مقاله

یکی از علل موفقیت هخامنشیان در جنگ ها و اداره مملکت، نوآوری و سازماندهی دقیقی بود که در زمینه اداری و نظامی به کار بردند. البته، در برخی موارد، این تشکیلات ریشه در دولت های پیش از آنان داشت که در این وام گیری ها تحولاتی ایجاد کرده بودند.

پایتخت رکن اساسی در امور اقتصادی، سیاسی، اداری، و حتی فرهنگی و اجتماعی در تاریخ ایران بوده و عوامل گوناگون ساختار و نظام اداری پایتخت را شکل می داده است. در کنار ویژگی های جغرافیایی، اقتصادی، سیاسی، اجتماعی، ژئوپلیتیکی و اداری کشور، شهرها نیز بنا به دلایل گوناگونی برای دوره ای کوتاه یا بلند، مقام پایتختی خود را به تجربه می گذاشتند

برخلاف دیدگاه رایج که عصر سلجوقی را دوره انحطاط تفکر و اندیشه در ایران می دانند، حوزه عمومی اندیشه و تفکر در ایران عصر سلجوقی دچار رکود و انحطاط نشد، بلکه در مسیر و شرایطی متفاوت از جریان غالب تفکر در دورههای پیشین جریان یافت که آن را میتوان نوعی تغییر نگرش در عرصه های گفتمانی و بنیانهای فکری دانست.

مرحوم دکتر آیینه وند یادداشت کوتاهی به نام «عصری کردن فهم دین (عصرنه) دارد. به نظر می‌رسد این یادداشت کوتاه یک مقاله پژوهشی نیست بلکه به مناسبتی گذرا نوشته شده است؛ اما در آغاز آن به مبانی اشاره دارد که حاکی از نوع نگرش ایشان به مسأله ضرورت و چگونگی نوسازی فهم دین متناسب با تحولات زمانه است.

صادق آیینه‌وند را از اوایل انقلاب می‌شناسم؛ بامداد انقلاب بود که آیینه‌وند با شامات عربی در ارتباط بود و گویی برای امر تحصیل و تحقیق با بیروت و دمشق در رفت و آمد بود.

آنچه در این نوشتار از نظر خوانندۀ محترم می‌گذرد، برداشت نویسنده از مطالعۀ کتاب تاریخ جهانگشا و معلومات و اطلاعاتی است که از گفته‌ها و نوشته‌های دیگران به مرور زمان اندوخته است و مقصد از بیان آن در «همایش نکوداشت عطاملک جوینی»، عرضه نکته‌هایی است که در ارزش و فواید این نمونۀ فخیم نثر فارسی در دوره‌ای از ادوار تاریخی ایران با «رویکرد کل‌نگرانه» مطرح شده

با توجه به اهمیت اسناد، بویژه فرمان ها که امروزه از مهمترین منابع پژوهش می باشند؛ در تحقیقات تاریخی، اسناد و مدارک مکتوب به عنوان منابع دست اول از اعتبار وجایگاه خاصی برخوردارند از جمله این اسناد و مدارک، فرمانهای پادشاهان می باشد که در بررسی دقیق تر وقایع سیاسی، فرهنگی، اقتصادی و اجتماعی اهمیت فراوان دارند

در دوره ی سلجوقیان به دلیل گستردگی قلمرو و تحولاتی که در شیوه کشورداری و روابط درونی مناسبات قدرت بروز کرد، شرایط مناسبی برای تجربه نمودن دوره ای از رشد و تکامل نهادهای سیاسی ـ اجتماعی متناسب با اداره امور محلی شهرهای آنان بدست آمد.

دکتر «آيینه‌وند» از انگشت‌شمار انسان‌هایی بود که در هرج‌ومرج اخلاق‌گریزی و تاجرمآبی روزگار ما با جستن و یافتن راه درست آرزوی هر آزاده‌ای بود. دی شیخ با چراغ همی گشت گرد شهر/ کز دیو و دد ملولم و انسانم آرزوست/ گفتند یافت می‌نشود جسته‌ایم ما/ گفت آن که یافت می‌نشود آنم آرزوست.

دکتر آيینه‌وند از همان دوران جوانی و دانشجویی مطالعات و پژوهش‌های اسلامی- دینی خود را شروع کردند و از ابتدای تحصیل و فعالیت‌های دانشجویی در پی به‌وجودآوردن جامعه اسلامی بر اساس معیارها و الگوی دوران پیامبر(ص) و زمان خلافت حضرت علی (ع) بودند.