مقاله

تاریخچه مطالعات مربوط به خطاهاى گفتار حکایت از رویکردهاى گوناگون به این پدیده دارد. برخى پژوهشگران با هدف آزمردن نظریه هاى شناختى به بررسى جنبه ها یى خاص از این پدیده از دریچه روان شناسى زبان پرداخته اند. عد ه ا ى دیگر تلأش کرد ه ا ند تا با دید زبان شناختى به خطاى گفتار انو اعى از طبقه بندى را براى آن به دست دهند. اصطلاح هاى گوناگونى در این حوزه رواج دارد. بررسى و مقایسه تعاریفى که از این اصطلاح ها به دست داده شده نشانگر میزان زیادى از هم پوشی بین تعاریف است، به گونه اى که به نظر مى رسد حدود هر یک به روشنى تبیین نشده است.

این مقاله به بررسى نقش تجویز هنجارهاى زبانى در زبان علم مى پردازد. قواعد تجویزى فرآیند تغییر دائمى زبان را به نظم در مى آورند و ارتباط متخصصان را تسهیل مى نمایند. در این مقاله تکواژقاموسى CONTROL در رشتهء الکترونیک در زبان کرواسى مورد بررسى و تحلیل قرار گرفته است و هدف از این تحلیل نشان دادن این مطلب بوده است که واحدهاى وصفى مختلف در واحدهاى واژگانى چند کلمه اى چارچوب مفهومى برخى اصطلاحات را تغییر مى دهندکه معمولأ معنى این اصطلاحات مرتبط با بافت است و تحدید و تجویز آن ها بسیار مشکل است. در پایان، مولف نتیجه مى گیرد که به جاى سخن گفتن ازگرایش تجویزى هنجارى، بهتر است که تنها به توصیف الگوهاى زبانشناختى واقعى بپردازیم، چراکه زبان همواره یک قدم جلوتر از تجویزهاى ماگام بر مى دارد و هر چند ما تلاش مى کنیم که آن را با آرمانها و نیازهایمان تطبیق دهیم همواره راه هاى پنهانى خود را مى رود و قواعد خاص خود را مى آفریند.

پرسش از سرچشمه فلسفه ما و اینکه یونانی است یا ایرانی و اسلامی؟ پرسشی درخور تأمل است و مادامی ­که ما نسبت فلسفه خود را با یونان روشن نکنیم نم­ی توانیم جایگاه و موقعیت آن را به درستی دریابیم.

در این مقاله به معرفی و بررسی انتقادی نفایس المآثر با تاکید بر ضرورت تصحیح آن پرداخته شده است. این تذکره از کهن ترین تذکره های ادبی فارسی است که در باب دوره تیموریان هند نگاشته شده است. همچنین شواهد شعری بسیار مغتنم و ارزشندی در این کتاب به ثبت رسیده و اطلاعاتی موثقی از شعرای این دوره در ایران و هند و نیز تاریخ هند دوره اکبر شاهی را داراست.

در این مقاله پس از گذری بر پیدایش سبک هندی، ویژگی های آن به اجمال بیان شده است و سپس یکی از اختصاصات این سبک که استفاده فراوان از اصطلاحات نسخه پردازی است، بررسی شده است. در این پژوهش 350 اصطلاح خوشنویسی، کتاب آرایی و نسخه پردازی که به ندرت در شعر سبک هندی به کار رفته، استخراج شده و به تعریف برخی از آنها اشاره شده است. این جستار تنها اصطلاحاتی را که در شعر عصر صفوی و همزمان با عصر گورکانیان هند وارد شعر فارسی شده است بررسی می کند.

عبدالطیف عباسی از منشیان فاضل سده دهم و یازدهم هجری شبه قاره است. عمده آثار او در زمینه تصحیح و شرح مثنوی معنوی و حدیقه سنایی است. او در تصحیح این متون، به نوعی شیوه حمدلله مستوفی را در تصحیح شاهنامه پیش گرفته و آن را کامل تر کرده است. روش کار او اگر چه اب اصول و رویکردهای انتقادی و مقبول امروز در تصحیح متون شباهت هایی دارد اما تفاوت هایی اساسی نیز دارد که اعتبار علمی تصحیح او را زیر سوال می برد.

واقعیت‌های تاریخی بسیار جان‌سخت‌اند. متعاقباً نمی‌توان آن را از میان برداشت. حقیقت تاریخی هرگاه شناخته‌ شده و بر زبان رانده شود نا‌وابسته به آنکه چه کسی آن را شناخته و یا انکار کرده به حیات خود ادامه می‌دهد. حقیقت و اعتبار آن آشکارا این‌همان نیستند و ازاین‌رو نیز مانند شناخت و باور تمایزپذیرند. چنانکه برتولت برشت در سال ۱۹۳۴ علیه فاشیست‌های آلمانی نوشت، اگر فرادستان به هر وسیلهٔ در دسترس، با ابزار تروریستی و نیز به‌ زور رسانه‌ها، با توان مالیشان و نیز فشار دیپلماتیک علیه شناخت حقیقت و اشاعهٔ آن مبارزه کنند و آن را به یاری سنت‌ها، پیش‌داوری‌ها، عادت‌ها و بلاهت خلق‌ها فرودست نگاه‌ دارند رسیدن به آن بسیار دشواری‌آور است.

ارسطو برای اولین بار در کتاب بوطیقای خود دلیلی را نظام بندی می کند که بر اساس آن ما می بایست در اثر هنری شاهد هماهنگی باشیم، اما چون بیشتر بحث های فلسفی دیگر این بحث نیز در واقع از رابطه ی اجزا با کل نشات می گیرد که در افلاطون وجود داشت ا،گر چه افلاطون آن چه را که به این موضوع بسیار نزدیک یا درواقع همان است را به نام تناسب ، دلیلی بر ارزش هنری آن چیز نمی داند، باید این بحث را نیز از افلاطون آغاز کنیم.

در سال هشتصد و بیست و دو هجری گروهی به نمایندگی دولت تیموریان، در زمان بایسنقر، به چین مسافرت کردند که سفر آنان دو سال و ده ماه و پنج روز به درازا کشید. در این سفر، دیدنی‌ها و اطلاعات سودمندی در زمینه‌های گوناگون از جمله اطلاعاتی پیرامون موسیقی چین و ایغور با خود آوردند که بخشی از آن در کتب تاریخی از ‌جمله مطلع السعدین و زبدة التواریخ ثبت شده است. هنگام عزیمت این کاروان سیاسی ـ فرهنگی از هرات، بایسنقر (فرزند شاهرخ) به خواجه غیاث‌الدین - از صاحب‌نامان نقاشی مکتب هرات - سفارش می‌کند تا هر‌چه را روزانه می‌بیند ثبت و یادداشت کند.

در کتابِ سودمَندِ بررَسیهایی دربارۀ أَبورَیحانِ بیرونی به مُناسبتِ هزارۀ ولادتِ او که شورایِ عالیِ فرهنگ و هنر در شهریورماهِ ۱۳۵۲ هـ. ش. انتِشار داده است و بر گُفتارهایِ پِژوهشیانۀ دانِشیٖ مَردانی چون علّامه اُستاد مُجتبیٰ مینُوی ـ تَغَمَّدَهُ اللهُ بِغُف۟رانِه ـ و گروهی از دیگر أَفاضِلِ دانِشگاهِ آن دوران در بابِ أَبوریحانِ بیرونی اِشتِمال دارد، رساله ای هم از اُستادِ شهید شادروان آیةالله شی۟خ مُرتَضَیٰ مُطَهَّری ـ أَس۟کَنَهُ اللهُ بُح۟بُوحَةَ جِنانِه ـ به چاپ رسیده است زیرِ نامِ «پُرسشهایِ فلسفیِ أَبوریحان از بوعلی»