گفتگو

توجه ایزوتسو به عرفان تأمل‌برانگیز است. ‌او که در فلسفه تطبیقی بسیار توانمند و دقیق بود،‌‌‌ می‌کوشید درآثارش مباحث عرفانی و وجه ممیزه آن‌ را مورد بحث و بررسی قرار دهد. وی در کتاب «صوفیسم و تائویسم» که بحثی تطبیقی است، بر آن بود که عرفان اسلامی و شرقی را به بوته نقد بکشد. در گفتگوی حاضر کوشیده‌ایم تأملات و دیدگاههای ایزوتسو درباره عرفان و مباحث فلسفه تطبیقی را مورد بررسی قرار دهیم. گرچه دکتر پورجوادی معتقد است ایزوتسو به اسلام بسیار بیش از دیگر ادیان توجه داشت، اما تأکید می‌کند که توجه او به اسلام به معنای توجه به فلسفه و عرفان اسلامی است. گفتنی است که این مطلب پیشتر در ماهنامه «اطلاعات حکمت و معرفت» به چاپ رسیده است.

صدیقه موسوی: طرقبه از قدیم الایام به‌خاطر آب وهوای مناسبی که دارد و آرامشی که در آن حاکم است، برای آنها که در پی خلوت وآرامش واقعی هستند، سوژه مناسبی بوده است . از ایرج میرزا تا اخوان و ازمقام معظم رهبری تا دکتر علی شریعتی هر کدام روزهایی را در این نگین سبز گذرانده اند ودر آثارشان رد پایی از آن به‌جاست، هوشنگ جاوید هم ساكن آنجاست .

«علی احمد» معروف به آدونیس را کمتر کسی از اهل کتاب و نویسندگی است که نشناسد. این شاعر معاصر دنیای عرب در کنار فعالیت‌های ادبی و هنری، گاه نیز به دنیای اندیشه و سیاست سرک می‌کشد؛ سرک‌هایی که برایش همیشه دردسرساز بوده است، به‌طوری که به علت همین فعالیت‌های سیاسی، ماه‌های بسیاری را در حبس سپری کرد و سرانجام در سال ۱۹۶٥مجبور شد به بیروت نقل مکان کند. اما در آنجا نیز دوام نیاورد و سرانجام در سال ۱۹۸۶ به‌عنوان نویسنده آزاد در پاریس زندگی در تبعید خود را پی گرفت.

محمود جعفری‌دهقی، مدیر گروه فرهنگ و زبان‌های باستانی دانشگاه تهران درباره شیوع کتابسازی در حوزه تاریخ می‌گوید: پدیده کتابسازی یک بیماری فرهنگی است و باید از طرق گوناگون همچون ایجاد نشریه‌های منتقد و تشکیل مراجع تمییز دهنده آثار واقعی را از آثار ساختگی، به درمان آن پرداخت.

وقتی پدر، «منوچهر انور» باشد که خود اهل کتاب است و مدت‌های مدید - سال‌های دهه چهل - «ادیتور» انتشارات فرانکلین بوده، طبیعی است که فرزند هم، به راه پدر می‌رود و میل و کمال‌اش را در ادبیات می‌جوید و می‌پوید. «لیلی انور» که اکنون 48 ساله است، در مؤسسه ملی زبان‌ها و تمدن‌های شرقی (INALCO) در فرانسه، مسئولیت بخش زبان فارسی را دارد، در دوماهنامه لوموند (Le Monde) در هر شماره درباره ادبیات و فرهنگ می‌نویسد و در رادیو France Culture نیز، برنامه‌ای هفتگی با همین محوریت در دست تولید دارد. اما شاید مهم‌ترین کار او، ترجمه «منطق‌الطیر» فریدالدین عطار نیشابوری (618-540 هجری) به زبان فرانسوی باشد که باعث بهانه این گفت‌و‌گو شد. آنچه در ادامه می‌خوانید، متن کامل این گفت‌و‌گو است که ساعاتی پیش از بازگشت‌اش به پاریس، در مجالی فشرده صورت پذیرفت...

«بهشتی عمل‌گرای نظریه‌پرداز و نظریه‌پرداز عمل‌گراست»؛ داوود فیرحی، استاد علوم سیاسی دانشگاه تهران، می‌گوید: آیت‌الله بهشتی اندیشه سیاسی خود را با نظریه «نظام امت و امامت» صورت‌بندی می‌کند؛ نظریه‌ای که بر چهار رکن «شهروند مکتبی»، «آزادی شهروندان»، «نظام حزبی» و «رهبری» که نظام را به مردم‌سالاری دینی نزدیک می‌کند، استوار است. او از شباهت و تفاوت نظریه شهید‌بهشتی با دکتر علی شریعتی می‌گوید؛ دو متفکری که ادبیات یکی برای به‌حرکت‌درآوردن امت کاربرد دارد و دیگری نگاهش، به بعد از جنبش است و نهاد‌ساز. فیرحی از بهشتی متفکر و فقیه سیاسی صحبت می‌کند

عاطفه شمس:زیاد و ١٠٠ دوست كم است شهید بهشتی را معلم اخلاق خود می‌داند و می‌گوید گرچه نزد ایشان درس نخوانده اما درس‌های زیادی از رفتار او آموخته است.

در طول تاریخ بشری، پیشرفت علمی همواره حاصل ایده‌های جسورانه و سازنده دانشمندانی بوده است که هم شجاعت کافی برای شکستن چارچوب تصورات سنتی علمی، و هم یقین و توان فوق‌العاده‌ای در پیمودن مسیر دشوار تک‌روی، داشته‌اند. پروفسور قسطنتین تیشچنکو، یکی از این‌گونه محققان بلندپرواز است که با به‌کارگیری روش‌های پژوهشی منحصر به فرد زبان‌شناختی، موفق به کشف صفحات مفقود تاریخ ایران و اوکراین شده است.

قصه صلح، قصه امروز نیست. شاید بتوان از دو مقوله «صلح» و «نوعدوستی»، به مثابه مهم‌ترین ارکان انسانی یک جامعه یاد کرد. هرچه این دو مقوله، فضای بیشتری را در افکار و اذهان مردم در یک جامعه پر کند، آن جامعه به لحاظ «انسانی» فربه‌تر است. اما مسأله‌ای که در این میان، مغفول واقع شده و می‌شود، این است که پیش‌نیاز، محرک و عنصر تولید کننده صلح و نوعدوستی در یک جامعه، «عدالت» است. به طوری که صلحِ بدون عدالت، سست و تهی‌مایه و خام است. مادامی که مردمان یک سرزمین، از عدالت، بهره چندانی نبرده باشند، نمی‌توان به صلح و انسانیت، دل خوش داشت. چراکه در این شرایط، دم زدن از صلح و توصیه و ترغیب مردم به آن، دلخوش‌کنکی بیش نیست. گرچه در کشورها و جوامعی که ظلم، بیداد می‌کند، صلح‌جویی و نوعدوستی، چیز عمیقی نیست؛ احتمالا ابزاری است برای سیاست‌ورزی و سرگرم کردن خود، و مردم آن سرزمین.

دوم یا سوم تیرماه ۱۲۸۷ خورشیدی (۱۳۲۶ قمری) بود که مجلس مشروطه و انقلابی که مردم ایران سال‌ها برای دستیابی به آن تلاش کرده بودند، به توپ بسته شد. لیاخف روسی از سه جهت مجلس را محاصره کرد و بمباران مجلس بیش از ۱۲۰۰ کشته به جای گذاشت و سران مشروطه بازداشت و برخی از آنان اعدام شدند. چگونه شد که عمر مشروطه ایرانی در زمانه محمدعلی شاه اینچنین کوتاه بود؟ به سراغ جمشید کیانفر، پژوهشگر تاریخ، مشاور علمی مرکز پژوهشی میراث مکتوب و عضو گروه علمی تاریخ و جغرافیای مرکز پژوهشی میراث مکتوب رفتیم و این علت کوتاهی عمر مشروطه محمدعلی‌شاهی را از او پرسیدیم.