گفتگو

گفته شده ما مردمي شفاهي هستيم و محمل انديشه‌مان بيش از هرچيز شعر بوده است و شيوه انتقال ميراث شفاهي ما هم «سينه به سينه»... حالا اينكه از هر سينه‌يي به چه ميزان صحت و سقم داستان‌مان بيرون زده و امانتداري به سينه‌يي ديگر چگونه تعريف شده، خودش حكايت غريبي است! رسم آكادمي ما هم كه تاريخ كوتاهي دارد، آن هم نه بر بنيان خصلت واقعي‌اش، يعني آزادي، كه بنا به محدوديت‌ها و شرايط سياسي كشور ما - كه در مجموع غير از آن خصلت بوده - درباره كارزار گفت‌وگوي علوم انساني با موجود انساني در اجتماع ما سال‌هاست كه بحث‌هاي پراكنده‌يي شده است، ما نيز بر آن شديم، پيگيرش باشيم.

دکتر محبوبه خراسانی، مدرس دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف‌آباد در پاسخ به این‌که سهم ادبیات ایران در فرهنگ جهانی چیست، گفت: عده کمی از کشورهای دنیا دارای فرهنگ و تمدن کهن و ریشه‌دار هستند. ایران یکی از این انگشت‌شمار کشورهاست؛ اما نکته این‌جاست که به اندازه غنای فرهنگی خود سهمی از فرهنگ جهانی ندارد

جواد محرمی ـ ایمان ملکا: می‌توان گفت شما از قدیمی‌ترین زندانیان سیاسی بودید که از سال 44 در زندان بودید و سال 57 آزاد شدید و قاعدتاً خاطرات زیادی از دوران زندان و مبارزات دارید. گویا پاره‌ای اتفاقات در زندان افتاد که کم‌اهمیت‌تر از حوادث بیرون زندان هم نبود. برای مثال گرایش زندانیان سیاسی به مارکسیسم در یک مقطع که ماجراهایی دارد و منجر به فتوای برخی علما شد و همچنین مراودات شما با مجاهدین خلق (منافقین) و از جمله افرادی چون مسعود رجوی که البته در محیط زندان غیر‌قابل اجتناب هم بوده.

پس از چند سال انتظار سرانجام تعدادي از دانشجويان ستاره‌دار به عرصه دانشگاه و تحصيل بازگشتند. رضا فرجي دانا، وزير علوم و پيش از او جعفر توفيقي، سرپرست موقت وزارت علوم از پايه‌گذاران اصلي بازگشت اساتيد، مسوولان دانشگاهي و دانشجويان ستاره‌دار بودند؛ اتفاقي كه با خود نشاط و اميد را به دانشگاه‌ها بازگرداند. اين تغيير و تحولات اگرچه فراگير و جامع نبود ولي در همان گام‌هاي ابتدايي با استقبال و حمايت دانشگاهيان رو به رو شد. البته اين استقبال‌ها و حمايت‌ها تمام ماجرا نيست. وزارت علوم به همان اندازه‌يي كه در دانشگاه‌ها محبوب است در مجلس مخالف دارد. هرچه استقبال‌ها در دانشگاه‌ها بيشتر مي‌شود، موضع‌گيري و مخالفت نمايندگان حزبي و تندرو جدي‌تر مي‌شود.

طاهره رحیمی: «تو ‌ای پری کجایی»، «رسوای زمانه»، «غوغای ستارگان»، «آمد اما»، «از من بگذر» و ده‌ها قطعه به یادماندنی دیگر که در ماندگاری به ترانه‌های فولکلور ایرانی شانه می‌زند، ساخته ذوق و خلاقیت «همایون خرم» بود؛ هنرمندی که «ابوالحسن صبا» توانایی‌‌هایش را در موسیقی کشف کرد و «معرفت موسیقی» به او آموخت و برنامه محبوب «گلها» با او جان تازه‌ای گرفت. خرم تقریبا 50‌سال برای موسیقی ایرانی نوشت و اگرچه ساعت 10 شب 28 دی ‌سال 91 علایم حیاتی‌اش قطع شد، اما با ساخته‌هایش برای همیشه در دل و زبان مردم ایران جاودانه ماند.

مبارزه مسلحانه را ما به راه انداختیم جواد محرمی - ایمان ملکا: دکتر محمدکاظم موسوی بجنوردی، طی سال‌های اخیر تمام وقت خود را صرف پروژه‌های فرهنگی بزرگی مانند دائرةالمعارف بزرگ اسلامی کرده است؛ پروژه‌هایی که صبر و تحمل ایوب می خواهد و کارهایی اساسی در حوزه فرهنگ و اندیشه این کشور به حساب می‌آید. او در مصاحبه از بی مهری‌های دولت قبل با مرکز و اینکه می‌خواستند این پروژه را زمین بزنند درد دل و گلایه‌های بسیار داشت.

محبوبه ذالیانی: دكتر غلامرضا اعوانی چهره ماندگار فلسفه در سال 80، فیلسوف و استاد سابق گروه فلسفه دانشگاه شهید بهشتی است. او عضو پیوسته فرهنگستان علوم، رئیس انجمن حکمت و فلسفه ایران،رئیس انجمن بین المللی فلسفه اسلامی و رئیس سابق موسسه پژوهشی حکمت و فلسفه است.

شمس آقاجانی شاعر و تئوریسین ادبی، شاعر پیشرویی است که بر خلاف سایر شاعران آوانگارد، شعرش در زمان حیاتش با اقبال خوبی از سوی مخاطب روبه‌رو شده است. نخستین مجموعه شمس با عنوان «مخاطب اجباری» در سال 1377 توسط نشر خیام به بازار عرضه شد و از طرف هیات داوران کانون شعر فراپویان به عنوان یکی از سه اثر برگزیده دهه هفتاد معرفی شد.

26 دي‌ماه 1357 محمدرضا شاه پهلوي آخرين پادشاه ايران، از كشور گريخت و ديگر هيچگاه پا بر اين خاك نگذاشت. پدر او رضاشاه نيز به دليل تبعيد اجباري در اوايل مهر 1320 از ايران رفت و ديگر هيچ گاه به ايران بازنگشت. اين پرسش كه چرا شاه از ايران گريخت همواره ذهن بسياري را به خود مشغول كرده است.

60 سال از مرگ «نيما يوشيج» مي‌گذرد، كسي كه شعر معاصر ايران پيش از هر كسي تغيير و تحولاتش را مديون اوست، چرا كه او بدعت‌گذار يا به تعبيري «معلم اول» است. شاعر «افسانه» و «ققنوس». نيما، به تعبيري انقلابي‌ترين شاعر ايران محسوب مي‌شود، شاعري كه توانست با تكيه بر آموخته‌هايش از شعر و شاعران غرب و بيش از آن هوش سرشارش، تحولي چنين عظيم در شعر فارسي ايجاد كند كه به قول خودش، «آب در خوابگه مورچگان ريخته باشد».