گفتگو

26 اسفند 1398 در میان بیداد موج اول كرونا خبر آمد فریبرز رییس‌دانا در اثر ابتلا به كووید19 درگذشت. حدود یك هفته پیش از آن بستری شده بود و بسیار امید می‌رفت كه از این مهلكه جان سالم به در ببرد كه با اندوه و تاسف بسیار، چنین نشد. دكتر رییس‌دانا، اقتصاددان چپ‌گرا، نویسنده، شاعر، استاد پیشین دانشگاه و فعال و كنشگر سیاسی در طول 75 سال زندگی پربار، فراز و نشیب‌های زیادی را طی كرد.

«اضطراب سلامت» یکی از جدی‌ترین دغدغه‌های این روزهای مردم در سراسر دنیا است که به ظهور «شهروندان بی‌قرار» انجامیده است و جامعه ما نیز از این قاعده مسثتنی نیست. اضطراب سلامت و ظهور شهروند بی‌قرار بی‌تردید بر رفتار و مطالبات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی مردم و به تبع بر جریان سیاستگذاری‌ها هم اثرگذار خواهد بود. از این رو، بر آن شدیم تا در گفت‌وگویی با دکتر هادی خانیکی، استاد ارتباطات دانشگاه علامه طباطبایی، تأثیر کرونا را بر سطح و کیفیت مطالبات سیاسی و اجتماعی به بحث بگذاریم. تحلیل خانیکی از این موضوع نکات قابل توجهی دارد که در ادامه می‌خوانید:

چرا ترکیه ایاصوفیه را از موزه به مسجد تبدیل کرده است؟ اقدام دیوان عالی ترکیه برای لغو حکم موزه بودن بنای ایاصوفیه و تغییر کاربری اصلی این بنا را به «مسجد» با واکنش‌های گسترده داخلی و خارجی مواجه شد. حجت الاسلام دکتر محمد مسجدجامعی به پرسش هایی درباره مسأله ایاصوفیه[1] پاسخ داده است.

مولانا در مثنوی می‌گوید: «چند دزدی حرف مردان خدا/ تا فروشی و ستانی مرحبا» درباره مبارزه با پدیده انتحال و سرقت، دیدگاه‌های جدید بسیاری مطرح شده است که مهم‌ترین آن توجه موسسات فرهنگی خصوصی و دولتی به مقوله نقد و شناخت متقلبان است. مرحوم کریم امامی سال‌ها قبل برای این افراد عنوان «بچاپ بفروش» را گذاشته بود و منظورش ناشرانی است که کتاب‌ها را صرفا برای فروختن به چاپ می‌رسانند.

فلسفه تطبیقی، همان فلسفه است و یعنی در آن بایست موضوعات فلسفی را دقیقا شناسایی کنیم و ضمن شناخت این امور نزد فیلسوفان اسلامی و غرب، سیر تحول مسائل و مبانی آنها را در این دو سنت دنبال کنیم و سپس بتوانیم گره‌گشایی از مسائل را به سهم خود نشان دهیم. فلسفه تطبیقی به این معنا، هم در کار قدما مانند ابن‌سینا به‌ویژه در کتاب الانصاف و شیخ اشراق و اتم آن مباحث ملاصدرا قابل رصد است و هم در سنت معاصر در اندیشه علامه طباطبایی و استاد مطهری

گفت‌وگو با ابراهیم گلستان همیشه جذاب است، نه اهلِ مسامحه است و نه ریا. مردی که از قید و بندهای رایج رهاست و به تو اجازه می‌دهد خودت باشی، خودِ خودت. آنچه در گفت‌وگوهای گلستان بیش از هر چیز خوشایند است آزادی در بیان و انتقاد است. ابراهیم گلستان، نویسنده‌ای است که در نودوهشت سالگی با حافظه درخشان و تحلیلی دقیق به پرسش‌هایت پاسخ می‌دهد و اینجاست که معلوم می‌شود ابراهیم گلستان بودن یعنی چه. گفت‌وگوی تازه‌‌‌مان را با او می‌خوانید.

گنجینه غنی ادبیات مردم، آن دفتر ناگشوده‌ای است که ما را با گوشه‌هایی از روایت‌ها و داستان‌هایی که تنها نامی از آن‌ها شنیده‌ایم آشنا می‌کند. راهی است که پیش روی ما گشوده می‌شود، تا تلقی درست‌تری از سنت‌های جامعه ایرانی، قصه‌های جاری در زبان مردمش و تحولاتشان داشته باشیم.

　عنایت مجیدی، نویسنده پ‍‍ژوهشگر است و نامش با نام بدیع‌الزمان فروزانفر پیوند خورده. دلیل این پیوند، عهده‌دار شدن مسوولیت انتشار آثار به جا مانده از فروزانفر بعد از مرگ اوست. می‌گوید با اینكه با فروزانفر نزدیك بوده و خاطرات زیادی از او دارد اما تاكنون به خود اجازه‌ نداده در مصاحبه‌ای راجع به او حرف بزند. در دهه‌های گذشته، بخش مهمی از كار مجیدی انتشار آثاری از فروزانفر از جمله مقالات، دیوان و تاریخ ادبیات او بوده است.

در روزهایی كه همه‌ چیز دست به دست هم دادند و روزگار ما را مملو از خبرهای تلخ كردند، نصراله پورجوادی 77 ساله شد، فیلسوف، ادیب و مترجمی كه با چشم‌های به ظاهر بی‌اعتنایش همه ‌چیز را رصد می‌كند و در ته جانش نگرانی عمیقی برای ایران رخنه كرده است، همان پور‌جوادی كه شاید در روزهای عادی نتوانیم به او نزدیك و هم‌صحبت شویم، اما پا گذاشتن در یك دنیای دیگر و مرور گذشته و گاه نقد كارنامه‌اش باعث شد او با ما جوانان خام همكلام شود و گذشته‌اش را با دیده نقد رصد كند. نقدی كه این روزها بیش از هر زمان دیگری به آن نیاز داریم و در میان امید و ناامیدی بر آن باشیم تا از لابه‌لای تقویم گذشته گره‌های امروز را رصد كنیم

محمدجعفر یاحقی اگرچه شاگرد بلافصل بدیع‌الزمان فروزانفر نبود اما باید او را به آنچه مكتب فروزانفر خوانده می‌شود، منسوب و مربوط دانست. او چنان‌كه خود می‌گوید سال آخر لیسانس بود كه فروزانفر از دنیا رفت. با این حال عواملی هست كه آن دو را به‌هم پیوند می‌دهد و در راس آنها زادگاه هر دو كه شهرستان فردوس خراسان است.