گفتگو

دکتر مهدی محقق را در عناوین فقیه، فیلسوف و ادیب می‌شناسند. او در سال 1308 در خانواده‌ای روحانی و اهل فضل در شهر مشهد متولد شد. پدرش شیخ عباسعلی محقق واعظ خراسانی معروف به «محقق واعظ» یا «محقق خراسانی» تأثیر ویژه‌ای بر زندگی علمی فرزندش داشت چنانکه «مهدی» معتقد است زندگی علمی‌اش را وامدار اوست.

سین‌ شاه‌حسینی متولد1306 در محله سرچشمه تهران است. وی از اعضای موسس تشکیلات سربازان نهضت‌ملی و شاخه جوانان آن محسوب می‌شود. نخستین فعالیت او در کنار پدرش و در جلسات شیخ‌زین‌العابدین‌ شاه‌حسینی صورت می‌گیرد و همراهی پدر باعث آشنایی او با سیاست می‌شود. این فعالیت‌ها مصادف می‌شود با تشکیل «سازمان نظارت بر آزادی انتخابات» توسط دکترمصدق و نمایندگانی مانند حسین مکی، حائری‌زاده و بقایی در مجلس پانزدهم.

فلسفه مادر علوم است، مبنای تمام معارف بشری در فلسفه مورد مداقه و پرسشگری قرار می‌گیرد. انسان گزیر و گریزی از پرداختن به فلسفه ندارد، تفكر عقلانی پیرامون پرسش‌های بنیادین بشر درباره هستی، نیستی، حقیقت، دروغ، خیر، شر، زیبا و زشت. رشته فلسفه با وجود تمام كم توجهی‌هایی كه در دهه‌های اخیر با سیطره سیاست و اقتصاد نسبت به آن صورت گرفته، همچنان اعتبار دانشگاه‌های معتبر دنیاست، معرفتی پیچیده و تخصصی كه آموزش و یادگیری‌اش جز با مرارت و كوشش پیگیر نزد استادانی دلسوز و كارآشنا و طی یك برنامه آموزشی گام به گام و دقیق امكان‌پذیر نیست.

کودتای ۲۸ مرداد یکی از حوادث سرنوشت‌ساز در تاریخ معاصر ایران است که در دوازدهمین سال حکومت پهلوی دوم به وقوع پیوست و سبب تثبیت حاکمیت او تا ربع قرن دیگر شد. این کودتا که به تعبیر حکومت پهلوی، رستاخیز ۲۸ مرداد نامیده می‌شد، کودتایی بود که با طرح و حمایت مالی و اجرایی سازمان مخفی اطلاعات بریتانیا و آژانس اطلاعات مرکزی آمریکا، بر ضد دولت محمد مصدق در مرداد ۱۳۳۲ به انجام رسید. به مناسبت این روز، به سراغ دکتر علی بیگدلی،‌ نویسنده، پژوهشگر تاریخ و استاد تمام دانشگاه شهید بهشتی رفتیم تا به واکاوی بیشتر این مساله و بررسی جوانب آن ‌بپردازیم.

بحث بر سر دخالت یا عدم دخالت آمریکا در کودتای 28‌مرداد1332 یا جدل بر سر اینکه آیا آن ماجرا، به‌واقع کودتا بود و می‌شود که قدرتی بالادستی علیه زیرمجموعه خودش کودتا کند یا نمی‌شود، دیگر آنچنان انتفاعی ندارد. تحلیل واقعه از همان زمان در اذهان عمومی بیانگر واقعیت بود و هرچه تاریخ به جلو می‌رود، اسناد روشده، ادله‌ای برای درستی آن تحلیل‌هاست. کودتا در همه‌جا همان معنایی را دارد که تا نامش می‌آید بر هر ذهنی مترتب می‌شود؛ تغییر قدرت به وسیله ابزار خشونت. حال ممکن است قدرتی که سقوط می‌کند مشروع و برآیند خواست ملت بوده و با کودتا عقیم بماند یا در نطفه خفه شود، یا خود محصول روندی نامشروع بوده باشد و با روش نامشروع دیگری ساقط شود.

نفت، مصدق، كودتا؛ كلماتی كه در تاریخ معاصر ایران در هم تنیده شده‌اند. البته بیراه هم نیست چراكه هم نفت در دوران زمامداری مصدق ملی شد و هم دولت وی طی كودتایی سقوط كرد و او را تا آخر عمر خانه‌نشین. درباره علل و دلایل سقوط دولت مصدق نظرات متفاوتی مطرح هست. برخی تحلیلگران تنها كودتا را عامل سقوط دولت وی می‌دانند و برخی دیگر وضعیت اقتصادی دولت و مشی سیاسی‌اش را. فرید مرجایی، تحلیلگر و پژوهشگرتاریخ معاصر ایران معتقد است مجموعه‌یی از عوامل داخلی و خارجی موجبات سقوط دولت دكتر مصدق را فراهم كردند.

یک استاد جامعه شناسی دانشگاه تهران گفت: وقوع دو انقلاب در یک زمان و شباهت زیاد دومی به اولی ریشه در ناتمامی نابهنگام اولی دارد. انقلاب مشروطه به واسطه بازگشت به سلطنت به حاشیه رفت و نیروی مدافع خودش در درون نظام سیاسی و اجتماعی بعد از انقلاب تولید کرد و این نیرو در گذر زمان توانست دوباره به انقلاب جدید دست بزند.

مهدی فضلعی هنرمند شاخص در هنرپتینه است و طراحی واجرای تزیینات وپتینه کاری‌های داخلی در برج هرمی سروستان و بازسازی و مرمت بخشی از موزه بانک تجارت در فهرست آثار اوست. او اکنون بیش از هرچیز به ارایه اثار هنری در سبک باروک شهرت دارد و در مرمت اشیای عتیقه و آنتیک نیز صاحب تجربه است.

«مریم میرزاخانی» اولین زنی است که مدال«فیلدز» را دریافت کرده است. این مدال بالاترین و معتبرترین جایزه در رشته ریاضیات به‌شمار می‌رود. خانم «میرزاخانی» 37سال دارد و ایرانی است. وی دوره «پی‌اچ‌دی» خود را در سال 2004 در دانشگاه هاروارد به اتمام رسانده است. در دانشنامه‌اش چگونگی محاسبه حجم‌های «ویل‌-پترسون» فضاهای مدول‌های سطوح محدود «ریمن» را بررسی کرده است. علایق مطالعاتی او شامل تئوری «تیک مولر»، هندسه هایپربولیک (هذلولی)، تئوری ارگودیک و هندسه سیمپلکتیک است. وی در حال حاضر پروفسور (استادتمام) ریاضیات در دانشگاه استنفورد آمریکاست و بیشتر در مورد ساختارهای هندسی در سطوح و تغییر شکل آنها تحقیق می‌کند. انیستیتو ریاضیات «کِلِی» گفت‌وگویی را با وی انجام داده است که 12 آگوست 2014 در «گاردین» منتشر شد. در ادامه این گفت‌وگو را با هم می‌خوانیم.

دكتر كریم مجتهدی : در ایران كمبود زیادی در فلسفه داریم. متاسفانه این كمبود در فلسفه اسلامی نیز وجود دارد و مطالعه كمی صورت می‌گیرد و دانشجویان حتی در فلسفه اسلامی نیز نامی از خوارزمی و ابن‌میثم نمی‌شنوند. ما امروزه كم یاد می‌گیریم. در گذشته هر كسی به اقتضای موضوع مطالعه‌اش عمیق می‌شد و ذهن گشوده‌یی پیدا می‌كرد. تاریخ اسلام، قرآن و حدیث مطالعه می‌كرد. با آرای دو فیلسوف به‌طور گسترده‌یی آشنا می‌شد یا اگر متعصب بود آرای چند متكلم را می‌خواند؛ اما امروزه دانشجویان ما بسیط‌العقل وارد می‌شوند و این خطرناك است. دانشجویان ما پس از یاد گرفتن چند لغت خارجی فكر می‌كنند كه دانا شده‌اند.