گفتگو

آریا محسنی مطلق: هر اندازه ما زودتر و بهتر جهان را بفهمیم و خود را با ضوابط و قواعد علمی در جهان منطبق کنیم شانس بیشتری برای موفقیت داریم. در این حوزه وقتی تمام دنیا ایده های استعماری مردم شناسی را کنار می گذارد، می بینیم که ما به این ایده ها بازگشت می کنیم، روشن است که در چنین شرایطی نباید انتظار داشته باشیم که بازار کار و فناوری های جدید استقبال خوبی از کسانی بکنند که حتی حاضر به دست شستن از اسامی صد سال پیش نیستند. چون این تمایل به حفظ سنت هایی که خود استعماری بوده اند، خبر از نوعی بی خبری از جهان و روندهای علمی موجود در آن می دهد...

می‌گوید ریتم قبل از تولد و از صدای قلب مادر سرچشمه می‌گیرد. با شنیدن کارهایش وفاداری به این جمله را حس می‌کنیم. با تمام اتودهایی که از موسیقی‌های مختلف در کارش به گوش می‌خورد، اما ریتم، همچنان موسیقی ‌او را دربر گرفته. بهرام پورمند، معروف به «بهرام جی» متولد سال ١٣٣١ در کرمانشاه است و با اینکه نوازندگی سنتور را از دوره نوجوانی شروع کرده، اما بعد از اتمام دوره دبیرستان به هند مهاجرت کرده و نمی‌توان تأثیر سال‌ها زندگی در هند را بر غلبه ریتم و المان‌های موسیقی هند در کارش نادیده گرفت. معتقد است «سازی مثل دف هم در موسیقی دراویش برای ایجاد ریتمی ساده و هماهنگ با تپش قلب است که با تکرار، به‌نوعی ذکر تبدیل می‌شود» که این را می‌توان یکی از نقاط مشترک موسیقی صوفیانه و برخی از زیرشاخه‌های موسیقی الکترونیک یعنی سبک «Downtempo»، «Ambient» و به‌خصوص «Chillout» دانست».

زمان قرار ما، بعدازظهر یک روز زمستانی بود و مکان قرار، مجله «هستی» که سال‌هاست مدیریت آن را بر‌عهده دارد. استاد محمدعلی اسلامی ندوشن ادیب، نویسنده، محقق و حقوقدان سه‌شنبه هر هفته از پلکان پرپیچ و خم «ایران سرای فردوسی» بالا می‌رود تا چراغ این محفل انس ادبی را روشن نگه دارد و پرتو دانش خود را میان عاشقان فرهنگ و ادب ایران زمین بگستراند. استاد بازنشسته دانشگاه تهران به سال 4031 در ندوشن یزد دیده بر جهان باز کرد و تاکنون بیش از 05 کتاب و صدها مقاله در باب فرهنگ و تاریخ ایران و ادبیات فارسی نوشته است که هر کدام حلاوت خاص خود را دارند. راز و رمز هویت ایرانی- اسلامی و شکوه فرهنگ این سرزمین از زبان این پژوهنده بزرگ، هیچ‌گاه از جذابیت تهی نخواهد بود.

به خیابان نوفل لوشاتوی تهران كه وارد می‌شویم تابلوی خیابان آراكلیان رخ می‌نماید. داخل این خیابان كه می‌شویم به ساختمانی می‌رسیم كه چند دهه است در این ساختمان فیلسوفان و متفكران، علاقه‌مندان فكر و فلسفه را پرورش می‌دهند. انجمن حكمت و فلسفه سابق، موسسه پژوهشی حكمت و فلسفه لاحق!... شهین اعوانی دانشیار فلسفه اخلاق این موسسه و معاون پژوهشی آن است. فیلسوفی كه واقعا دغدغه اخلاق دارد. اعوانی می‌گوید: «اخلاق، اگر اخلاق است دیگر آن‌سویی و این‌سویی یا دنیوی و اخروی ندارد. همان طور كه اخلاق به فردی و جمعی هم تقسیم نمی‌شود. مگر زندگی شخصی ما از حیات اجتماعی‌مان جداست؟ معمولا این دیدگاه‌ها، از منظر دینی‌اند». درگفت‌وگو با او درباره اخلاق و زندگی سخن گفته‌ایم كه حاصل آن پیش روی شماست.

جهان اسلام روزهاي سختي را مي‌گذراند و تنش‌ها و درگيري‌ها در آن هر روز با گونه و رفتارهاي مختلف ظهور مي‌يابد. اما در اين ميان انديشمنداني از اديان مختلف هستند كه اين رفتارها را نه تنها غيرديني مي‌دانند بلكه معتقدند اين رفتارها غيرانساني نيز هست. دكتر سيد مصطفي محقق‌داماد، رييس گروه مطالعات اسلامي فرهنگستان علوم، به تازگي در سفري كه به واتيكان داشتند به پاره‌اي از مشكلات اخير كه دامن اديان مختلف را گرفته با شخصيت‌هاي ديني بحث و گفت‌وگو داشتند. در اين مصاحبه با ايشان سعي شده پاره‌اي از صحبت‌هايي كه طرح شد بررسي شود و درباره برخي مشكلاتي كه در جهان امروز به سبب افراط‌گرايي ديني به وجود آمده نقدهاي ايشان را مد نظر قرار دهيم. آيت‌الله دكتر سيد مصطفي محقق‌داماد هم‌اكنون استاد دانشكده حقوق دانشگاه شهيد بهشتي و رييس گروه مطالعات اسلامي فرهنگستان علوم ايران است. او در سال ۱۳۴۸ش درجه «اجتهاد» را كسب كرد.

اشاره: هانس کونگ الهی دان، فیلسوف، منتقد مسیحی معاصر است که آثار مهم و متعددی در حوزه‌های دین‌پژوهی نگاشته است. یکی از مهم ترین آثار او کتاب «» است که ترجمه ای است از عنوان اصلی کتاب با نام «Does God Exist: an Answer for Today». دکتر حسن قنبری این اثر را از متن انگلیسی به فارسی ترجمه کرده است. برای آشنایی بیشتر با افکار این دین پژوه معاصر و بررسی مهم‌ترین اثرش به سراغ مترجم کتاب رفتم و در این باره با او گفت و گو کردم.

دکتر سید یحیی یثربی، استاد فلسفه و عرفان اسلامی، با روی خوش از مصاحبه در باب ابن سینا و عقلانیت سینوی استقبال کردند. این گفتگو در منزل ایشان صورت گرفت. دکتر یثربی با طمانینه سوالات را پاسخ گفتند و به طبق عادت مرسوم خود، از مشکلات امروزی‌مان انتقاد کردند؛ از اینکه ما بعضی از بزرگان را به مثابه امامزادگانی می‌پنداریم که باید دورشان بگردیم و هیچ گاه اشکالی به افکار آنان وارد نکنیم، از اینکه نترسیم اگر پاسخی برای مشکلات امروزمان در اندیشه ابن سینا نیافتیم، از اینکه معطل گذشتگانمان نمانیم و با شجاعت برای آنچه هیچ‌گاه مطرح نشده، نظریه پردازی کنیم تا به پیش رویم.

پیامبر اکرم(ص) و ائمه هدی(ع)، به اعتقاد ما، برای مراکز بلاد و دورانهای بعدی افراد خاصی از اصحاب و یاران خود را تعیین و اعزام می‌کردند که چگونگی آن در روایات و تاریخ صدر اسلام ثبت شده است و مردم، در زمان عدم حضور امام، برای حل و فصل مشکلات به آن افراد که «نواب عام» بودند، مراجعه می‌کردند…

مشرف الدین مصلح بن عبدالله شیرازی شاعر و نویسندهٔ بزرگ قرن هفتم هجری قمری است. تخلص او سعدی ست که از نام اتابک مظفرالدین سعد پسر ابوبکر پسر سعد پسر زنگی گرفته شده است.

«نزد رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس رفتم و گفتم به کدام وزیر به علت مطالعه بیشتر رأی اعتماد داده‌اید؟ ما باید به مردم نشان بدهیم که کتاب خواندن فضیلت است. در کشور ما خریدن گوشی تلفن همراه جدید فضیلت دارد؛اما کتاب خواندن نه! وقتی یکی از مسئولان اجرایی کشور در پاسخ به سؤال خبرنگاری در خصوص کتابخوانی می‌گوید:من در5 سال گذشته هیچ کتابی نخوانده‌ام. فردی که این برنامه را ببیند چه نتیجه‌ای می‌گیرد! حتماً پیش خود می‌گوید می‌شود کتاب نخواند و مسئول هم شد!» چند سطری که خواندید بخشی از گفته‌ها و گلایه‌های «علیرضا مختارپور»، دبیرکل نهاد کتابخانه‌های عمومی درباره وضعیت کتابخوانی در کشورمان است.