مقاله

برای کسانی که تاریخ معاصر ایران را بررسی می‌کنند یک سؤال جدی طرح می‌شود. رضاشاه که فاقد تحصیل رسمی و دانشگاهی بود، از کجا به ایده‌ی پیشرفت جامعه‌ی ایران رسید و توانست آن را در طی شانزده سال در ارکان مختلف، به‌تدریج نوسازی نماید؟ برای پاسخ‌گویی به این سؤال، باید اندکی به گذشته سفر کرد تا علل رویکرد او را فهم نمود

سفینۀ تبریز (تألیف: 723 - 720 ه .) اثری بزرگ و دارای اهمیت تاریخی و فرهنگی بسیار است که از لابه لای آن می‌توان نکته‌های تازۀ فراوان را دربارة تاریخ ادبیات و فرهنگ ایران دریافت.

نسخه‌های دستنویس فراوانی از دیوان حافظ جداگانه یا در مجموعه ها در کتابخانه های ترکیۀ امروز نگهداری می‌شوند که در سده‌های بعدی کتابت شده اند. از روی تاریخ کتابت این نسخه ها آشکار می‌شود که روند کتابت دیوان حافظ در عثمانی در دوره های بعدی نه تنها کند نشد، بلکه سرعت بیشتر گرفت.

آوازۀ حافظ که در قرن 8ق/ 14مدر شیراز می زیست، به سبب قدرت تفکر، زبان رندانه، ویژگی دیدگاه و مخصوصا طرز بیانش، به عنوان یکی از پراحساس ترین سرایندگان خاورزمین، با گذشت زمان به شرق و غرب عالم رسید. غزلیات او در اندک زمانی در خراسان، ترکستان، هندوستان، عراق (عرب و عجم) و ارّان ورد زبانها شد

به بهانه سالگرد انتشار اعلامیه «اعلام جمهوریت» توسط میرزا کوچک خان جنبش جنگل نماد یک نهضت پارادوکسیکال در تاریخ معاصر ایران است. ظهور این جنبش در شرایط بحرانی جنگ جهانی اول بود که کشور مورد تهاجم دول متخاصم قرار گرفته بود.

در این مقاله مجسم میرزای کلهر همچون قهرمان داستان در زمان خود با همه چیز و همه کس و تمامی تحرکات اجتماعی و سیاسی اطراف خود ارتباط مستقیم دارد. از مسجد تا دربار، از وزارت انطباعات و دیوان اعلی تا شید و کید بازار، و از مجلس اشراف و قافله زوار شاهی تا همنشینی با سیدلطفعلی یزدی لوطی زنجیرکش بی‌باک و مشهور یزد که سوراخ سنبه هر کاری را خوب بلد بوده و از تجار باج می‌گرفته و بهادری و عیاری و دریادلی او و خلاصه این بیان روشن اگرچه به ده صفحه نمی‌رسد

آن فیزیکدانانی که ظهور جهان را صرفاً تجلیات کوانتومی می‌دانند توجه ندارند که تجلیات کوانتومی از عدم مطلق سرچشمه نمی‌گیرند، بلکه یک میدان کوانتومی لازم است تا آنها رخ دهند؛ اما میدان کوانتومی را نمی‌توان «عدم» تلقی کرد، بلکه هویتی ساختاردار است که ما مبدأ آن را نمی‌دانیم.

استاد سیدعبدالله انوار ـ کتاب‌شناس، ریاضیدان و متخصص متون کهن ریاضی، مترجم، فرهنگ‌نویس، نسخه‌پژوه، فهرست‌نویس، مصحح پرتلاش و از پیشکسوتان معاصر نسخه‌شناسی ـ در سال ۱۳۰۳ در تهران متولد شد.

در فرانسه پس از جنگ جهانی دوم، فلسفه هایدگر به ‌طرز شگرفی در محافل روشنفکری نفوذ پیدا كرد و در حوزه فرهنگی تأثیرات عظیمی بر جای گذاشت. این تأثیر عمدتا مرهون ترجمه‌های هانری کربن و آثار سارتر، کوژو، وال و دیگر متفکرانی بود که از فضای نظری مسلط بر آکادمی آن دوران گریزان بودند، فضایی که مکتب راسیونالیسم نئوکانتی برنشویک بر آن سلطه داشت. خوانش سارتر از فلسفه هایدگر، تفسیری اگزیستانسیالیستی بود که در آن به دنبال پاسخی برای مسئله آزادی می‌گشت. از‌این‌رو،‌ نوعی تفسیر اومانیستی از اندیشه هایدگر در سال‌های آغازین پس از جنگ بر فضای فکری فرانسه غالب شد. و این غلبه تا زمان انتشار «نامه درباره اومانیسم» در ۱۹۴۷ ادامه داشت.

آن چه هنر حافظ را به صورتی متمایز و غیرقابل تعبیر نشان میدهد، سنخیّت لفظ و معنی و پوشیدگی نجیبانۀ مشترکی است که در نسوج آن دو حلول کرده است. مفاهیم و معانی بدیع و بلندی که پرده نشین ضمیر اوست در قالب الفاظی حلول کرده است که غالباً جانشین پذیر نیست. نه لفظ عایق معنی است و نامحرم و نه معنی رَمَنده و گریزان از لفظ و قالب. گویی الفاظ و معانی در دیوان این گویندۀ بزرگ، پیوندی ذاتی دارد.