مقاله

علی میرانصاری پژوهشگر حوزه زبان و ادبیات فارسی و ایرانشناس که در سال‌های اخیر برای فهرست‌نگاری نسخه‌های خطی در آکسفورد حضور دارد و از دوستان لئونارد لوئیسون ایرانشناس آمریکایی تازه درگذشته بود، یادداشتی را در اختیار خبرگزاری کتاب ایران قرار داده است که در ادامه می‌خوانید.

روز دوشنبه، پانزدهم مرداد 1397، استاد لئونارد لویزُن، یکی دیگر از شیفتگان فرهنگ و ادب ایران زمین، در 65 سالگی، چشم بر جهان بست. او در بیست و ششم اوت 1953 در نیویورک زاده شد و روز ششم ماه اوت 2018 در شهر «میل وَلی" (Mill Valley) در 23 کیلومتری شمال سانفرانسیسکو، سخت غافل گیرانه و به وجهی بهت انگیز رخت به جهان دیگر کشید.

ساختار اقتصادی ایران در عصر مشروطه بر مبنای اقتصاد کشاورزی روستاییان، دامداری ایلات و عشایر، واسطه‌گری تجار و اصناف بود. روحانیون واسطۀ مردم و شرع اسلام و دیوانیان و درباریان هم واسطۀ مردم و دولت بودند؛ این ساختار نمی‌توانست بازتابندۀ چیزی باشد که مشروطه‌خواهان «ملت» می‌نامیدند. اکثر ایلیاتی‌ها از فرمان‌های خان پیروی می‌کردند و حکم خان در ایل روا بود.

اگر بخواهیم به مرور تاریخچه شعر اجتماعی بپردازیم، باید به عصر مشروطه یا «دوره بیداری»، برگردیم و به بررسی کارنامه ادبی شاعرانی چون: ملک‌الشعرای بهار، فرخی یزدی، میرزاده عشقی، عارف قزوینی، نسیم شمال و … بنشینیم. البته پیش از مشروطه نیز در شعر شاعرانی همچون مسعود سعد سلمان و ناصر خسرو رگه‌های قابل تأملی از شعر اجتماعی قابل ردیابی است.

مخزن‌الاَسرار، نخستین مثنوی نظامی گنجوی، شاعر ایرانی است. خلق این اثر بین سال های ۵۶۱ و ۵۶۹ قمری تخمین زده می شود و به احتمال زیاد نزدیک به ۵۶۹ برابر با ۱۱۷۳ میلادی بوده است. نظامی این کتاب را به «ملک فخرالدین بهرامشاه بن داوود» والی آذربایجان تقدیم کرد.این منظومه، دربرگیرنده خواندن مردم به خودشناسی، خداشناسی و گزینش ویژگی‌های پسندیده اخلاقی است و در بحر سریع مسدس(مفتعلن مفتعلن مفتعل) سروده شده است.

فلسفه علم از زمان پیدایش خود در ابتدای قرن بیستم همواره با این سوال مواجه بود که دقیقا به چه حوزه ای در علوم تجربی باید بپردازد و مسائل و دغدغه های آن چیست؟ از جمله مواردی که واژه«فلسفه»به صورت «مضاف»به کار می‏ رود، در خصوص اصطلاح «فلسفه علم» می‏ باشد. در مورد اینکه ماهیت فلسفه علم چیست، جان لازی در کتاب«درآمدی تاریخی به فلسفه علم» چهار دیدگاه را مورد نظر قرار داده است.

آثار برجستۀ ادبیّات ما مشحون از الفاظ، واژگان و اصطلاحاتی است که از گذشته های دور، هم چنان بر سر زبان ها به جا مانده است. وجود این ویژگی در منابع ادبی، حاکی از گستردگی فرهنگ عامۀ ماست و ارزش تحقیق در این زمینه، ‌به منظور غنای زبان فارسی، جایگاه ویژه ای دارد.

طرح گزینش از تجدد، سودایی خام و بیهوده است متن زیر سرمقاله رضا داوری اردکانی برای شماره شصت‌وششم نشریه فرهنگستان علوم جمهوری اسلامی است که در ادامه می خوانید؛

در داستان کین سیاوخش، پس از آنکه رستم خبر کشته شدن سیاوخش را در نیمروز (سیستان) می‌شنود، از هوش می‌رود و پس از یک هفته سوگواری با سپاهی راهیِ دربار کیکاوس می‌شود و سوگند می‌خورد که کین شاهزادۀ جوان را بخواهد:

شاید پرسش از نسبت «هنر» و «حقیقت» قدمتی به اندازه خود فلسفه یا حتی پیش‌تر از آن داشته باشد؛ چرا که فلسفه با تلاش‌های افلاطون برای به چالش کشاندن اعتبار و مرجعیتی شکل گرفت که هنرِ اسطوره‌پرداز و اسطوره‌ساز شاعرانی همچون "هومر"، "هزیود" و "پیندار" با خود به همراه داشت. این چالش و کشمکش با اخراج شاعران و هنرمندان از جمهوری "افلاطون" که وی آن را بر اساس عقل و حقیقت محض ساخته بود، ادامه یافت.