مقاله

رساله موجود که نسخه ای از آن در کتابخانه مدرسه متوسط اصفهان بوده، در نیمه شعبان سال 1305ق در اصفهان به دستور ظل السلطان ترجمه و منتشر شده است. مدرسه متوسط اصفهان در سال 1340 صارم الدوله، فرزند ظل السلطان تاسیس کرد و او خود این نسخه را وقف کتابخانه مدرسه کرده است.

میرزا ابراهیم دستان مشهور به یغمای ثانی فرزند ابوالحسن یغمای جندقی، سراینده نامی عصر قاجار، خود گوینده ای زبردست بود و در سرودن انواع شعر مهارت داشت. او به سال 1242 ق در خور بیابانک دیده به جهان گشود. دوران کودکی و نوجوانی او در همانجا گذشت. بعدها به هدایت پدرش یغما به تهران آمد و در تشکیلات نظامی عصر ناصری به خدمت پرداخت و به درجه سلطانی (=سروانی) نائل آمد، اما در نبردی که با گروهی از شورشیان بلوچ کرد به سختی شکست خورد و گروهی از سربازانش به هلاکت رسیدند.

بحث را با بیان دیدگاهی از ابن ندیم درباره شهرت یا عدم شهرت یک مؤلف و اهمیت آن درباره انتشار آثار او آغاز می کنیم. این اظهارنظر او درباره شخصیت حقیقی جابر بن حیان، عالم مشهور شیمی است که دربارۀ نسب وی یا اصل وجود وی دیدگاه های مختلفی وجود دارد.

«بلد» به معنای شهر است و «بلدیه» نام قدیم شهرداری است. تأسیس بلدیه در ایران یک قرن قدمت دارد و اولین بلدیه در کشاکش حوادث مشروطه در تهران تأسیس شد.

یکی از کهن ترین خاندانهای ایرانی ارمنی که سابقه ای پانصد ساله دارند، خاندان شاه نظریان شاپورزاده است. این خاندان در آغاز ملکهای سرزمینی بودند که بین ساحل شرقی دریاچه گوگچه (سوان) و شهر گنجه قره باغ واقع شده و مقر حکومت مزرع نام داشت.

مرکزیت تهران و وجود دولت و دربار در این شهر در دوره قاجار موجب شد از هر جهت گسترش یابد. به ویژه همان گونه ای که در سطور پیشین اشاره شد، این روند رو به رشد از دوره ناصری سرعت بیشتری یافت و در دوره مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. اما سؤال اینجاست آیا به همان اندازه ای که تهران گسترش می یافت امکانات رفاهی آن نیز ایجاد می شد؟

کتابخانه ملی هر کشور، حافظ گنجینه و میراث مکتوب آن کشور است. شناسایی و بررسی دقیق مجموعه کتاب های کتابخانه ملی هر کشور، نشان دهنده تاریخ فرهنگ آن مردم بوده، که در کنار این مجموعه غنی فرهنگی، از مجموعه فرهنگ جهانی نیز برخوردار بوده اند. یکی از غنی ترین بخش های کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران، تالار اسلام شناسی و ایران شناسی می باشد که در جوار سالن کتابخانه عمومی قرار گرفته است.

یزد از جمله شهرهایی بود که در سال 1133ق. و به هنگام هجوم سراسری افغان ها به ایران، بی هیچ پشتوانه و حمایتی از سوی حکومت مرکزی در معرض هجوم دشمن قرار گرفت. در این زمان مردم یزد به یکی از خوانین محلی به نام میرزا عنایت سلطان که مدتی پیش در اصفهان و از سوی شاه سلطان حسین به مقام مین باشی گری رسیده بود متوسل شده و به رهبری وی مقاومتی سرسختانه را علیه افغان ها ترتیب دادند

مدرسۀ فیضیه قم از بناهای بسیار قدیمی و کهن شهر قم به شمار می رود. این بنا به دستور فتحعلی شاه قاجار به سال 1213 ه.ق به جای ساختمان قدیمی آن تجدید بنا گردید. سال مذکور سال آغاز این تجدید بناست و انجام آن به سال 1217 ه.ق به پایان رسید.

تا پیش از لوله کشی آب تهران، قنات ها، نهرها و جویبارهای دور و اطراف شهر آب مصرفی تهران را تامین می کردند. دولتمردان و افراد ثروتمند هم به عنوان کارهای عام المنفعه در آب رسانی به شهر مشارکت داشتند.