مقاله

واسیلى ولادیمیرویچ بارتولد (۱۸۶۹ـ۱۹۳۰)، خاورشناس و نویسنده مقالات و کتاب‌هاى متعدد در تاریخ و فرهنگ خاورمیانه به‌ویژه آسیاى مرکزى بود. پدر و مادرش از آلمانی‌هاى مهاجر بودند و گویا به این سبب ویلهلم نیز نامیده شد و بعدها این نام را در آثارى که به زبان‌هاى اروپاى غربى می‌‏نوشت، به کار می‌‏برد.

چندی پیش، مطلع شدم استاد سید عبدالله انوار در بیمارستان مهراد بستری شده‌اند و با محبتی که دارند سراغی هم از من گرفته‌اند. در آن هنگام، من خود در سفر بودم؛ اما عکسی از ایشان دیدم که روی تخت بیمارستان، در آستانۀ 100سالگی، مشغول مطالعۀ کتابی دربارۀ روسیه و اوکراین بودند.

در بامدادان هجدهم اسفندماه ۱۴۰۱ روح بلند و نازنین استاد یگانه مرحوم سید عبدالله انوار در سالروز درگذشت صدیق عزیزش، استاد ایرج افشار به سوی آسمان پرواز کرد و با یاران قدیم خویش قرین شد.

استاد سید عبدالله انوار، حکیم، نسخه‌شناس، کتاب‌شناس، ریاضی‌دان، موسیقی‌شناس، تهران‌شناس و دانشمندی کم‌نظیر در یک قرن اخیر، دار فانی را وداع گفت و جامعۀ علمی و فرهنگی کشور را داغدار کرد.

استاد ایرج افشار از خاندان افشاری‌های یزد هستند. ریشۀ افشارهای یزد از افشارهای کرمان هستند و عمدتاً در دوره صفویه و در زمان شاه نعمت‌الله باقی به یزد آمدند و با یزدی‌ها پیوند برقرار کردند و در یزد ساکن شدند و شجره‌ نامه ای از آن‌ها در کتاب‌هایی که از استاد ایرج افشار چاپ کرده اند، بویژه یزدنامه ، منعکس است.

نگارش در اواخر هزاره چهارم قبل از میلاد مسیح ابداع شد. باستان‌شناسان این دوره را دوره اوروک ۴ می‌نامند که تقریبا برابر ۳۲۰۰ قبل از میلاد است. اسناد مربوط به آغاز نگارش تقریبا به‌طور هم‌زمان از شوش (خوزستان ایران) و اوروک (در جنوب بین‌النهرین) به دست آمده‌اند و با قاطیت نمی‌توان گفت کدام قدیمی‌‌تر است.

فرانسوا دوسه باستان شناس فرانسوی و متخصص دوره مفرغ(3500-1800 پیش از میلاد)، دکترای خود را در سال 2011 از دانشگاه سوربن گرفت. وی سال 2006 در مأموریت باستان‌شناسی جیرفت شرکت کرد و از آن زمان تاکنون به تحقیقاتش در زمینه تمدن هلیل‌رود ادامه داده است.

۵۳ سال پیش در چنین روز‌هایی دانشگاه اول و دوم وقت کشور، دانشگاه تهران۱۳۱۳ ه. ش و دانشگاه تبریز ۱۳۲۴ ه. ش، شاهد برپایی یک کنگره بین‌المللی درباره رشیدالدین فضل الله همدانی و بررسی اوضاع اجتماعی ایران و تبریز از خلال جامع التواریخ بود و ۱۸ نفر شامل شش نفر از اساتید و شرق‌شناسان جهان و ۱۲ نفر از دانشمندان و تاریخ‌دانان ایرانی به مدت شش روز در دانشگاه تهران و تبریز در این کنگره مهم به ارائه نتایج تحقیقات خود پرداختند.

آینده نگری در گذشته نبوده و در دوره جدید تاریخ پدید آمده است. وقتی جهان متجدد و زمانه پیشرفت آغاز شد آینده نگری هم با آن ظهور کرد. در زمان های قدیم چون پیشرفت تاریخی و اجتماعی نبود یا اگر بود به اشخاص و زندگی خصوصی تعلق داشت آینده نگری وجهی نداشت. آینده هم به معنایی که اکنون از آن درمی یابیم نبود.

با التفات به انعقاد تفاهم نامه‌های همکاری بین دانشگاههای ایران و دانشگاه‌های پاکستان، هند، بنگلادش، افغانستان و سایرکشورها، گسترش همکاری در زمینه انتشار نشریات و منشورات و آثار علمی در جهان فارسی و گسترش مبادلات علمی بین پژوهشگران کرسی‌های زبان و ادب فارسی و ایران شناسی، پیشنهاد می‌شود.