تاریخ در چنین روزی

عبدالرحمن شَرَفكندي مشهور و متخلص به "هژار" در سال 1300 ش در روستاي شَرَفْكَند در نزديكي مهاباد به دنيا آمد. پدر وي از علماي دوره خود بود و عبدالرحمن در خدمت پدر به تحصيل علوم ديني پرداخت. در 17 سالگي پدر خود را از دست داد و مجبور شد تا براي امرار معاش خانواده به كشاورزي روي آورد.

رضاخان سردار سپه پس از گسترش قدرت و نفوذ خود در سراسر كشور، تنها از يك چيز بيم داشت و آن بركناري وي از سوي احمدشاه بود، همان طور كه پيشتر در حادثه جمهوري چنين شد. به همين علت كوشيد تا فرماندهي كل قوا را كه به موجب قانون اساسي در اختيار شاه بود، از آنِ خود سازد. اما مخالفت مدرس و اقليت هوادار او، مانعي جدّي در نيل به اين هدف بود. از اين رو سردار سپه به مدرس چنين وانمود كرد كه تسليم او شده و از اين پس هرچه مدرس بگويد پذيرفته مي‏شود. در اواسط بهمن ماه، سردار سپه به منزل مدرس رفت و در اين ملاقات و ملاقات‏هاي بعدي

سيدمحمدبن حسين، ملقب به هِبةُالدين معروف به حائري حسيني شهرستاني، در سال 1262 ش در سامرا متولد گرديد. وي پس از تحصيل علوم مقدماتي حوزه، از محضر استاداني چون آخوند خراساني، سيدكاظم يزدي و شيخ الشريعه اصفهاني كسب فيض نمود و به درجه اجتهاد نائل آمد. آيت اللَّه شهرستاني پس از استقلال عراق از سلطه انگليس، به وزارت معارف منصوب شد و به اصلاحات امور ديني و مذهبي و مراقبت در حفظ ديانت محصلين پرداخت و مدتي نيز رياست ديوان عالي آن كشور را به عهده داشت. ايشان مدتي عضو مجلس شوراي ملي عراق بود و پس از آن، تمامي اوقات خود را در تأليف كتاب و دفاع از اسلام در مقابل حملات قَلَمي معاندين مصروف داشت.

هنوز مدتی از تاجگذاری احمدشاه قاجار نگذشته بود كه جنگ جهانی اول آغاز شد. در این جنگ، دولت‏ های روسیه، انگلستان و فرانسه با دولت‏ های آلمان، اتریش، مجارستان و ایتالیا به نبرد برخاستند و پس از مدتی حكومت عثمانی نیز اتّحاد خویش را با آلمان اعلام كرد و عملاً وارد جنگ گردید. طرفین جنگ تلاش زیادی به عمل آوردند تا در دولت ایران نفوذ كرده و آن را به نفع خویش وارد كارزار نمایند و از منطقه سوق ‏الجیشی ایران، ضربه سهمگینی به دشمن خود وارد كنند. در این زمان، مستوفی ‏الممالك، ریاست دولت را در اختیار داشت.

استاد حسن هریسی در سال 1282 ش در تبریز به دنیا آمد. از دوازده سالگی به مدرسه طالبیه آن شهر رفت و پس از فراگیری قرآن، گلستان سعدی، صرف، نحو، منطق و فقه و اصول، به خوشنویسی روی آورد و خط نستعلیق و نسخ را در محضر استادان شهر آموخت. استاد هریسی از 25 سالگی خدمات فرهنگی خود را به عنوان معلم خوشنویسی در مدارس تبریز آغاز كرد و از 1347 در خانه فرهنگ تبریز به آموزش خوشنویسی پرداخت.

غائله آذربايجان يكي از مسائل‏ي بودكه با پايان جنگ جهاني دوم در ايران صورت عمل به خود گرفت اما بازتاب بين‏المللي يافت. شكل‏گيري فرقه دموكرات به رهبري جعفر پيشه‏وري و حمايت دولت شوروي از خودمختاري آذربايجان، باعث عكس‏العمل ارتش ايران شد. در اين حال نيروهاي نظامي ايران قصد ورود به منطقه را داشتند اما سربازان شوروي كه از زمان جنگ جهاني دوم در منطقه مستقر بودند از ورود آنان به منطقه جلوگيري كردند. در شهريور 1324ش، دولت ايران از دولت‏هاي نيروهاي مستقر در كشور درخواست كرد افراد خود را از ايران خارج كنند كه آمريكا و انگلستان در راستاي مقابله با شوروي اين امر را عملي كردند.

شهید سیدمجتبی نواب صفوی در سال 1303ش در خانی ‏آباد تهران به دنیا آمد و پس از اتمام دروس ابتدایی، به آبادان سفر كرد. سید مجتبی سپس برای ادامه تحصیل به نجف اشرف مهاجرت نمود و در آن‏ جا از محضر مدرسین حوزه علمیه نجف اشرف بهره ‏مند گردید.

میرزا تقی خان امیرکبیر در حدود سال 1187 ش در روستای هزاوه در اراک به دنیا آمد. وی پس از طی مراحل پیشرفت و ترقّی علمی و سیاسی به صدر اعظمی حکومت ناصرالدین شاه قاجار برگزیده شد و در طول چهار سال صدراعظمی خویش خدمات شایسته و فراوانی به ملت و حکومت نمود. اصلاح امور مالی، سر و سامان دادن به وضع ارتش، تلاش در رواج خودکفایی ملی، گسترش فعالیت‏ های علمی و تأسیس مؤسسات آموزشی (مانند دارالفنون تهران) مبارزه با عقاید و انحرافات مذهبی، بی ‏اعتنایی به خواسته‏ ها و تهدیدات قدرت ‏های خارجی و قطع ایادی و جاسوسان استعماری، از جمله فعالیت‏ ها و تلاش‏ های پیگیر او در این ایام بود.

به قدرت رسیدن میخاییل گورباچف در اتحاد جماهیر شوروی، موجب تحوّلات عظیمی در جهان كمونیسم گردید. حضرت امام خمینی(ره) بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران كه ناظر جریانات مهم سیاسی بین‏المللی بود، از این فرصت به نحو احسن استفاده كرده و با دعوت جهان كمونیسم به اسلام، در صدد برآمدند تا خلاء به وجود آمده از فروپاشی ماتریالیسم را با جایگزینی اسلام ناب محمدی(ص) پُر نمایند. به همین جهت هیأتی را به سرپرستی حضرت آیت‏اللَّه جوادی آملی به مسكو اعزام داشته تا پیام كتبی معظم ‏له را به گورباچف در دعوت به اسلام ارایه دهند.

در مقطعی كه سراسر ایران، در تظاهرات و راهپیمایی علیه رژیم پهلوی بود و هر لحظه ضعف و انحطاط آن، بیشتر نمایان می‏شد، سران چهار قدرت بزرگ غرب به پیشنهاد فرانسه، در جزایر گوادلوپ در شرق دریای كاراییب در آمریكای مركزی گرد هم آمدند و به بررسی رویدادهای ایران و آینده آن پرداختند. در این كنفرانس، جیمی كارتر رییس جمهور وقت آمریكا، هلموت اشمیت، صدراعظم اسبق آلمان غربی، جیمز كالاهان، نخست وزیر انگلستان و ژیسكار دستن، رییس جمهور وقت فرانسه، با هدف حفظ منافع خود در ایران، به تبادل نظر پرداختند. كارتر معتقد بود، به علت وضعیت حاكم بر ایران، دیگر امكان حمایت از شاه وجود ندارد.