تاریخ در چنین روزی

علی اسفندیاری معروف به نیما یوشیج در سال 1276ش در روستای یوش در استان مازندران به دنیا آمد. او در مدرسه چندان موفق نبود و به تحصیلات آكادمیك اهمیتی نمی‏داد. انقلاب‏ های اجتماعی سال‏ های 1300 و 1301، نیما را به كناره‏ گیری از مردم و زندگی در میان جنگل‏ ها و دامان طبیعت و هوای آزاد كشاند و در آن‏ جا اشعار بیشتری سرود. نیما از 1311 ساكن تهران شد و تا اواخر عمر در آن جا ماند. نیما با حركتی كه در طول زندگی خود داشت، نشان داد كه از شعر و هنر، ادراكی عمیق و تازه دارد و شایستگی این را داراست كه در عرصه سرشار و پربار ادب فارسی، بنیانگذار شیوه‏ای نوین باشد. بنابراین نیما، شعری را وارد صحنه ادب فارسی نمود كه در عین دارا نبودن قافیه و ردیف، دارای وزن و هجا بود. این سبك شعر به شعر نو و شعر نیمایی مشهور است و افراد فراوانی به پیروی از سبك او، هنر آزمایی كرده‏ اند.

جلال ‌الدین همایی ادیب، شاعر و استاد زبان و ادبیات فارسی، در سال ۱۲۷۸ در اصفهان زاده شد. پدرش میرزا ابوالقاسم محمدنصیر متخلص به طرب و جدش ملا محمدرضا همای شیرازی هر دو از شعرا و دانشمندان معروف عصر خود بودند. جلال ‌الدین تحت نظارت پدر دانشمند خود و در خانواده‌ای که کلیه اعضای آن اهل خط و قلم بودند رشد یافت و از اوان کودکی ملزم به فراگیری ادبیات عرب و حکمت و فلسفه شد. در سن ده سالگی منشآت قائم مقام فراهانی، منشآت فرهاد میرزا و منشآت امیر نظام و تاریخ معجم را نزد میرزا عبدالغفار و شاهنامه فردوسی، کلیات سعدی، منتخب قاآنی و غزلیات محمد خان دشتی را در نزد پدر مطالعه کرد و به اطلاعات فراوانی دست یافت. همایی از سن یازده سالگی به مدت بیست سال در مدرسه نماورد از مدارس قدیم و معروف اصفهان که مرکز دانش و فرهنگ این شهر بود به کسب علوم اسلامی پرداخت .

پیر لاروس ادیب و لغت شناس بزرگ فرانسوی در23 اكتبر 1817م در خانواده‏ای فقیر در شهر پاریس به دنیا آمد. وضع مالی پدرش به قدری بد بود كه قدرت نداشت حتی برای پسرش یك لباس آبرومند خریداری نماید و پیر با شلوار پاره و مندرس در دبستان و دبیرستان مورد تمسخر و استهزاء دانش‏آموزان قرار می‏ گرفت. او تا 15 سالگی در كارگاه پدرش به عنوان شاگرد آهنگر، اسب را نعل می ‏كرد. لاروس سپس تحصیلات خود را در شهر ورسای فرانسه ادامه داد و در این زمان، كتب منتشر شده در فرانسه و سایرنقاط جهان را مطالعه می‏ كرد. وی از این زمان، درصدد تهیه فرهنگی جامع برآمد و با پشتكار فراوان، فرهنگ خود را به نام لاروس تكمیل نمود.

آرتور كريستين سَن، مستشرق دانماركي در 31 دسامبر 1875م در كپنهاك، پايتخت دانمارك به دنيا آمد. وي در دوران تحصيل در دوره متوسطه به زبان‏شناسي و امور مشرق علاقه‏مند گرديد و پس از فراگيري زبان فرانسه و لاتين و تاريخ، به آموختن زبان‏هاي فارسي، عربي، سانسكريت و تركي پرداخت. كريستين سن پس ازپايان تحصيلات دانشگاهي، براي جمع آوري موادي براي رساله دكتراي خود درباره عمر خيام نيشابوري، به كتابخانه‏هاي لندن، پاريس و اسپانيا و نقاط ديگر سفر كرد و براي نخستين بار با ابنيه و آثار تمدن شرق و اسلامي در اسپانيا روبرو شد. وي در سال 1914م راهي ايران گرديد و درباره فرهنگ، دين و زبان ايران، به تحقيق و نگارش پرداخت.

آیت‏ الله میرزا احمد كفایی فرزند استاد بزرگ، آخوند ملا محمد كاظم خراسانی، در نجف اشرف دیده به جهان گشود و پس از تحصیل مقدمات و سطوح عالیه، از محضر پدر ارجمندش، آخوند خراسانی و دیگر بزرگان حوزه علمیه نجف بهره ‏مند گردید. وی پس از فوت پدرش به مشهد مقدس عزیمت نمود و در مسجد گوهرشاد به تدریس خارج فقه و اصول اشتغال ورزید.

استاد ابوالحسن صبا، در سال 1281 ش در تهران به دنیا آمد. وی از نوادگان فتحعلی خان صبای كاشانی، ملك الشعرای دربار فتحعلی شاه قاجار بود. پدر ابوالحسن نیز با نام كمال ‏السلطنه، طبیبی هنرمند و هنردوست بود و منزلش محفل ارباب ذوق و موسیقی محسوب می ‏شد. ابوالحسن صبا موسیقی را از كودكی نزد پدر و دیگر استادان این هنر فراگرفت و به تكمیل معلومات خود در این زمینه پرداخت. هنر استاد صبا، تنها در نوازندگی خلاصه نمی ‏شد،

دكتر عيسي صديق معروف به اعلم، يكي از نامداران فرهنگي سده اخير تاريخ فرهنگ ايران، در سال 1273ش در تهران به دنيا آمد و پس از گذراندن علوم مقدماتي و اتمام دوره دارالفنون، در 17 سالگي به فرانسه رفت و موفق به دريافت دانشنامه ليسانس در رشته رياضي گرديد. دكتر صديق سپس چند سالي در ايران در وزارت فرهنگ مشغول به خدمت شد و در سال 1309 جهت ادامه تحصيل عازم آمريكا گرديد. وي پس از اخذ دكتراي فلسفه به ايران مراجعت نمود و از طرف دولت ايران، مامور تهيه طرح تاسيس دانشگاه تهران شد. صديق اعلم پس از اين كار، مامور راه‏اندازي اين دانشگاه گرديد.

علی حاتمی در سال 1333 در تهران به دنیا آمد و پس از فارغ التحصیلی از دانشكده هنرهای دراماتیك به همكاری با تلویزیون پرداخت و به نوشتن فیلم ‏نامه مشغول شد. فیلم‏های علی حاتمی، همگی نشان دهنده علاقه او به فرهنگ ایرانی است.

بر اساس مصوبه مجلس شورای اسلامی در سال 1372 ش، دهم آذرماه، سالروز شهادت مجاهد نستوه و اسوه بزرگ حق‏مداری و ظلم‏ ستیزی، آیت ‏الله سید حسن مدرس، به عنوان روز مجلس نام ‏گذاری شده است. انگیزه ‏های اصلی این نامگذاری، حضور و مبارزات خستگی‏ ناپذیر شهید مدرس در سنگر مجلس شورای ملی، علیه استبداد و استعمار و نقش خاص و ویژه مجلس شورای اسلامی در پاسداری و صیانت از راه پاك آن شهید والامقام و همه شهدای راه خدا می ‏باشد.

در این روز هیئت وزیران در یك نشست طولانی، تصویب نامه انجمن های ایالتی و ولایتی مورخ 16 مهر 1341 را لغو كرد. این اقدام دولت در اثر فشاری بود كه از طرف جامعه روحانیت و پی گیری حضرت امام خمینی(ره) وارد شد و دولت در مقابل حمله و فشار علما، ناچار سرتسلیم فرود آورد.