ الْهِنْد، از نخستین‌ سفرنامه‌های‌ برجای‌ مانده‌ از جهانگردان‌ مسلمان‌.
  • اخبار العلماء باخبار الحکماء |
  • اخبار مکه |
  • اخبارالدولة العباسیة | اَخبارُالدّولَة الْعَبّاسیة، عنوان اثری تاریخی از مؤلفی ناشناخته‌، احتمالاً مربوط به‌ نیمۀ نخست‌ سدۀ 4ق‌ كه‌ به‌ سبب‌ داشتن اخبار دعوت‌ عباسی‌، از اهمیت‌ بسیاری‌ برخوردار است‌. این كتاب‌ كه‌ در 1971م‌ به‌ كوشش‌ عبدالعزیز دوری‌ و عبدالجبار مطلبی در بغداد منتشر شد، بی‌گمان‌ یكی‌ از مهم‌ترین‌ نوشته‌های‌ برجای‌ما...

ورود به سایت

مرا به خاطر بسپار.

کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما

کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور

کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:

ثبت نام

عضویت در خبرنامه.

قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید

کد تایید را وارد نمایید

ارسال مجدد کد

زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.: