مقاله

در این پژوهش ضمن توجه به معانی لغوی، اصطلاحی رؤیا و برشمردن کارکردها و نظریات برجسته درباره آن، ویژگی های رؤیا در دو نوع ادبی حماسی و عرفانی – تعلیمی برشمرده، و تمایزات و تشابهات (احتمالی) آن بررسی شده است.

از مطالعۀ زندگی معروف ترین ایزدان گیاهی در روایات اساطیری ملل مختلف (دوموزی / تموز، آتیس، آدونیس، دیونیزوس، ازیریس، بعل، پرسفون، بالدر) و نمودهای حماسی / انسانی آنها (رام، حضرت عیسی(ع) و سیاوش) هجده ویژگی و بن مایۀ مشترک به دست می آید که آنها را می توان الگوی سرگذشت خدایان نباتی نامید.

در مجموعه ادبیات فارسی و متون تاریخی و اسطوره ای، سه شخصیت برجسته هستند که از نظر نوع کنش و ویژگی های مربوط به زندگی، احوال و رفتار، شباهت فراوانی با هم دارند. کیخسرو، کوروش و ذوالقرنین سه شخصیتی هستند که منابع مختلف به زندگی و احوال آنها به صورت جدا پرداخته اند.

این پژوهش درصد تحلیل آیین شهریاری در ایران باستان است. در این مقاله ضمن اشاره به موضوع در دوران پیش تاریخی، به تحلیل نوع رژیم سیاسی، ساختار و شکل حکومت و هم چنین جایگاه و نقش دین در دوران ایران باستان پرداخته شده است.

با ورود اسلام به سرزمین های ایران، تغییراتی در ساختار کالبدی شهرهای دوره قبل، یعنی ساسانی، صورت گرفت. ویژگی عمومی شهرهای این دوره، اهمیت ربض و توسعه یافتن این بخش است. به رغم وجود گزارش های جغرافیانگاران مسلمان و شناختی عمومی که از ساختار شهر های نخستین و عناصر شکل دهنده آن ها به دست داده شده است از سیمای برخی از شهرهای تاریخی ایران اطلاعات جامعی در دست نیست؛ یکی از مهم ترین این شهرها، یزد است

در این مقاله، با توجّه به اسطوره و داستان کی خسرو، پادشاه کیانی، در اوستا و با اشاره به متن های پهلوی، تاریخیِ اسلامی و شاهنامه، به بازشناسی مکان دریاچۀ چیچست باستانی پرداخته شده است. دربارة این موضوع با در نظر داشتن ابعاد گوناگون چون جنگ کی خسرو با افراسیاب، ویژگی های ذکر شده برای این دریاچه در متن های مختلف و با توجّه به مکان دژ بهمن و آتش کدۀ آذرگشنسب بحث شده است.

تقدیرگرایی (فاتالیسم) یکی از ویژگی های جوامع سنتی شرقی و اعتقادی است که طبق آن، سرنوشت انسان از قبل مقدر شده و تمامی امور براساس مقدرات رخ می دهد و جای گاهی برای انتخاب و اختیار انسان وجود ندارد. در این مقاله، پس از ریشه یابی عنصر تقدیرگرایی در ایران، نشانه های آن، از جمله: ستاره پرستی و اخترشناسی، بخت، نذر و صدقه و اعتقاد به نیروهای ماوراءالطبیعی، در شاه نامه و چهار اثر حماسۀ مذهبی دیگر (علی نامه، حملۀ حیدری باذل مشهدی، حملۀ حیدری راجی کرمانی و تازیان نامه؛ خلاصۀ خاوران نامه) مورد بحث و بررسی قرار گرفته، مشخص گردید

کار و تلاش برای امرار معاش به صورت های مختلف و در زندگی طبقات مختلف مردم نمود داشته است و هیچ یک از گروههای مردم از کار بی نیاز نبوده اند؛ اما نگرش به کار و فعالیت اقتصادی عارفان و متصوفه نشان می دهد که گروهی از آنان به کسب معتقد و به کار مشغول بودند.

نشر ژاپن از هویّتی بهره مند است که از تاثیر هویّت فرهنگی آن سرزمین برکنار نیست. اگر ویژگی های سیاسی ـ اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و تاریخی سرزمینی را از نظر دور بداریم که تمدنی کهن سال و تاریخی پرماجرا و پرافت و خیز دارد، نمی توان موضوعی را که در این جا در دست بررسی داریم درست شناخت.

این یادداشت جدا از «نوشته‌هایی از سرِ درد» اما در همان حال و هوا نوشته می‌شود: ۱ـ از حزب ملل تا ادارة دائرة المعارف پیش از آنکه به اصل مطلب بپردازم به یک تاریخچه کوتاه که فصلی از تاریخ انقلاب اسلامی است، اما به عمد یا سهو، سعی می‌شود در گزارشها،‌ خاطرات و اسناد مربوط به انقلاب اسلامی نادیده گرفته شده و یا کمرنگ بنماید اشاره کنم و آن تأسیس و فعالیت و کشف حزب ملل اسلامی در سال ۱۳۴۴ شمسی بود که منجر به دستگیری و محکومیت ۵۵ نفر شد از جمله خودِ من.