گفتگو

شکی در این نیست که کرونا آغازگر بسیاری از تحولات جدید شد؛ چه در امر اقتصادی چه در امر سیاسی و اجتماعی و چه در تعاملات محیط‌‌زیستی ما و... اما دکتر مقصود فراستخواه، جامعه شناس از تحولی بنیادین‌تر سخن می‌گوید. او معتقد است همان‌طور که بیماری وبا ایران را به‌ سمت «امر مدرن» سوق داد و سبب بروز «مشروطه» و سپس «نوسازی» شد، کرونا نیز ایران را به‌ سمت یک «جامعه پسامدرن» سوق خواهد داد: «اگر وبا و آنفلوانزا در یک قرن پیش، ایران را به سمت «مدرنیته» پرت کرد، این «کووید19» نیز گویا ما را به سمت یک پسامدرنیته خاصی هل خواهد داد. اما همان‌طور که مدرنیته ما متفاوت با یک مدرنیته «تیپ ایده آل» اروپایی بود، پسامدرن ما هم به طریق اولی، تفاوت خواهد داشت».

فرنوامروز در غلبه بیماری کرونا، بر خلاف تصور خودبنیاد چهارصد سال اخیر بشر، عجز او نسبت به حلّ و رفع مشکلات خودش، بیش از پیش آشکار شده است. یعنی برای بشر عصر جدید که در رویای چهارصد ساله حلّ همه مشکلات، تنها با عقل معاش و درایت خود، در عالم مدرن بود، این عجز کابوسی است که خواب غفلت خدایگانی او را پریشان می‌کند.

سجاد آیدنلو جوان‌ترین شاهنامه‌پژوه کشور چهره‌ای شناخته شده در مجامع علمی ایران و خارج از کشور است. او در این گفت‌وگو با برشمردن عناصر هویت ملی، نسبت هریک را با شاهنامه فردوسی می‌سنجد و درنهایت به جایگاه آذربایجان در شاهنامه و جایگاه شاهنامه در آذربایجان می‌پردازد. این نویسنده پرکار ارومیه‌ای علاوه‌ بر نگارش مقالات پرشمار علمی و ادبی 18 سال از عمر خود را صرف تألیف کتاب «آذربایجان و شاهنامه» کرده که بسیار مورد توجه و استقبال مخاطبان بویژه در آذربایجان قرار گرفته است

زندگی خوشایند و ثمربخش در ارتباط با دیگران و در عرصه اجتماعی، نیازمند فراگیری برخی مهارت‌ها و كسب شماری فضیلت‌هاست كه متاسفانه در نظام آموزشی رسمی ما كمتر آموخته می‌شود. جایی به ما یاد نمی‌دهند كه همدلی با دیگران چیست و چرا ضرورت دارد و چگونه می‌توانیم با بقیه همدل باشیم؟

پژوهشگر موسیقی و ادبیات گفت: موسیقی مورد استفاده در زورخانه با ساز زنگ تا موسیقی و آوازی که هنگام شاهنامه خوانی در قهوه‌خانه ها استفاده شده تا اوج هنر موسیقی در ارکستر بزرگ سمفونی و اپرا حاکی از آن است که شاهنامه همواره با فرهنگ موسیقیایی ایرانیان عجین بوده است.

عبدالوهاب شهیدی- چنانكه همه دوستداران موسیقی می‌دانند- بازمانده عصر طلایی موسیقی بود. درباره او سخن‌ها گفته شده؛ همین كه هوشنگ ابتهاج درباره‌اش گفته «آقای شهیدی همیشه برای من تصویری از آرزویی بود كه من درباره هنرمند داشتم... آقای شهیدی به من امید دادند كه می‌شود واقعا هنر خالص و ناب داشت و انسان بود و فروتن و مهربان و كار هنری شایسته هم كرد... می‌توانستم به عنوان یك هنرمند به او تكیه كنم؛ به اخلاق هنری و به اخلاق انسانی‌اش» یا محمدرضا شجریان او را «اعتبار موسیقی ایران» دانسته، گواهی است بر اهمیت او در قلمرو فرهنگ و هنر این سرزمین.

میراث مکتوب، سند هویتی هرکشوری است. اگر مردم کشوری بخواهند به تاریخ خود افتخار کنند، سند مهم آن میراث مکتوبی است که در طول سال‌ها در محدوده تمدنی خاص تألیف شده است. ایران به عنوان یکی از کشور‌های مهم تمدنی دنیا آثار مکتوب بی‌نظیری را در خود جای داده است.

خاستگاه‌ ادبیات‌ تطبیقی‌ در فرانسه‌ و در دهه‌های آغازین‌ قرن‌ نوزدهم‌ ‌است؛ در انگلستان‌ هم‌ در میانۀ‌ قرن‌ نوزدهم‌ متیو آرنولد و هاچسون ‌پازنت‌ در‌این‌باره‌ قلم‌ زدند. در آلمان ‌هم گوته‌ از ادبیات‌ جهان‌ سخن‌ می‌گفت (حدود سال 1827). در آن زمان‌، اروپا از جنگ‌های‌‌ ناپلئونی‌ (از 1803 تا 1815) ‌رهایی‌ یافته‌ ‌و صلحِ‌ نسبی‌ برقرار شده‌ بود.

انتشار ترجمه جدیدی از «پدیدارشناسی روح» اثر سترگ گئورگ ویلهلم فریدریش هگل (1770-1831) بی‌تردید مهم‌ترین رویداد در حوزه نشر اندیشه در ماه‌های اخیر در ایران است. به گواهی كتاب‌ها و مقالات و نوشته‌های كثیری كه مانی پارسا در كتاب «هگل ایرانی» گردآوری كرده، این متفكر دشوارنویس و بزرگ آلمانی، خوب یا بد و درست یا غلط، یكی از پراقبال‌ترین فلاسفه غربی در میان ایرانیان است، بگذریم كه درباره كیفیت آن آثار و در نتیجه پیرامون صحت و سقم شناخت فارسی‌زبانان از هگل حرف و حدیث بسیار است

«تفسیر معاصرانۀ قرآن» کتابی است به زبان انگلیسی در تفسیر قرآن کریم که با استقبال گستردۀ قرآن‌پژوهان مواجه شده است. ترجمه فارسی آن نیز به‌سرعت به چاپ سوم رسیده و این امر به‌رغم فاصله گرفتن عمومی از کتابخوانی، نویدبخش توجه مردم ـ و نه صرفاً محققان ـ به کتاب آسمانی است. گفتگوی زیر در همین باره است.