مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

رافعی، مصطفی | آذرتاش آذرنوش مصطفى صادق (1297-1356 ق / 1880-1937 م)، از مشهورترین نثرپردازان و انشانگاران عرب.
رافعی، ابوالقاسم | مسعود تاره ابوالقاسم عبدالکریم بن محمد (555-623 ق / 1160-1226 م)، فقیه، محدث، مفسر و مورخ اهل قزوین. وی در زمان حیات خود مهم‌ترین مرجع در فقه شافعی به شمار می‌رفت (صفدی، 19 / 63؛ سبکی، 8 / 283).
رافع بن هرثمه | عبدالحمید مرادی معروف به ابن‌نومرد (یا تومرد) (د 283 ق / 896 م)، از حکمرانان مشهور در شرق ایران در نیمۀ دوم سدۀ 3 ق / 9 م. هرثمه نام ناپدری رافع است (نک‍ : صفدی، 14 / 71؛ ذهبی، سیر، 13 / 407).
رافع بن لیث | عبدالحمید مرادی از امیران و سرداران بنی‌عباس در اواخر سدۀ 2 ق / 8 م. وی شورشی بزرگ در خراسان به راه انداخت، چنان‌که هارون ناگزیر شد برای فرونشاندن آن، خود راهی خراسان شود.
راغب پاشا | شیوا جعفری محمد (1110-1176 ق / 1699-1763 م)، نام‌بردار به قوجه، دولتمرد، شاعر، مورخ و مترجم عثمانی.
راغب اصفهانی | الکساندر کی ابوالقاسم حسین بن محمد بن مفضّل، از مفسران و عالمان علم اخلاق، و ادیبان تأثیرگذار. او در 409 ق / 1018 م یا پیش از آن زیسته است.
آذر کیوان | فتح الله مجتبایی آذَرْکِیْوان [āzar keyvān] (942-1027ق/1535- 1618م)، از موبدان زردشتی فارس که به هند رفت و در آنجا با ایجاد بدعتهایی در دین خود کیشی التقاطی پدید آورد (نک‍: ﻫ د، آذر کیوانیه). وی از زردشتیان ایران بود و در شیراز یا حوالی آن زندگی می‌کرد. در اوایل سدۀ ۱۱ق/17م و در زمان اکبرشاه به هند رفت و در پَتنه ساکن شد. آگا...
راعی نمیری | آذرتاش آذرنوش عُبید بن حُصین نمیری عامری (د ح 96 ق / 715 م)، شاعر عصر اموی. تبارنامۀ او در بیشتر منابع آمده است (مثلاً نک‍ : ابن‌سلام، 2 / 298؛ ابن‌حزم، 2 / 279).
راعی اندلسی | رضوان مساح ابوعبدالله، شمس‌الدین محمد بن محمد بن اسماعیل (ح 782- ذیحجۀ 853 / 1380- فوریۀ 1450)، نحوی، فقیه و شاعر. منابع نزدیک به وی، اطلاع چندانی دربارۀ زندگی او به دست نمی‌دهند.
راضی بالله | منوچهر پزشک ، ابوالعباس محمد بن مقتدر عباسی (رجب 297 ـ ربیع‌الاول 329 / مارس 910 ـ دسـامبر 940)، بیستمیـن خلیفۀ عبـاسی (حک‍ جمـادی‌الاول 322 ـ ربیـع‌الاول 329 / آوریـل 934 ـ دسامبر 940).
راشدین، خلفا |
راشدی | امیر ضیغمی پیر حسام‌الدین، مشهور به «پیر سند»، ادیب، مصحح متون، روزنامه‌نگار و ایران‌شناس نامدار پاکستانی (26 رمضان 1329-6 جمادی‌الآخر 1402 ق / 20 سپتامبر 1911-1 آوریل 1982 م).
راشدالدین سنان | مسعود تاره (528- 588 ق / 1134-1192 م)، داعی اسماعیلیۀ نزاری، و مهم‌ترین رهبر نزاریان شام در دورۀ الموت.
الراشد بالله | یدالله غلامی مایانی ابوجعفر منصور بن فضل (ح 501-532 ق / 1108- 1138 م)، سی‌امین خلیفۀ عباسی.
رأس مسندم | هادی ویسی مجمع‌الجزایر و شبه‌جزیره‌ای صخره‌ای در جنوب تنگۀ هرمز، در دهانۀ خلیج فارس.
راسک |
رأس‌العین | شیوا جعفری یا رأس‌عین، شهر و شهرستانی به همین نام در استان حسکه در شمال سوریه.
رأس‌الخیمه | سلمان قاسمیان یکی از امیرنشینهای هفت‌گانۀ امارات متحدۀ عربـی. ایـن امیرنشین بـا 684‘1 کمـ مسـاحت، ازلحـاظ وسعـت، چهارمین امیرنشین در میان دیگر امیرنشینهای امارات متحدۀ عربی به شمار می‌رود («رأس‌الخیمه»، npn.).
راست | ژان دورینگ از مُدهای (پرده، مقام، شَدّ، اصول، جنس، طبع و دستگاه) موسیقایی.
راس | عسکر بهرامی ادوارد دنیسن، خاورشناس انگلیسی، مترجم و مصحح آثار متعدد فارسی و عربی. او در ۶ ژوئن ۱۸۷۱ م / 17 ربیع‌الاول 1288 ق، در لندن به دنیا آمد. پدرش، الکساندر جانستن راس، اسکاتلندی و کشیش کلیسای سنت فیلیپ در یکی از محلات فقیرنشین لندن بود.
آذر بیگدلی | جعفر شعار آذَرِ بِیْگْدِلی[āzar-e beygdelī]، لطفعلی‌بیگ شاملو(۱۱۳۴-۱۱۹۵ق/۱۷۸۱-۱۷۲۲م)، شاعر و تذکره‌نویس. وی در اصفهان به دنیا آمد. در ایام کودکی او، به‌سبب بروز فتنۀ محمود افغان (۱۱۳۴ق) خانواده‌اش به ناچار از اصفهان به قم مهاجرت کردند. وی پس از مسافرتهایی،درخراسان به اردوی نادر پیوست و چندی به امور دیوانی مشغول شد، اما...
آذر برزین نامه | فتح الله مجتبایی آذَرْ بُرْزینْ نامه ](a)[āzar-borzīn-nāme، مـنـظـومه‌ای حماسی به زبان فارسی، در بحر مُتقارِب مُثَّمن مقصور یا محذوف، به تقلید شاهنامۀ فردوسی، دربارۀ آذربرزین، پسر فرامرز و نوادۀ رستم، از سلسلۀ روایات مربوط به خاندان گرشاسب (مانند گرشاسپ‌نامه، بانو گُشَسب‌نامه، شهریارنامه، بُرزونامه).
آذر برزین | پرویز رجبی آذَرْ بُرْزین [āzar borzīn]، پسر فرامرز، و نوۀ رستم، از دختر صور، پادشاه کشمیر، جهان پهلوانِ کی بهمن (مجمل...، 25؛ صفا، حماسه‌سرایی...، 315). آذربرزین یکی از چهره‌های افسانه‌ای ـ حماسی ایران باستان است که فردوسی به علت نامعلومی، با اینکه به بیشتر چهره‌های کوچک و بزرگِ مربوط به او پرداخته، به وی اشاره‌ای نکرده...
آذربایجان شرقی | عباس سعیدی آذَرْبایْجانِ شَرْقی jān-e šarqī](ye)[āzarbāy، استانی در شمال غربی ایران.
آذربایجان | ناصر شعاریان ستاری آذَرْبایْجان jān](ye)[āzarbāy، نشریه‎ای سیاسی، فکاهی و انتقادی که برای اولین‎بار در ایران به مدیریتِ علیقلی‎خان صفرُف (د 1326ق) به دو زبان فارسی و ترکی، با تصویر و کاریکاتور در 1325ق/1907م در تبریز در 8 صفحۀ 2 ستونی 25× 34 سانتی‎متر به طور نامنظم انتشار می‎یافته است.
رازی، خاندان | صادق سجادی عنوان خاندانی که 3 تن از آنان در زمرۀ مورخان و جغرافی‌نگارانِ سده‌های 3-4 ق / 9-10 م اندلس مشهورند.
آذربایجان | محمدحسن گنجی , عباس زریاب خویی آذَرْبایْجان jān](ye)[āzarbāy، منطقه‌ای در شمال غربی ایران با وسعتی برابر با 074‘109 کم‍ 2، معادل 6٪ وسعت کشور ایران که میان °35 و´45 و°40 و´39 عرض شمالی و °44 و ´5 و °48 و´50 طول شرقی واقع شده است. آذربایجان از شمال به کشورهای ارمنستان و آذربایجان، از مغرب به ترکیه و عراق، از مشرق به جمهوری آذربایجان و استان...
رازی، محمد بن زکریا |
رازی، امین احمد | علی میرانصاری امین احمد، از تذکره‌نویسان دورۀ صفوی، که تذکرۀ هفت‌اقلیم او جایگاهی خاص در میان تذکره‌های فارسی دارد.
رازی، ابوالعباس | حسن انوشه ابوالعباس احمد بن عبدالله بن محمد صنعانی (د ح 460 ق / 1068 م)، تاریخ‌نگار ایرانی‌تبار یمنی.
راز شیرازی | غزال رادبان تهرانی میرزا ابوالقاسم حسین شریفی ذهبی شیرازی (د 1286 ق / 1869 م)، مشهور به میرزا بابا و متخلص به راز، یکی از اقطاب برجستۀ سلسلۀ ذهبیه، و از متولیان آستان حضرت احمد ابن موسى مشهور به شاه‌چراغ.
آذر، مهدی | مسعود کوهستانی نژاد آذَر [āzar]، مهدی (1280-1373ش/1901-1994م)، پزشک، استاد دانشگاه، مدیر بیمارستان، وزیر فرهنگ و فعال سیاسی. او در مشهد به دنیا آمد. پدرش، میرزا علی آقا تبریزی مجتهد بود. تحصیلات مقدماتی و متوسطه را در تهران گذراند و سپس وارد مدرسۀ طب شد. آذر تخصص پزشکی خود را در رشتۀ بیماریهای داخلی در دانشگاه پاریس گذراند و در ...
رادویانی |
رادکان غربی، برج آرامگاه | زهرا بخشعلی ساعتلو نام برجی در محل معروف به «گبری‌قلعه» و میل رادکان، واقع در حدود 50کیلومتری جنوب غربی گرگان و جنوب آبادی رادکان، آرامگاه ابوجعفر محمد بن وندرین باوند، از شهزادگان سلسلۀ باوندیان، که از ۴۵ تا۷۵۰ ق / 665- 1349 م بر طبرستان حکمرانی کردند.
آذر | احمد تفضلی آذَر [āzar]، نام نهمین ماه از سال و سومین ماه از فصل پاییز در سال شمسی در تقویم کنونی ایرانی، و نیز نام نهمین روز از هر ماه شمسی در تقویم ایرانیان قدیم. آذر (در تلفظ فارسی میانه: آدُر) به معنی «آتش» است که به عقیدۀ زردشتیان یکی از ایزدان بوده است (نک‍ : ﻫ د، آتش).
آذر | پرویز رجبی آذَر [āzar]، ایزد نگهبان آتش و یکی از مهم‌ترین ایزدان آیین زردشتی. بدون تردید آذر از دیرباز یکی از ایزدان ایرانیان بوده است و سابقۀ آن را می‌توان تا دوران مشترک هند و ایرانی پی گرفت. گزارش هرودت (II/23) یکی از کهن‌ترین اشاره‌هایی است که به این ایزد شده است. او می‌گوید که ایرانیان به آتش به چشم یک ایزد می‌نگرن...
رادکان شرقی، برج آرامگاه | زهرا بخشعلی ساعتلو یا میل رادکان، کهن‌ترین برج‌آرامگاه با نیم‌ستونهای متصل به بنا که تاکنون در ایران شناخته شده، متعلق به سدۀ 7 ق / 13 م، واقع در ۸۰کیلومتری مشهد، شرق روستای رادکان، از شهرستان چناران.
راجستان | هادی ویسی ایالتی در شمال غربی هند. این ایالت با حدود 214‘342 کمـ2 وسعت، حدود 25 / 9٪ از مساحت هند را در بر می‌گیرد و ازلحاظ وسعت، بزرگ‌ترین ایالت هند به شمار می‌رود («فرهنگ جهانی ... »، npn.؛ بولند ـ کرو، 209).
رابعه قزداری بلخی | آزیتا جمشیدنژاد اول از نخستین بانوان غزل‌سرای ایرانی در سدۀ 4 ق / 10 م. او از شاعران روزگار سامانی و معاصر رودکی (د 329 ق / 941 م) بود.
راجپوتها | میترا آقامحمدحسنی مجموعه‌ای از طوایف بومی و غیربومی هند که خود را نمایندۀ طبقۀ کشتریه‌ها یا رزمیارانِ هندویی می‌دانند و پس از ورود اسلام به هند همواره با حکومتهای مسلمان هند درگیر بودند.
رابعه عدویه | انسیه شیخ سفلی (د 180 یا 185 ق / 796 یا 801 م)، از عارفان نامدار سدۀ 2 ق / 8 م، ملقب به تاج‌الرجال.
ر، | ملیحه مهدوی حرف دوازدهم از الفبای فارسی، حرف دهم از الفبای ابتثی و عربی، و بیستم از حروف ابجد.
ذیمقراطیس |
ذیقعده |
ذیحجه |
ذهن | رضا محمدزاده از اصطلاحات فلسفی به معنای ظرف وقوع بعضی از امور و احوال نفسانی مانند شناخت.
ذهبیه | محسن شرفایی مرغکی طریقۀ صوفیانۀ شیعی، و از شاخه‌های سلسلۀ کبرویه، که در شهرهای ایران ازجمله شیراز، تهران، دزفول، مشهد، رشت و جاهای دیگر پیروانی دارد.
ذهبی | عبدالله ناصری طاهری شمس‌الدین ابوعبداللٰه محمد بن احمد بن عثمان فارقی (673- 748 یا 753 ق / 1274-1347 یا 1352 م)، مورخ، محدث، تراجم‌نویس و فقیه شافعی اشعری‌مسلک.
آذار | احمد تفضلی آذار [āzār]، یا اَذار، صورت قدیم‌تر ادرو1، ماه سوم در تقویم شمسی کشورهای عربی، پس از شُباط و پیش از نیسان؛ برابر با ماه مارس در تقویم فرنگی و دارای 31 روز است (دایرةالمعارف...؛ لغت‌نامه...). این ماه در تقویم یهودیان ماه ششم عرفی و ماه دوازدهم دینی، برابربا فوریه ـ مارس است. پیشینیان آن را از ماههای سُریانی به...
ذوالنون مصری | علیرضا بهرام ابوالفیض ثوبان بن ابراهیم اِخمیمی نوبی، معروف به ذوالنون مصری (ح 155-245 ق / 772- 859 م)، صوفی نامدار سده‌های 2 و 3 ق / 8 و 9 م.

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام