گفتگو

گفتگوی ژوبر و عباس میرزا به خوبی نشان می دهد که شوک و تلنگر ناشی از تمدن جدید، که در سایه شکست‌های نظامی ایرانیان از روسیه رخ داد.

علی ططری گفت: انتظار ما از تاریخ، آینده بهتر، حرکت رو به جلو، انتقال تجربه گذشتگان، پرهیز از تکرار اشتباهات پیشینان، تقویت عرق ملی و ایجاد انگیزه برای تلاش‌ بیشتر و بیان اینکه دستاوردهای علم تاریخ خیلی فراتر از بیان در مجال کنونی است‌. تاریخ علم حال و آینده است.

ما نباید انتظاری از تاریخ داشته باشیم، این تاریخ است که از ما انتظار دارد. انتظار دارد که آن را بخوانیم و از آن درس بگیریم. چون به نظر من زمان یک پدیده خطی نیست، بلکه امری گِرد و مدور است و مرتب خودش را تکرار می‌کند.

پژوهش واجب‌ترین نیاز جامعه است، علم با پژوهش به پیش می‌رود. غرب فهمیده که ارسطو نقص دارد، نقص را رفع کرده و فیزیک جدید نیوتن را ایجاد کرده است.

اندیشه‌های فلسفی و به ویژه فلسفه علم گاستون باشلار (‌1962-1884) فیلسوف، دانشمند و ادیب فرانسوی در ایران چندان شناخته شده نیست. عمده آثاری كه از این متفكر چند‌وجهی ترجمه شده به تتبعات ادبی او اختصاص دارد. با این‌همه باشلار، فیلسوف علمی درجه‌یك و نماینده برجسته سنت فلسفه علم فرانسوی است كه با آن سنت فلسفه علمی كه در ایران شناخته شده، تفاوت‌های اساسی دارد.

نادره جلالی: در طی سالیان متمادی و حجم عظیمی از کتاب‌ها که حاصل تاریخ سرگذشت بشر بوده و سرانجام پادشاه رو به مرگ از یکی از مورخان زبده دربار می‌خواهد که حال که خوانش تمامی این کتب از سرگذشت جوامع بشری برای وی ممکن نیست، پس در سه کلمه برای او خلاصه کند، نشان از اهمیت فهم تاریخ حتی به هنگام زوال دارد. پاسخ این بود: مردم به دنیا آمدند، رنج کشیدند و مردند!

فاطمه قاضیها گفت: تاریخ رمان و داستان نیست که برای کسب مطلوبیت خاطر مطالعه شود، تاریخ را باید خواند و از آن عبرت گرفت، این شعار نیست بلکه از ملزومات است، بخصوص مسئولینی که تصمیم‌گیرنده هستند اگر تاریخ ندانند امکان دارد که در موارد حساس با تصمیماتی ناشی از عدم آگاهی به تاریخ دچار اشتباه شوند.

محمود عابدی، محقق و مصحح برجسته، گفت: اگر کسی علاقه دارد متنی را تصحیح کند، باید اطلاعات جانبی آن را هم پیدا کند. تصحیح‌کردن متنی مثل «شاهنامه» و امثال آن، افتخار بزرگی است، خدمت بزرگی است. ولی مقدمات بسیاری لازم دارد. یکی از این مقدمات، خوب خواندن همان «شاهنامه» است. این کار به مداومت، ممارست، و مطالعه دائم نیاز دارد. امیدوارم که آیندگان ما بیش از ما در این راه آماده شوند و اطلاعات اولیه را کسب کنند.

اکنون جهانی که پیش از این مستعمره بوده یا استعداد مستعمره‌بودن داشته در حاشیه جهان جدید قرار گرفته بی‌آنکه از وضع خود خبر داشته باشد این وضع غفلت در راه نبودن و در حاشیه قرار داشتن را من صفت خاص توسعه‌نیافتگی یافتم.باید اندکی بیشتر به تاریخ توجه کنیم و مخصوصاً در تاریخ معاصر کشورمان و وضع کنونی جهان تامل کنیم

فردوسی مخاطبان را به گفت‌وگو دعوت می‌کند، همان که در جهان امروز با عناوینی چون دیپلماسی یاد می‌شود. در شرایط فعلی که شاهد جنگ‌ها و ناآرامی‌هایی هستیم، بیشتر به گفت‌وگو نیاز داریم. تأکید بر تعامل و گفت‌وگو، نجات‌بخش جهان آشفته امروز است.