مقاله

یزد از جمله شهرهایی بود که در سال 1133ق. و به هنگام هجوم سراسری افغان ها به ایران، بی هیچ پشتوانه و حمایتی از سوی حکومت مرکزی در معرض هجوم دشمن قرار گرفت. در این زمان مردم یزد به یکی از خوانین محلی به نام میرزا عنایت سلطان که مدتی پیش در اصفهان و از سوی شاه سلطان حسین به مقام مین باشی گری رسیده بود متوسل شده و به رهبری وی مقاومتی سرسختانه را علیه افغان ها ترتیب دادند

مدرسۀ فیضیه قم از بناهای بسیار قدیمی و کهن شهر قم به شمار می رود. این بنا به دستور فتحعلی شاه قاجار به سال 1213 ه.ق به جای ساختمان قدیمی آن تجدید بنا گردید. سال مذکور سال آغاز این تجدید بناست و انجام آن به سال 1217 ه.ق به پایان رسید.

تا پیش از لوله کشی آب تهران، قنات ها، نهرها و جویبارهای دور و اطراف شهر آب مصرفی تهران را تامین می کردند. دولتمردان و افراد ثروتمند هم به عنوان کارهای عام المنفعه در آب رسانی به شهر مشارکت داشتند.

پرداختن به دانش نجوم آن هم از زاویه قرآن و روایات و نیز از نگاه فقه و دیگر نگاه های اسلامی مبحثی است که در تمدن اسلامی پیشینه قابل توجهی دارد. دانش نجوم در میان بیشتر اقوام سابقه دارد؛ و عامل آن نیز توجه بشر در همه مقاطع گذشته، به صورت طبیعی و عادی به عظمت آسمانهاست.

موسس سلسلۀ صفوی شاه اسماعیل – که این بار سلسله ای به راستی ایرانی بود – ازبک خان شیبانی را به سال 1510 شکست داد. هر چند نواحی شمال رود ارس در دست ازبک ها باقی ماند؛ شاه اختیار دیگر نواحی ایران را در دست گرفت و فرمانروایی اش را از شهر تبریز که به سال 1502 به پایتختی برگزیده بود، اداره کرد.

در مورد مغولان اطلاعاتی در مورد علوم عقلی به خصوص پزشکی نداشتند، و آنچه از بیماری ها و درمان آن ها می دانستند آمیخته ایی از خرافات بود. .هنگامی که به پزشک نیازمند بودند، از اسیرانی که در پزشکی دستی داشتند یا از پزشکان سرزمین هایی که فتح کرده بودند استفاده می کردند.

اغلب عکس‌هایی که از دوران قاجار دیده‌ایم ذهنیت ما را نسبت به این دوره از تاریخ ایران شکل داده است، البته بیشتر تصاویر، درباری و از شاه و کارگزاران، درباریان و همچنین امرای دولتی و نظامیان و کارگزاران دولتی است و کمتر مردم عادی در تصاویر ثبت شده‌اند. شناخت نحوه زندگی مردم در این دوره برای محققان در رشته‌های مختلف از جمله علوم اجتماعی می‌تواند اهمیت فراوانی داشته باشد

نگاه بیرونی بر درک ما از ایرانیان دوره‌ قاجار تأثیر بسزایی داشته و دارد، خود ایرانیان و دربار ایران در دوران قاجار کنجکاو بودند که دیگران ایشان را چگونه می‌بینند. به همین خاطر هم، نوشته‌های دیگران را درباره خودشان مشتاقانه ترجمه می‌کردند و تصاویر خود را (که بیرون از ایران تولید شده بود) در مقیاسی وسیع مصرف می‌کردند.

«آنتوان سوریوگین»، عکاس گرجی- ارمنی، یکی از مهم‌ترین و برجسته‌ترین عکاسانی است که در ایران عکاسی کرده و تصاویری از دوران قاجار و پهلوی اول را طی 5 دهه ثبت کرده است.

سؤالی که در این مقاله مطرح می‌شود، این است که: «آیا تأسیس مابعدالطبیعة اخلاق بر مبنای قرآن و بر اصل و اساس برهان که با موازین مسلم حکمت قابل توجیه و تبیین باشد، امکان دارد یا نه؟» در اینجا باید این نکته را متذکر شد که اصطلاح «مابعدالطبیعه اخلاق» را برای نخستین بار فیلسوف آلمانی کانت به کاربرده و آن را عنوان برخی از کتاب‌های خود در زمینه اخلاق قرار داده است.