عدم ضرورت «قضیّه ضروریّه بتّاته سهروردی»

1396/9/21 ۱۳:۴۱

سهروردی در منطق حکمة الاشراق در یک نوآوری تمام جهات را به ضرورت برمی گرداند. وی جهات سه گانه ضرورت، امتناع، و امکان را جزء محمول قرار داده و بر آن است که در این صورت جهت در همه ی قضایا ضرورت می شود.

سردار دکامی - حسن ابراهیمی

چکیده: سهروردی در منطق حکمة الاشراق در یک نوآوری تمام جهات را به ضرورت برمی گرداند. وی جهات سه گانه ضرورت، امتناع، و امکان را جزء محمول قرار داده و بر آن است که در این صورت جهت در همه ی قضایا ضرورت می شود. از آن جا که بحث از جهت در دیگر مباحث منطقی، مانند تناقض، عکس، و قیاس ها نیز به میان می آید، طبعاً این نوآوری در این مباحث تأثیرگذار است. سهروردی بدین نکته واقف بوده و این تأثیرها را نشان داده است. به فرض تمامیّتِ این نوآوری، این نوشتار بر آن است که خواه مراد سهروردی اختصار در بحث باشد یا ضروری کردن قضایا در علوم حقیقی یا برهانی، اساساً نیازی بدین ضروری سازی و فرو کاستن همه ی جهات در ضرورت نیست و این نوآوری مشکلی را حلّ نمی کند. لذا از سوی اکثریّت منطق دانان بعد از سهروردی مورد غفلت قرار گرفته است.

فلسفه و کلام اسلامی، سال چهل و چهارم، پاییز و زمستان 1390، شماره 2

دریافت مقاله

منبع: پرتال جامع علوم انسانی