گفتگو

موسیقی آیینی و مذهبی که جزئی از موسیقی مقامی و دستگاهی ما محسوب می‌شود، بیان‌کننده باورها و اعتقاداتی است که از گذشته تا به امروز وجود داشته، در واقع می‌توان موسیقی را روایتگر و حافظ آیین‌های گذشته معرفی کرد. نوحه، روضه و مرثیه‌هایی که با اشعار مورد نظر و به صورت همسرایی، ادوار گذشته را سینه به سینه به آیندگان منتقل می‌کند مثال‌های روشن این موضوع هستند. این آیین‌ها اما با گذشت زمان، تغییر نسل‌ها، موسیقی‌های وارداتی و سیاست آرام آرام رنگ و بوی دیگری گرفته و دخل و تصرف‌هایی در آن ایجاد شده است و تردیدی نیست که این روزها کمتر می‌توان دل به موسیقی‌های مذهبی با اشعار پرمحتوا سپرد.

عزیه هنری ایرانی- اسلامی است اما شاید بسیاری ندانند که یکی از بزرگترین آرشیوهای تعزیه در «ایتالیا» نگهداری می‌شود که توسط سفیر وقت واتیکان در تهران به این کشور برده می شود. همچنین کمتر کسانی می‌دانند که علاوه بر تعزیه‌ای که برای واقعه کربلا خوانده می‌شود تعزیه پیامبران و حتی بزرگان دینی غیر اسلامی هم در ایران اجرا می‌شده است. این اطلاعات ماحصل بررسی 36 نسخه از هزاران نسخه موجود در کتابخانه مجلس شورای اسلامی توسط «دکتر بهروز محمودی بختیاری» عضو هیأت علمی دانشگاه تهران و پژوهشگر متون تعزیه است. همین ماجرا بهانه «ایران» برای گفت‌و‌گو با این پژوهشگر است.

«آنتوان بارا» محقق و نویسنده مسیحی گفت: حسین(ع) تا پایان دنیا وجدان تمامی ادیان است؛ او می خواست وجدان های غرق در گناه را بیدار سازد و از گودال گناهان آزاد و رها کند.

گفت وگوی علی صلح جو با دکتر علی خزاعی‌فر در باره ترجمه ادبی در ایران مقدمه: در ایران بحث درباره ترجمه قدمت زیادی ندارد. در پنجاه سال اخیر برخی ادبا و مترجمان جسته گریخته درباره ترجمه صحبت کرده اند اما دکتر علی خزاعی فر اولین کسی است که با آگاهی از مباحث نظری ترجمه و به صورت پیگیر و مستدل به بحث درباره ترجمه در ایران پرداخته است.

عزیه در زمره قدیمی‌ترین نمایش‌های آیینی مذهبی است که سال‌هاست با فرارسیدن ایام محرم با محور واقعه کربلا در شهرهای مختلف کشور اجرا می‌شود. تعزیه جنبه‌های مختلفی را در برمی‌گیرد و به لحاظ موضوعی و تقسیم‌بندی، گستردگی زیادی دارد. اگرچه پایه‌گذاری و رواج تعزیه از دوره صفویه در ایران شروع شد، ولی شاید بتوان اوج تبلور و شکوفایی آن را در دوره ناصرالدین شاه دانست. ناصرالدین شاه در آن زمان با الهام از تماشاخانه اپراهال انگلستان به تاسیس تکیه دولت به تقویت این حیطه اهتمام ورزید و بعد از او، بسیاری از حاکمان و دولتمردان وقت در جای‌جای ایران به‌ویژه پایتخت به تاسیس تکیه‌هایی پرداختند که در هرکدام از آنها، تعزیه‌های مختلفی برگزار می‌شد.

مرتضی رسولی‌پور، مدیر بخش تاریخ شفاهی موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران درباره زنده‌یاد عبدالحسین نوایی گفت: استاد نوایی تحقیقات و داوری‌های مستشرقان در مورد ایران را به راحتی قبول نمی‌کرد و می‌گفت ما نباید چشم به دهان خارجی‌ها بدوزیم و گفته‌ها و نوشته‌های آنها را یکسره درست قلمداد کنیم زیرا صاحب‌نظران غربی هر اندازه درباره تاریخ یا ادبیات ایران زحمت کشیده باشند، به اندازه ما دلسوز ایران نخواهند بود.

علی عابدی گفت: تغییرات رفتاری و استراتژیک زیادی در سیاستمداران عمل‌گرا دیده می‌شود چراکه اصول و ارزش‌های ثابتی که همیشه بر رفتار آن‌ها حاکم باشد و نوعی ثبات بدان‌ها بخشد وجود ندارد.

سومین دوره جشنواره «تقدیر از مروجان کتابخوانی» در میانه راه است و به همین بهانه با محسن حاجی زین‌العابدینی، دبیر سومین دوره این رقابت درباره این جشنواره، مهلت ارسال آثار و اهمیت و ضرورت این دست فعالیت‌ها در ترویج کتابخوانی گفت‌وگو کردیم. علاقه‌مندان مروج کتابخوانی تا بیست مهرماه مهلت شرکت در این جشنواره را دارند.

چشمان استاد پر از نور و امید به زندگی است، اما دستان او دیگر توان ندارند تا قلم‌موی نقاشی به دست بگیرند. برای یک نقاش روزهای سختی است اگر نتواند دیگر نقاشی بکشد و مهین عظیما نیز درحال سپری کردن این روزهاست. عظیما 21 آذر ماه سال 1308 در تهران و در خانواده‌ای اهل قلم به دنیا آمد. سال 1327 به عنوان چهاردهمین دختر دانشکده هنرهای زیبای تهران پذیرفته شد و پس از فارغ‌التحصیلی بر اثر یک اتفاق در شهر آبادان با نقاشی‌های پشت شیشه عبدالجلیل آشنا شد، با اینکه در فضای مدرنیته مشغول به تجربه بود، تصمیم گرفت این دنیای مدرن را به شیوه پشت شیشه نقاشی کند و از آن زمان تا امروز که دیگر نمی‌تواند قلم به دست بگیرد

کلمه تجدد در فرهنگ لغت معین به معنی نو شدن، تازه شدن و گرایش به نوشدن و نوخواهی، آمده است. این نوخواهی و نوسازی در عصر پهلوی اول، با یک ویژگی آمرانه ترکیب و اصطلاح تجدد آمرانه زاده شد. اکنون اگر بخواهیم از این تجدد آمرانه، پنداری ذهنی بیابیم، شاید یکی از راه‌های سودمند، خواندن برخی خاطره‌های نزدیکان دربار پهلوی اول باشد.