مقاله

تغییر یافتن زبان ترجمه، تغییر یافتن سپهر تاثیر گذار فرهنگی است، نه عمل سادۀ جایگزین شدن زبانی با زبان دیگر. زبان اول ترجمه زبان دوم نشر است. این زبان در هیچ جامعه ای همواره ثابت نیست و به علت های مختلف جای خود را به زبان یا زبان های دیگر می دهد. از آغاز تاریخ مکتوب ایران تا کنون زبان ترجمه چند بار تغییر یافته است و در این مقاله به آن اشاره می شود.

واژه فارسی خورشید در اوستا به صورت های hvarr- ، xvan ،ta hvarә-xšaē، آمده است. صورت hvar اوستایی در برخی از گویش ها مانند گورانی هنوز به شکل hur باقی مانده است. فارسی میانه xvar-xšed، xvar. خور ، هور یا خورشید ایزدی است که یشت ششم اوستا درباره اوست. هور یا خور زمین و آنچه در آن است را پاکیزه نگه می‌دارد و اگر او نبود دیوان جهان را می آلودند و ویران می کردند، هر که او را بستاید هرمزد را ستوده . در یسنای 36 بند 6 نیز آمده که او زیباترین پیکر را در میان آفریدگان اهورمزدا داراست.

در سال‌های اخیر توجه برخی مورخان به رویكردهای نوین تاریخ‌نگاری از سویی و روی آوردن ایشان به همكاری‌های بینارشته‌ای از سوی دیگر سبب شده كه روایت‌های كلان تا حدودی به حاشیه رانده شوند و فضا برای بازتاب ابعادی كمتر دیده شده از زندگی مردمان گذشته ممكن شود، گو اینكه كلیشه‌های مرسوم نیز به چالش گرفتار شده‌اند و حالا می‌دانیم كه همه آنچه درباره زندگی گذشتگان گفته شده همیشه هم درست و دقیق نیست.

به تازگی مجلد پایانی «دانشنامه زبان و ادب فارسی» در دسترس عموم قرار گرفته است و یکی از مقالات بسیار خواندنی آن گنجینه، نوشتار درازدامن استاد خالقی مطلق درباره حکیم نظامی گنجوی است که بخشی از آن به تأثیر حکیم توس بر او اختصاص دارد که در زیر با اندکی تلخیص در مآخذ ارزانی می‌شود

اشاره: هجدهمین نشست از مجموعه‌ درس‌گفتارهایی درباره‌ خاقانی به تحلیل و بررسی «زیبایی‌شناسی شعر خاقانی» اختصاص داشت که با سخنرانی دکتر احمد تمیم‌داری ـ استاد دانشگاه علامه طباطبایی ـ در مرکز فرهنگی شهر کتاب برگزار شد.

فارغ از اینکه چه کسی بر اریکه قدرت تکیه زده یا نظام سیاسی بر اساس چه مکتبی بنا نهاده شده است، «قدرت» به عنوان وسیله‌ای جهت رسیدن به آرمان‌ها، در مکاتب و نظام‌های سیاسی مختلف با دیدگاه‌های هنجاری متفاوتی روبه‌رو شده است و هر یک از این دیدگاه‌ها بر اساس نوع جهان‌بینی و انسان‌شناسی‌ای است که در آن مکاتب وجود داشته و نوع نگاه به قدرت و نظارت بر آن نیز زاییده آن مبانی بوده و بر آن اساس ارائه شده است. «تبیین ماهیت اخلاقی قدرت» در نظام‌های سیاسی و از آن جمله نظام سیاسی اسلام می‌تواند راز تفاوت رویکرد اسلام و سایر نظام‌ها در نوع نظارت بر قدرت‌های سیاسی را بخوبی آشکار کند.

قاضی نورا‌لله شوشتری در ابتدای مجالس المومنین كه ذكر اماكن و بلاد شیعه را نوشته، از جمله درباره سبزواریان و غیرت و تعصب ایشان نسبت به تشیع و اهل بیت، خاصه امیرالمومنین علی (ع) سخن گفته و این موضع و موضوعی مشهور بوده است. همچنان كه مولانا جلال‌الدین بدان اشارت كرده و فرموده است: سبزوار است این جهان كج مدار ما چو بوبكریم دروی خواز و زار

برای کسب شناخت دقیق و عمیق از هر جریان اجتماعی، بایستی مجموعه ای از عوامل و جریانات دیگر را در ارتباط با آن مورد توجه قرار داد. به ویژه اگر جریان اجتماعی مورد مطالعه در دوره گسترده ای از حیات بشری تطور و تکوین یافته باشد و با فرهنگها و اجتماعات گوناگونی نیز ارتباط برقرار نموده باشد. حتی قدسی ترین امور در عالم،هنگامی که به دست بشر می افتند،بسیاری تغییرات و تحریفات را در خود ملاحظه می کنند.

ستاره‌شناسی یونانی از طریق کتاب مجسطی بطلمیوس به زبان عربی وارد شد و توانست منشأ آثار گوناگون علمی در عالم اسلام شود. هیئت که نمایندۀ وجه کیهان‌شناسانۀ نجوم در تمدن اسلامی است، آهسته آهسته از دیگر رشته‌های نجوم مجزا شد و تبدیل به یک رشتۀ خاص و مستقل از دانش نجوم گردید. در این مقاله تلاش شده، بیشتر آثار شناخته شده که در زمینۀ علم هیئت در تمدن اسلامی نوشته شده‌اند معرفی گردیده و طبقه‌بندی شوند.

نیاز آدمی به معنویت، نیازی انكارناپذیر است. در معنای عام، معنویت پاسخگوی آن قسم نیازها و تمایلات بشری است كه از طریق مواهب مادی و این جهانی ارضاء نمی‌شوند و برای تأمین شان باید وسائلی از گونه‌ای كاملاً متفاوت برانگیخت. این وسائل به ساحتی ورای ساحت مادی و محسوس تعلق دارند. به همین دلیل است كه امروزه اصطلاح معنویت (spirituality) اصطلاح بسیار مبهمی است و بر معانی متعدد و حتی متعارض دلالت می‌كند.