مقاله

خدمات ابن سینا که عموماً به عنوان یکی از مهم ترین فلاسفه و اطبا شناخته می شود، به علم و فلسفه موضوع بسیاری از پژوهش ها قرار گرفته است. این مقاله طرحی کلی از فلسفه علم وی، که تعیین گر چارچوب نظریِ دریافت او از فلسفه طبیعی است، به دست می دهد.

حنین بن اسحاق (194-260ق) یکی از پرکارترین دانشمندان دوره اسلامی است. او در طب، فلسفه، منطق، اخلاق، علوم طبیعی و کلام مسیحی آثار فراوانی تألیف و ترجمه کرده است. در این مقاله ضمن معرفی مهم ترین آثار او در طب و فلسفه و منطق، گزارشی مختصر از آرای وی در کلام مسیحی عرضه می شود.

اکنون هشتاد سال از رسمی شدن گاهشماری هجری خورشیدی می گذرد. مبدأ این گاهشماری هجرت پیامبر اکرم (ص) و ماهیت آن خورشیدی است و نام ماه های آن از گاهشماری یزدگردی رایج در ایران پیش از اسلام گرفته شده که شش ماه اول آن 31 روز بوده، پنج ماه بعدی 30 روزه و ماه دوازدهم در سال های عادی 29 و در سال های کبیسه 30 روزه است.

پی بردن به اخلاق و شخصیت آدمی از طریق مشاهده ظواهر جسمانی او، موضوع علم فراست یا دانش قیافه شناسی است که گروهی از متقدمان و متأخران درباره آن سخن گفته اند، از جمله بقراط سده ها قبل از میلاد به این موضوع توجه کرده است

در این مقاله پیشگفتار رساله اى دربارهء داروهاى مرکب (ایارجات) مطرح شده است. این پیشگفتار در واقع گزارشى ازمجلس یا گردهمایى علمى پزشکان هم عصر محمد بن زکریاى رازى است که با حضور او و غالبآ شاهزاده یا حاکم، به منظور تبادل نظر دربارهء مسائل پزشکى (بیمارى ها و درمان آن ها) برپا مى شده است.

فارابى در مقاله اى که دربارهء صنعت کیمیا نوشته است، تلاش مى کند علت آمیخته شدن این صنعت را با رموز و اسرار شرح دهد و سپس با توسل به گفته هاى منطقى ارسطو عملى شدن کیمیا، یعنى تبدیل فلزى پست به فلز والایى همچون طلا را ثابت نماید; البته برهان وى صرفآ فلسفى است و پشتوانه تجربى ندارد. در مقالهء حاضر متن عربى رسالهء فارابى و نیز ترجمهء فارسى آن تقدیم خوانندگان مى شود.

در این قسمت به موضوع تفریحات عمومی پرداخته می شود که لازم است ابتدا در مورد حیطه آن توضیحاتی ارایه گردد. اگرچه سایر آیین هایی که در این مجال به آنها پرداخته می‏شود به نوعی همه تفریحات عمومی هستند حال چه در فضای شاد برگزار شوند و چه به مناسبت های غمگینانه ای باشند اما در اینجا غرض از تفریحات عمومی گردهمایی های جمعی مردم در میادین شهر با حضور یا بدون حضور شاه و درباریان است که به مناسبت های خاص و مواردی که در آن مقطع زمانی رخ می داده اند برپا می شده است.

قحطی بزرگ سال‌های 1296 تا 1298 ه.ش بزرگ‌ترین قحطی و نسل‌کشی‌های تاریخ ایران است که از حمله مغول در قرن سیزدهم میلادی نیز فراتر رفت. «محمدقلی مجد»، محقق ایرانی در کتاب قحطی بزرگ دولت بریتانیا را به‌عنوان عامل و مسبب اصلی این ماجرا معرفی می‌کند: «قحطی در زمانی رخ داد که ایران در زیر سلطه ارتش اشغالگر بریتانیا بود.

بروز بیماری‌های پیش‌بینی و پیشگیری نشده واگیردار در خاطره تاریخ اجتماعی ایران تداعی‌کننده شرایطی هستند که بر اساس گزارش های منابع و تحقیقات در اثر شیوع بیماری‌های واگیردار وبا، طاعون و سل به وجود می‌آمد

شیخ اسماعیل امیرمعزی معروف به «شیخ‌المشایخ» از دانشمندان و هنرمندان کمتر شناخته‌شدة دوره قاجار است. وی در روز پنجشنبه ۲۳ بهمن ۱۲۴۱ر۲۳ شعبان ۱۲۷۹ در دزفول، در خانواده‌ای دانش‌پرور به دنیا آمد. خانواده‌اش که نسبشان به امیر معزالدین دزفولی می‌رسد، همگی اهل فضل و علم بوده و به جهت همین انتساب، نام خانوادگی امیرمعزی را برگزیده‌اند.