مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

بهرام بن مردانشاه | ابوالفضل خطیبی بَهْرامِ بْنِ مَرْدانْشاه‌، از مترجمان‌ خدای‌نامه‌ (مهم‌ترین‌ كتاب‌ تاریخی‌ دورۀ ساسانی‌) از پهلوی‌ به‌ عربی‌. دربارۀ زندگی‌ و حتى زمان‌ حیات‌ او آگاهی‌ اندكی‌ دردست‌ است‌؛ فقط می‌دانیم‌ كه‌ وی‌ موبدی‌ زردشتی‌ در شهر شاپور فارس‌ بوده‌ است‌.
بهرام شاه بن فرخ شاه | ایران ناز کاشیان بَهْرامْ شاهِ بْنِ فَرُّخْ‌شاه‌، ملك‌ امجد ابوالمظفر مجدالدین‌ (د 628ق‌ /1231م‌)، نوۀ برادر صلاح‌الدین‌، از امیران‌ ایوبی‌ شام‌ و شاعر. در هیچ‌یك‌ از منابع‌ به‌ سال‌ تولد و دوران‌ زندگی‌ وی‌ پیش‌ از امارت‌ بعلبك‌ اشاره‌ای‌ نشده‌ است‌؛ اما مسلماً امیری‌ دوراندیش‌ همچون‌ صلاح‌الدین‌، ادارۀ منطقۀ بعلبك‌ را نبایس...
بهرام چوبین | روزبه زرین کوب بَهْرامِ چوبین‌، سردار ساسانی‌ و مدعی‌ سلطنت‌ در روزگار هرمزد چهارم‌ و خسروپرویز كه‌ مدتی‌ كوتاه‌ (590 -591م‌) بر تخت‌ شاهی‌ نشست‌ و سرگذشت‌ وی‌ با حماسه‌ و افسانه‌ درآمیخت‌ و در روایات‌ ایرانی‌ و متون‌ اسلامی‌ شهرت‌ یافت‌.
بهرام شاه بن مسعود* |
بهرام شاه غزنوی | مهدی کیوانی بَهْرامْ شاهِ غَزْنَوی‌، ابوالمظفر یمین‌‌الدوله‌ (حك‍ 512-547ق‌ / 1118-1152م‌)، فرزند مسعود بن‌ ابراهیم‌، از سلاطین‌ نامدار دورۀ دوم‌ غزنوی‌. مادر بهرام‌ شاه‌ گوهر خاتون‌، ملقب‌ به «مهد عراق‌»، دختر ملكشاه‌ سلجوقی‌ بود
بهرام گور | روزبه زرین کوب بَهْرامِ گور، یا بهرام‌ پنجم‌ ساسانی‌ (سل‍ 420- 438م‌)، پسر یزدگرد اول‌ و شاهنشاه‌ ساسانی‌ كه‌ سرگذشت‌ و داستانهای‌ او در ادب‌ فارسی‌ و منابع‌ اسلامی‌ مشهور است‌.
بهرام میرزای صفوی | یدالله غلامی مایانی , ملیحه مهدوی بَهْرامْ میرْزا صَفَوی‌، ابوالفتح‌ (923- 19 رمضان‌ 956ق‌ / 1517- 11 اكتبر 1549م‌)، شاه‌زادۀ هنرمند و ادیب‌، فرزند شاه‌ اسماعیل‌ اول‌ صفوی‌. او در مراغه‌ از مادری‌ كه‌ دختر یكی‌ از بیكهای‌ موصللو بود، زاده‌ شد (اسكندربیك‌، 44؛ سومر، 124).
بهرنگی | هرمز رحیمیان بِهْرَنْگی‌، صمد (1318-1347ش‌ /1939- 1968م‌)، قصه‌نویس‌، مترجم‌، پژوهشگر و منتقد. او تحصیلات‌ خود را از آغاز تا پایان‌ دورۀ دو سالۀ دانشسرای‌ مقدماتی‌ در زادگاهش‌، تبریز گذراند
بهروچ | لیلا رضایی بَهَروچ‌، یا بروچ‌1، شهری‌ باستانی‌ و مركز شهرستانی‌ به‌ همین‌ نام‌ در ایالت‌ گجرات‌ هند. شهرستان‌ بهروچ‌ متشكل‌ از 11 تالوك‌ (بخش‌) با 759‘7 كمـ2 مساحت‌ و 000‘470‘1 تن‌ جمعیت‌ (1369ش‌ /1990م‌) در جنوب‌ شرقی‌ ایالت‌ گجرات‌ در كنار خلیج‌ كامبای‌ در دریای‌ عرب‌ واقع‌ است‌
بهرتپور | پرویز امین بَهَرَتْپور، شهر و شهرستانی‌ در ایالت‌ راجستان‌ هند. این‌ شهرستان‌ با 100‘8 كمـ2 مساحت‌ میان‌ °26 و ´43 تا °27 و ´50 عرض‌ شمالی‌ و °76 و ´53 تا °77 و ´48 طول‌ شرقی‌ در شرق‌ ایالت‌ راجستان‌ واقع‌ است
بهروزخان | علی کرم همدانی بِهْروزْخان‌، نام‌ دو تن‌ از امیران‌ كرد دنبلی‌ در عهد صفویه‌: 1. امیر بهروز خان‌، ملقب‌ به‌ سلمان‌ خلیفه‌، پسر امیر رستم‌.
بهرامی | فاطمه کریمی بَهْرامی‌، مهدی‌ (1284-1330ش‌ /1905-1951م‌)، باستان‌شناس‌ نامدار ایرانی‌. او در تهران‌ زاده‌ شد و در خانواده‌ای‌ فرهنگی‌ پرورش‌ یافت‌. آموزش‌ ابتدایی‌ و متوسطه‌ را در تهران‌ به‌ پایان‌ رساند و زبانهای‌ كهن‌ ایرانی‌ را از هرتسفلد ــ كه‌ در ایران‌ اقامت‌ داشت‌ ــ آموخت
بهرامی سرخسی | لیلا پژوهنده بَهْرامیِ سَرَخْسی‌، ابوالحسن‌ علی‌، شاعر و از استادان‌ بزرگ‌ شعر و ادب‌ در عصر اول‌ غزنوی‌. دربارۀ دوران‌ زندگی‌ او اتفاق‌ نظر وجودندارد.نظامی‌ عروضی‌ از او در شمار شاعران ‌نامدار آل‌ناصرالدین‌ (سلسلۀ غزنوی‌) نام‌ برده‌ است‌
بهزاد، حسین | فریبا افتخار بِهْزاد، حسین‌ (1273-1347ش‌ /1894- 1968م‌)، نگارگر نامدار ایرانی‌. وی‌ در تهران‌ به‌ دنیا آمد. پدرش‌، میرزا فضل‌ الله‌ اصفهانی‌ در قلمدان‌‌سازی‌ و به‌ ویژه‌ در نقاشی‌ آبرنگ‌ شهرتی‌ داشت‌ (ناصری‌‌پور، 14، 32؛ میربها، 73).
بهره | فرهاد دفتری بُهْره‌، جماعتی‌ از مسلمانان‌ شبه‌ قارۀ هند. بهره‌ها كه‌ عمدتاً اصل‌ و نسب‌ هندو دارند، از دو گروه‌ شیعی‌ (اكثریت‌) و سنی‌ (اقلیت‌) تشكیل‌ شده‌اند.بهره‌های‌ شیعی‌ همگی‌ اسماعیلی‌مذهب‌اند و بیشتر آنان‌ به‌طبقۀ بازرگانان‌ وابسته‌اند. سنی‌ مذهبان‌ ــ كه‌ سهـم‌ كوچكی‌ از جمعیـت‌ بهره‌هـا را دارنـد ــ بیشتر روستای...
بهزاد، کمال الدین | معصومه فرهاد بِهْزاد، كمال‌الدین‌، نامدارترین‌ نقاش‌ ایرانی‌. او در زمان‌ سلطنتِ آخرین‌ حكمران‌ تیموری‌،سلطان‌ حسین‌ بایقرا (سل‍ 873-911ق‌ /1468-1505م‌) در هرات‌ به‌ اوج‌ شهرت‌ در حرفۀ خود رسید.
بهشت | احمد پاکتچی , فاطمه لاجوردی , شهرام خداوردیان , مهبانو علیزاده , رضا عباسی بِهِشْت‌، جایگاهی در جهان‌ پس‌ از مرگ‌ كه‌ انسان‌ رستگار در آن‌ زندگی‌ آرمانی‌ را تجربه‌ خواهد كرد. در قرآن‌ كریم‌، از این‌ جایگاه‌ با نامهای «الجنة» و «الفردوس‌» و گاه‌ با تعبیرهای‌ وصفی «نَعیم‌» و «حُسنی‌» سخن‌ رفته‌ است‌.
بهشمیه |
بهشتی | رحیم رئیس نیا بِهِشْتی‌، احمد سنان‌ چلبی‌ (ح‌ 871 - ح‌ 917ق‌ /1467-1511م‌)، شاعر دیوانی‌ و مورخ‌ عثمانی‌.
بهقباد | محسن احمدی بِهْقُباد، نام کوره‌ای (استانی) در قلمرو ایرانی بین‌النهرین به روزگار ساسانیان که پس از اسلام به 3 کوره تقسیم گردید.
بهگوان داس هندی | مرجان افشاریان بَهَگْوانْ داسِ هِنْدی‌ (1164- پس‌ از 1220ق‌ /1751-1805م)‌، نویسنده‌ و شاعر فارسی‌سرای‌ و فارسی‌نویس‌ هندو. پدرش‌ دَلپَت‌داس‌ از قوم‌ كایسته‌، و خاستگاهش‌ استان‌ مالوه‌ بود.
بهشهر | شیوا جعفری بِهْشَهْر، شهرستان‌ و شهری‌ در استان‌ مازندران‌.
بهمن |
بهلول | پیرایه یغمایی بُهْلول‌، هفته‌نامه‌ای‌ انتقادی‌ و طنزآمیز همراه‌ با كاریكاتور كه‌ مدافع‌ و ناشر افكار حزب‌ دموكرات‌ بود. این‌ هفته‌نامه‌ از اوایل‌ سال‌ 1290 ش‌ /1911 م‌ نخست‌ با مدیریت‌ شیخ‌ علی‌ عراقی‌ منتشر شد
احمد کاتب | محمدحسن سمسار اَحْمَدِ کاتِب (زنده در897ق/ 1492م)، مشهور به فخرالدین، خوشنویس اقلام نستعلیق، رقاع و ثلث. آثار شناخته شدۀ او اینهاست:
احمد کاسانی | مسعود جلالی مقدم اَحْمَدِ کاسانی، فرزند جلال‌الدین (د 949ق/ 1542م)، از بزرگان سلسلۀ خواجگان نقشبندیۀ ماوراءالنهر در اواخر سدۀ 9 و اوایل سدۀ 10ق. او را خواجگی احمد و مخدوم اعظم نیز لقب داده‌اند و به مناسبت محل دفنش، دهبیدی نیز خوانده شده است (ابوطاهر، 179؛ چشتی، 1/ 319، 322؛ رشاد، 76).
احمد کهتو |
احمد گران | حیدر بوذرجمهر اَحْمَدْ گِران، فرزند ابراهیم (ح 912-949ق/ 1506-1543م)، فاتح مسلمان حبشه ملقب به «صاحب الفتح» و «غازی». امهریهای حبشه هم او را به زبان امهری، گرانیه یعنی چپ دست لقب دادند (عارف، 88؛ EI2).
احمد لر | علی میرانصاری اَحْمَدِ لُر (مق‍ ربیع‌الثانی 830/ فوریۀ 1427)، از پیروان فرقۀ مذهبی ـ سیاسی حروفیه که درصدد قتل شاهرخ تیموری برآمد. از نسبت احمد و نیز از یک بیت شعری که در هجو او نقل کرده‌اند، پیداست که زادگاه او لرستان بوده است (حافظ ابرو، 916؛ طوسی، 48).
احمد مجتهد | علی اکبر دیانت اَحْمَدِ مُجْتَهِد فرزند لطفعلی بن محمدصادق (د 1265ق/ 1849م)، عالم و فقیه امامی در آذربایجان. تاریخ تولد او در مآخذ ذکر نشده است، ولی باتوجه به نوشتۀ ادیب‌الملک (ص 148)، مبنی بر اینکه «مدت 81 سال در دارالسلطنۀ تبریز... راتق و فاتق امور شریعت... بود» ــ که احتمالاً منظور نویسنده مدت زندگانی او بوده است ــ می‌ت...
احمد مدحت | علی اکبر دیانت اَحْمَدْ مِدْحَت (1260-18 محرم 1331ق/ 1844-28 دسامبر 1912م)، روزنامه‌نگار، مورخ و از نویسندگان سرشناس ترکیۀ عثمانی در دورۀ تنظیمات خیریه.
احمد منصور |
احمد موطی بن حسین |
احمد ناصر | بخش فقه، علوم قرآنی و حدیث اَحْمَدِ ناصِر، ابوالحسن احمدبن یحیی بن حسین بن قاسم رَسّی، ملقب به الناصر لدین الله (د 315ق/ 927م)، فقیه، متکلم و یکی از امامان نامدار زیدی یمن. پدرش یحیی بن حسین الهادی الی الحق از علویان بنی طباطبا، یکی از نامدارترین کسان در تاریخ فقه زیدی و پایه‌گذار امامت زیدی در یمن، و مادرش فاطمه بنت حسن از نوادگان قاس...
احمد نصیبی | تقی بینش اَحْمَدِ نَصیبی، احمدبن اُسامۀ هَمْدانی، معروف به نصیبی (دح 82ق/ 701م)، موسیقی‌دان و آوازخوان نامدار سدۀ اول هجری. نصیبی منسوب به نصیبین است (ابن منظور، ذیل نصب) و سمعانی عده ای از رجال نصیبین را به عنوان نصیبی ذکر کرده است (13/ 115-121). از سوی دیگر چون در بعضی از مآخذ از او به صورت «نَصْبی» یاد شده است (نک‍...
احمد نگر | عنایت الله رضا اَحْمَدْنَگَر، نام شهر و مرکز شهرستانی به همین نام. این شهر در °19 و ´7 عرض شمالی و °72 و ´30 طول شرقی واقع شده است (سامی، 1/ 800).
احمد نهاوندی | محمدعلی مولوی اَحْمَدِ نَهاوَنْدی، احمد بن محمد نهاوندی حاسب (د 220-230ق/ 835-845م)، ستاره‌شناس و ریاضی‌دان ایرانی از سرگذشت او هیچ‌گونه آگاهی نداریم. زوتر (ص 10) و سزگین (GAS, V/ 226, VI/ 90, 135) ریاضی‌دان به نام احمد بن محمد حاسب را که ابن‌ندیم (ص 340) از وی یاد کرده است، با نهاوندی یکی شمرده‌اند، اما از آنجا که ابن ندی...
احمد نظام شاه | ابوالفضل خطیبی اَحْمَدْنِظامْ شاه (حک‍ 895-916ق/ 1490-1510م)، بنیادگذار سلسلۀ نظام شاهیه در احمد نگر دکن.
احمدو |
احمد وفیق پاشا | علی اکبر دیانت اَحْمَدْ وَفیقْ پاشا (23 شوال 1238-22 شعبان 1308ق/ 3 ژوئیۀ 1823-2 آوریل 1891م)، دولتمرد، مترجم و نویسندۀ ترک که در دورۀ سلطنت عبدالحمید ثانی، 2 بار به صدارت رسید. احمد در استانبول متولد شد. پدرش روح‌الدین و پدربزرگش یحیی ناجی، از مترجمان دیوان همایون بودند (ثریا، 1/ 308، 2/ 420؛ اینال، V/ 651). یحیی ناجی نلقب...
احمد هاشم | بخش ادبیات اَحْمَدْهاشِم (1304-1352ق/ 1887-1933م)، شاعر و نویسندۀ ترک، فرزند عارف حکمت‌بیک آلوسی‌زاده. از خاندان وی دانشمندانی بزرگ در فقه و تفسیر و ادب برخاسته‌اند. نیای او در عهد هلاکوخان (654-663ق/ 1256-1265م) از بغداد گریخت و به آلوس رفت و اخلاف او که تا سدۀ 11ق/ 17م در آن سامان می‌زیستند، به آلوسی و سپس آلوسی‌زاده ...
احمد الهیبه | عبدالامیر سلیم اَحْمَدُ الْهِیْبَه (1293 یا 1294-1337ق/ 1876 یا 1877-1919م)، فرزند محمدمصطفی ماءالعینین و از پیشوایان دینی مردم جنوب مراکش که چندی بر ضد نیروهای استعمارگر فرانسوی به مبارزه پرداخت.
احمد یادگار | عارف نوشاهی اَحْمَدْ یادْگار، مورخ هندی سده‌های 10-11ق/ 16-17م. از زندگی او تنها می‌دانیم که از دیرباز در دربار ابوالمظفر داوودشاه بن سلیمان (حک‍ 980-984ق/ 1572-1576م)، آخرین فرمانروای سلسلۀ کرّانی بنگال خدمت می‌کرد (احمدیادگار، 1-2؛ بوریج، 287). برخی به خطا پدر او را وزیرِ میرزا عسکری برادر همایون، پادشاه تیموری هند دان...
احمدیه |
احمد یسری افندی | ناصر شعاریان ستاری اَحْمَدْ یُسْری اَفَنْدی، فرزند مصطفی بوسنوی (1046-1105ق/ 1636-1694م)، شاعر، نویسنده، فقیه حنفی و قاضی دورۀ سلیمان دوم عثمانی و احمد دوم.
احوال |
احمدیه |
احمدیه |
احمد ینالتگین | ابوالفضل خطیبی اَحْمَدِ یَنالْتَگین (مق‍ 425ق/ 1034م)، سپهسالار ترک‌نژاد غزنویان در هند که در اوایل حکومت مسعود غزنوی (421-432ق) سر به شورش برداشت.
احمدی |

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام