مقاله

در میان فیلسوفان مسلمان کم نبوده اند کسانی که با علم فقه آشنایی کامل داشته و برخی از ملکه قدسیه اجتهاد نیز برخوردار بوده اند. بهاءالدین محمد بن حسن اصفهانی مشهور به فاضل هندی نیز از چهره های بنام دوره سلاطین صفوی است که هم قله رفیع فقاهت را فتح کرده و هم در زمینه علم کلام و فلسفه دارای تالیفات و آثار ارزشمند است.

از 108 سال پيش كه كتاب: «الفصول المهمه...» سيد شرف‌الدين جبل عاملي به چاپ رسيده و به چند زبان، بارها تجديد چاپ شده تاكنون، دهها عالم بزرگ و صاحب‌نظر از حوزه‌هاي علمي تشيع و اهل‌سنت، در اين زمينه مهم و حياتي اظهار نظر نموده، تلاش كرده و در اين سالها نيز محافل و كنگره‌ها و بيش از 27 «همايش بزرگ بين‌المللي» پس از انقلاب اسلامي، در ايران و ساير كشورها تشكيل گرديده است.

به رغم اين بحثها، شيفتگي ناصر خسرو نسبت به «علم» و «عقل» و وصل کردن آن به صورت زنجيره‌وار به ديگر مفاهيم خودخواسته وي جالب است. آدمي شيفته عقل که مي‌کوشد ميراث اسماعيلي خود را هم نگاه دارد. به اين دو سه سطر بنگريد، مطلبي که در آن وي ابراز مي‌دارد که: اساس عقل به شادي و احساس رضايت است و اين يعني ضديت با جهل که با علم به دست مي‌آيد:

اشاره: استاد حكيمي در آثار پربرگ و بارشان كه برگرفته از سرچشمه‌هاي ثقليني است، مكرر به به فرموده‌هاي خاندان مبارك پيامبر اكرم(ص) و از آن جمله امام صادق(ع) اشاره كرده‌اند. آنچه در پي مي‌آيد، نوشتاري ديگر از ايشان است كه پيشتر در فصلنامه نقد و نظر به چاپ رسيده است.

هفته وحدت یکی از یادگارهای ارزشمند رهبر فقید و بنیانگذار جمهوری اسلامی است، انسانی که همیشه تهدیدها را به فرصت تبدیل می‌کرد و مایه سرافرازی مسلمانان و خواری متحجران بی‌تقوا و مستکبران زیاده‌خواه بود.

در اینجا توضیح داده نشده است که آیا آغاز این علوم از نبوت است و ادامه‌اش مربوط به عالمان یا آنکه اساساً همه علوم قبلا معلوم شده و عالمان فقط به کشف آنها می‌پردازند. با این حال، همین مقدار هم از دید عده‌ای از حشویان و ظاهربینان، ممنوع و کفر است. از نظر ناصر خسرو همین است که عامل خاموشی چراغ علم شده است: «و به علّت کافر خواندن این علمالقبان مر کسانى را که علم آفرینش دانند، جویندگان چون و چرا خاموش گشتند و گویندگان این علم خاموش ماندند و جهل بر خلق مستولى شد، خاصّه بر اهل زمین ما که خراسان است و دیار مشرق.»

«زبان‌شناسی شناختگرا» یکی از رویکردهای نوین زبان‌شناسی است که در دهه 80 میلادی در امریکا با انتشار چند اثر که بویژه مطالعه «استعاره» را از منظری جدید مورد بررسی قرار دادند، شکل گرفت؛ این رویکرد در دهه گذشته شکوفایی و نفوذ چشمگیری پیدا کرده است که دلایل متفاوتی را برای آن می‌توان برشمرد. از جمله اینکه زبان‌شناسی شناختگرا به عنوان هسته علم شناخت، ماهیتی میان‌رشته‌ای دارد که با جریان علم، در قرن حاضر همسو است؛ دیگر آنکه زبان‌شناسی شناختگرا یک چارچوب قطعی و بی‌انعطاف نیست بلکه رویکردی به مطالعه زبان است که سازه‌های نظری متفاوت ولی به لحاظ روش‌شناختی همگرایی را دارد.

اشاره: آنچه در پی می‌آید، بخش پایانی دستورالعمل‌های پیامبر اکرم(ص) به ابوذر غفاری است که به نقل از کتاب «پله سوم» عرضه می‌شود: یا اباذر، ما من شاب یدع لله الدنیا و لهوها، و اهرم شبابه فی طاعه الله، الا اعطاه الله اجر اثنین و سبعین صدّیقا: ای ابوذر! هر جوانی که دنیا و سرگرمی‌اش را به خاطر خدا ترک کند و جوانی‌اش را در فرمانبری از خداوند به پیری برساند، خداوند پاداش هفتادودو صدّیق را به او می‌دهد. یا اباذر، الذاکر فی الغافلین کالمقاتل فی الفارین: ای ابوذر! آن که در یاد خداست، در میان غافلان همچون جنگجو در میان فراریان است.

دبا: «دومین همایش بین المللی زبان ها و گویش های ایرانی: گذشته وحال» صبح روز یکشنبه چهاردهم دی ماه 1393 در مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی آغاز به کار کرد. آنچه در زیر می خوانید متن سخنرانی دکتر محمود جعفری دهقی، دبیر علمی همایش و مدیر بخش های ایران شناسی و زبان شناسی دائرةالمعارف بزرگ اسلامی در این مراسم است:

در مورد نسبت فلسفه و هنر، ابتدا سه مقدمه را مطرح مي‌كنم و در نهايت سعي مي‌كنم ايده اصلي خودم را در نسبت فلسفه و هنر طرح كنم كه شايد از دل آن بتوان نوعي راهكار هم بيرون كشيد. مقدمه اول را مي‌توان «بحران تعريف» ناميد. زماني كه حرف از نسبت مي‌زنيم، مي‌خواهيم نسبت دو چيز را بررسي كنيم. اين نسبت همواره دو ‌طرفي دارد. ما تمام تلاش‌مان اين است كه بتوانيم اين دو طرف را در نسبتي با همديگر قرار بدهيم.