گفتگو

نگار داوری اردکانی، عضو هیات علمی دانشگاه شهید بهشتی، معتقد است که نادیده انگاشتن مشخصه‌های زبانی در متون دانشگاهی، خیانتی نابخشودنی به نسل‌های آینده است، چراکه نه تنها مانع فهم و درک صحیح، بلکه موجب حیرانی و سرگردانی جوانان می‌شود.

هگل در جامعه امروزی ایران نه نماینده ایدئولوژی و جریان فكری خاص، بلكه یكی از لوازم اندیشیدن درباره فرهنگ مدرن ومعاصر است. ایرانیان نیز پس از حدود هفتاد سال آشنایی با هگل (یعنی از زمان فروغی به بعد) و پشت سر گذاشتن صورت‌های مختلف مواجهه با وی، به نحوه مواجهه‌ای معقول و معتدل با وی نزدیك شده‌اند. امروز همه اذعان دارند كه شرط سخن گفتن درباره هگل و نقد و تحلیل وی داشتن حداقل‌هایی است؛ باید زمینه و تاریخ پیدایش اندیشه‌های وی را دانست، با زبان وی آشنایی درخوری داشت؛علی مرادخانی استاد دانشگاه و پژوهشگر فلسفه که آثار متعددی در این حوزه به عرصه علم عرضه نموده است یکی از همین کسانی است که درباره هگل پژوهش‌ها و مقالات بسیاری داشته است، «هگل و فلسفه مدرن» یکی از مهمترین آثار وی است که در سال 85 منتشر شد. به سراغ او رفتیم و گپ و گفتی کوتاه در خصوص هگل با او انجام دادیم که حاصل آن را در ادامه می‌خوانید:

عقل از دیدگاه کانت ساختار دیالکتیکی دارد/ عقل تا دیالکتیکی نباشد تحول فرهنگی رخ نمی دهد یک استاد بازنشسته دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه عقل از نظر کانت یک ساختار دیالکتیکی دارد تصریح کرد: کانت دیالکتیک را در همان نقد عقل نظری مطرح می‌کند و آنرا به توهمات استعلایی پیوند می‌زند، خلاصه مطلب اینکه به نظر کانت اصولا عقل ساختاری دیالکتیکی دارد و این ساختار پایه حرکت است؛ یعنی عقل اگر دیالکتیکی نمی‌بود یا دیالکتیک نداشت تحول فرهنگی رخ نمی‌داد.

جامعه‌شناسی تاریخی هنوز آن‌گونه که باید در ایران علاقه‌مند نیافته است. تعداد ترجمه‌های آموزشی درباره‌ی این علم اندک است و وقتی به آن ورود می‌یابیم به نام دانش دیگری از آن یاد می‌کنیم و عملاً نامی از جامعه‌شناسی تاریخی نمی‌آوریم. این‌ها خود نشان از غربت جامعه‌شناسی تاریخی دارد. آنانی که با جامعه‌شناسی تاریخی در ایران اندک آشنایی دارند نام دکتر «ابراهیم توفیق» را شنیده‌اند. مدرس و محققی که درباره‌ی جامعه‌شناسی تاریخی درس می‌دهد و می‌نویسد. گفت‌وگوی حاضر همان‌قدر که درک ما را از جامعه‌شناسی تاریخی ارتقا می‌دهد دغدغه‌های بسیار عمیق او درباره‌ی این حوزه از تفکر را برجسته می‌کند. بخش اول این گفت‌وگو درباره‌ی وضعیت علم جامعه‌شناسی تاریخی است و بخش دوم آن به وضعیت این علم در ایران می‌پردازد.

بهروز فرنو، عضو هیات مدیره بنیاد حکمی و فلسفی دکتر سیداحمد فردید به مناسبت بیستمین سال درگذشت این فیلسوف معاصر گفت که این بنیاد امکانات مادی چندانی ندارد و به همین دلیل تاکنون کتابی از مجموعه آثار فردید را منتشر نکرده است. فرنو همچنین اعلام کرد که بنیاد برای انتشار منظم آثار زنده‌یاد فردید نیاز به هیات علمی دارد.

مختار علیزاده با بیان اینکه مباحثی که در حکمت هنر اسلامی بیان می‌شود براساس قول امیرالمؤمنین علی(ع) است. ایشان عبارتی را فرمودند که بعدها همین عبارت را یکی از متفکران عرفان اسلامی بنام عبدالرزاق کمال‌الدین کاشانی تفسیر کرده و کتابی با عنوان تحفة‌الاخوان في خصائص الفتيان نوشته که بارها چاپ شده و لیکن کمتر به آن توجه شده است. به نظرم این کتاب یکی از عالی‌ترین و شاهکار‌های تفکر اسلامی در مورد حکمت یعنی فتوت و فضائل آن است و از این طرق ما می‌توانیم در نسبت با غربزدگی گذشت پیدا کنیم.

سیدكاظم اكرمی جایگزین پرورش در كابینه دوم میرحسین موسوی بود. او 32 رای منفی و 34 رای ممتنع در سبد رای اعتماد خود داشت. كابینه پیشنهادی كه البته به مانند دوره قبل، همه موفق به كسب اعتماد مجلس‌نشینان شدند. اما با توجه به طولانی شدن جنگ و همچنین پایین آمدن قیمت دلار كه كشور را در وضعیت ویژه‌یی قرار داده بود، آموزش و پرورش را هم متاثر از خود كرده بود. شاید دوره قبلی وزارت آموزش و پرورش هم با چنین مشكلاتی دست به گریبان بود، اما حجم مشكلات این‌بار بیش از گذشته روی شانه‌های دولت سنگینی می‌كرد. با این حال تقویت ساختاری وزارت آموزش در دستور كار اكرمی بود.

حسین علیزاده که نخستین فستیوال موسیقی تهران با اجرای او فردا شب در عمارت مسعودیه آغاز می‌شود، بر این موضوع تاکید کرد که اماکن تاریخی را می‌توان با اجرای موسیقی اصیل ایرانی و بومی زنده و پرنشاط کرد و بین مردم هم برای استفاده صحیح و نگهداری از این اماکن فرهنگسازی کرد.

رئیس پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی می‌گوید: مصوبات شورای تحول و ارتقاء علوم انسانی چیزی نیست که نوشته شود و به دانشگاه‌ها تحمیل شود و افکار تنگ‌نظرانه خاصی را در نظر گرفته باشد، بلکه به رشته‌ها علمی، فنی و ارزشی نگاه شده است.

جلال حیران نیا: پروفسور سید حسین نصر فیلسوف سنت گرای اسلامی و استاد دانشگاه جورج واشنگتن آمریکا در گفتگوی مشروح با خبرگزاری مهر به بررسی کارآمدی روشنفکری دینی در دنیای کنونی و احیاء تمدن اسلامی و ایرانی پرداخته است. از منظر سنت گرایی، «سنّت» حقیقت یگانه ای است که همیشه بوده و هست. این سنت ازلی، مبدأ همة حقایق است و همة سنّت های زمینی، در واقع تجلیّات این سنّت آسمانی، ثابت و ازلی بوده و با آن مرتبط اند. همان گونه که همة وحی ها با «لوگوس» یا «کلمه» که در آغاز وجود داشت و هم جنبه ای از لوگوس کلّی و لوگوس کلّی من حیث هو است، ارتباط دارند.