مقاله

روز گذشته، وقتی به محوطه «تئاتر شهر» وارد شدم حسی از شعف و آرامش سراسر وجودم را فراگرفت؛ همان حسی که در دوران کودکی روز اول عید وقتی لباس نو می‌پوشیدم، به سراغم می‌آمد.

دولت اسلامی عراق و شام یا «داعش» که این‌روزها در استان الانبار عراق قدرت‌نمایی می‌کند، محصول شرایط منطقه‌ای است که تقریبا همه قدرت‌های منطقه‌ای و بین‌المللی در ایجاد آن ایفای نقش کرده‌اند.

مرحوم میرزا عباسقلی وقایعی دانشمند وادیب توانایی بود که نیاکان وی از مفاخر ملی ایران به حساب می آیند از جمله نیای بزگ ایشان میرزا صادق وقایع نگار مروزی که منشی ووقایع نگار عباس میرزا بوده است آثار متعددی از وی برجای مانده است به ویژه در مورد تاریخ قاجاریه وجنگ های ایران وروسیه؛ یا پدر مرحوم وقایعی، علی اکبر وقایعی متخلص به مشکات از سرآمدان شعر وادب فارسی و ترکی آذری به ویژه نوحه سرایی برای سالار شهیدان، در قرن اخیر که مصاحب بزرگانی چون جلال الدین همایی و نخجوانی ها و... بوده است.

یوسفی، خزائلی و خطیب­‌رهبر در شرح این حکایت از بوستان، اشاره­‌ای به نام کتاب فراموش شده سعدی نکرده­‌اند.

دکارت و پیروانش متعلق به آن جهان نهضت اصلاح دینی‌ای بودند که در آن، همان قدر که حجیت کلیسا و کتاب مقدس و الهیات مبتنی بر وحی کاهش می‌یافت، به همان میزان اشتیاق دانش و تجربه و همچنین شوق بنیان نهادن الهیاتی مبتنی بر عقل بشری بیشتر می‌شد.

سرگذشت ترانه و تصنیف در ایران، شاید سرگذشتی یکصد ساله باشد. یعنی از زمانی که تصنیف های کوچه و بازار و یا محافل و جشن های زنانه تبدیل شد به ترانه ها و تصنیف هائی که سرایندگان آنها طبع شعر داشتند و موسیقی نیز میدانستند. نه تنها موسیقی را می شناختند، بلکه با یک یا چند ساز نیز آشنائی داشتند و نوازنده آنها نیز بودند.

سهم ایران از درآمدهای نفتی در سال 1300 خورشیدی حدود سه میلیون دلار بود که این عدد تا سال 1329 به حدود 60 میلیون دلار و تا سال 1341 به حدود 350 میلیون دلار افزایش پیدا کرد. یعنی با یک نرخ رشد دو رقمی در هر سال درآمد نفتی ایران و دسترسی به «ارز معتبر» افزایش پیدا کرد.

قبول و تصديق وجود دو عالم جدا از يكديگر مقدمه‌اي براي شناخت و مكانت مرزهاست. افلاطون نخستين حكيم سياسي جهان، در تمثيل مغازه جمهوري هفتم به دوگانگي جهان پديداري و جهان واقعي ايده‌ها اشاره كرده است. در حقيقت عالم اشياي پديداري كه زماني و تاريخي و تجديدپذير است، تابع و تسليم مكان ايده‌آلها يا همان جهان مثالي و عالم ايده‌آلهاست.

حرکت فرهنگی سامانیان زمینه مناسبی برای رشد و گسترش زبان فارسی فراهم ساخت و در پرتو حمایت این سلسله علم و ادب در خراسان بالیدن گرفت. اگرچه سامانیان زبان عربی را که زبان اداری و ابزار ارتباط آنها با دیگر بلاد اسلامی به شمار می­رفت به کار می­بردند؛ اما به زبان فارسی دری نیز توجه زیادی نشان می­دادند و با علاقه شدید از نویسندگان و شاعرانی که به این زبان می­نوشتند یا شعر می­سرودند حمایت می­­کردند، چنانکه در دوره آنان نهضتی برای ترجمه از آثا عربی به فارسی شکل گرفت و کتاب­هایی چون کلیله و دمنه، تفسیر بزرگ طبری و تاریخ طبری به فارسی دری برگردانده شد.

در اين عبارت نيز مى‏بينيم كه شمس، ابن‏عربى را اهل سخن دانسته و از قول‏خود او نقل مى‏كند كه گفته است عرصه سخن بس فراخ است؛ زيرا گوينده هر اندازه كه ‏بخواهد، مى‏تواند بگويد و كمبودى در كار نيست، ولى شمس در مقابل اين ادعا ايستاده‏ و مى‏گويد: اگر بتوانى قدم پيشترگذارى، مى‏دانى كه عرصه سخن در مقابل عرصه عالم‏ معانى بسيار تنگ است و البته وسعت عالم معنى بى‏اندازه گسترده است.