مقاله

قرن چهارم هجری هم زمان با رنسانس اسلامی و ظهور دانشمندان پرشمار در عرصه های مختلف علمی است. مسکویه رازی دانشمند ایرانی دربار آل بویه یکی از آن هاست که از جایگاه خاصی برخوردار است.

دوران پر آشوب پس از قتل خلیفه سوم تا شهادت امام علی (ع) جامعه مسلمین را به سه گروه سیاسی طرفداران خلیفه سوم، شیعیان علوی و غالب جامعه اسلامی که به سواد اعظم معروف بودند تقسیم کرد. گروه اخیر که معتقد بودند شهادت درباره حق و باطل بودن عثمان و امام علی (ع) را به تاخیر اندازند تا خدا در روز قیامت حکم کند، بعدها به تبیین مبانی نظری و دینی خود پرداختند و تبدیل به فرقه ای به نام مرجئه شدند.

از دوره سلطنت شاه عباس تا پایان حکومت صفوی ( سده یازدهم هجری ) مکتب اصفهان ( آغاز ۹۷۷ هـ.خورشیدی - ۱۰۰۷ هـ.ق با حمایتهای شاه عباس صفوی - تا پایان حکومت صفویان ۱۱۰۱ هـ.خ برابر با ۱۱۳۵ هـ.ق )

نوبت ثالثه تفسیر كشف الاسرار مجموعه ای از اقوال صوفیه در تفسیر قرآن است. بسیاری از این سخنان به «پیر طریقت» یا عناوین كلی و نامشخص دیگر نسبت داده شده اند. پیش از این تصور می شد كه پیر طریقت، فرد مشخصی است كه احتمالاً پیرِ معنوی میبدی هم بوده است.

پایان‌نامه‌نویسی در سنت دانشگاهی ایران به‌طور عام و در رشتۀ تاریخ به‌طور خاص، از پیشینه‌ای دراز برخوردار نیست. با آنکه آغاز دورۀ آموزشی رشتۀ تاریخ به سال ۱۲۹۸ ش (هم‌زمان با تأسیس دارالمعلمین مرکزی) بازمی‌گردد، اما نقطۀ آغاز ورود درس پایان‌نامه به برنامۀ آموزشی رشتۀ تاریخ به‌طور مشخص سال ۱۳۳۶ یعنی سرآغاز راه‌اندازی دورۀ دکترای تاریخ در دانشگاه تهران است.[۱]

از شمار دو چشم یک تن کم وز شمار خرد ‌هزاران بیش ١) این نگارنده ناچیز، همچون بسا کسان دیگر، همچنان در سوگ درگذشت ایراندخت بزرگ، مریم میرزاخانی، دختر نازنین من و ما یا خواهر نازنین تو و شما، «بر درگاهِ کوه»، «در معبر بادها [...] در چارراه فصول، در چارچوب شکسته پنجره‌ئی که آسمان ابر آلوده را قابی کهنه می‌گیرد»، «می‌گریم» و خواهم گریست.

چندی پیش سومین دوره مراسم اعطای «جایزه دکتر رضا داوری اردکانی» به بهترین رساله‌های دوره دکتری فلسفه در محل مؤسسه شهر کتاب برگزار شد. آنچه در پی می‌آید، مشروح سخنان بنیان‌گذار این جایزه است. با آرزوی توفیق برای استاد داوری، امیدواریم این سنت حسنه جا بیفتد و به نام دیگر بزرگان این دیار نیز چنین جوایزی درنظر گرفته شود:

در مقاله حاضر، سه سال ِ نخست مشروطه دوم (1330-1327) از منظر اندیشه تجدد و ترقی مورد توجه قرار گرفته و از سه جریان سیاسی و فکری درگیر با مسأله تجدد و ترقی سخن رفته است:

در منابع گوناگون در مورد مهاجرت ملیون در جنگ جهانی اول به روزنامه ای به نام رستاخیز اشاراتی شده، که متأسفانه اغلب دقیق نیستند. در این جا سعی شده است این روزنامه که نام صحیح آن رستخیز و نه رستاخیز بود، معرفی گردد.

در روزگار ناصرالدین شاه قاجار با تأسی از مدنیت جدید فرنگی، ایده ها و طرح های مختلفی برای بهبود اوضاع کشور و دستیابی به پیشرفت و ترقی به سبک و سیاق اروپایی عنوان شد. از جملۀ ایده های اصلاحی، طرح هایی برای بهبود ساختار حکومت بود.