گفتگو

انسان اقتصادی، انسانی است كه پیوسته با دیگران مراوده، برخورد و اصطكاك دارد. انسانی است كه در فعالیت‌های خود بعضا به منفعت و اصل لذت و فایده می‌اندیشد اما در این میان آیا تنها خود فرد مهم است. آیا برای هموار شدن مسیر خود بدون توجه به دیگری باید تلاش كند، آیا برای دیگران نیز ارزشی باید قایل شود؟ آیا اصلا افراد دیگر اجتماع باید مهم باشند؟ یا اینكه باید حركت افراد بر چارچوبی قراردادی استوار باشد؟ و... اینجاست كه اخلاق به مدد اقتصاد می‌آید و فعالیت‌های افراد را بر اساس باید‌ها و نباید‌ها تنظیم می‌كند. از سوی دیگر شاید این اندیشه كه مباحث فلسفه اخلاق با تحلیل اقتصادی ارتباط دارد، دور از ذهن باشد زیرا بسیاری از مردم فلسفه اخلاق را به عنوان یك دستور كلی دور از دسترس و غیرعملی و فلسفی تلقی می‌كنند كه با آن راه به جایی نمی‌توان برد. با این حال شاید آنچه كمتر مورد توجه قرار می‌گیرد وجه مشترك اقتصاد واخلاق است؛ عقلانیت.

«دیپلم‌‌های جعلی». این‌بار هنوز بحث بورسیه‌های غیرقانونی دكترا نخوابیده است كه بحث از هزاران دیپلم جعلی پیش می‌آید. پنج نماینده مجلس با تقاضای تحقیق و تفحص‌شان از وزارت آموزش و پرورش دو دولت سابق می‌خواهند از یك تخلف دیگر پرده بردارند. این‌بار این پنج نماینده از آنهایی می‌گویند كه در آن هشت سال دیپلم جعلی از مراكز آموزش از راه دور گرفته‌اند، تا لیسانس و فوق لیسانس و دكترا جلو رفته‌اند و حتی می‌خواستند عضو شورای شهر هم شوند. دیپلمه‌های جعلی گویا رقم‌شان بسیار بالاتر از ٣٧٠٠ تای بورسیه‌های غیرقانونی است. بورسیه‌هایی كه هنوز هم تكیلف‌شان مشخص نیست و حالا نوبت وزارت آموزش و پرورش است.

انقلاب های دموکراتیک و صنعتی در قرن نوزدهم این معادله را بر هم زدند و سبب شدند که هنر مردمی هر چه بیشتر به رسمیت شناخته شده گسترش یابد و به صورت انبوه تولید و مصرف شود. انقلاب اطلاعاتی و شبکه های اینترنتی باز هم این حرکت را تشدید کردند و امروز دیگر کمتر می توان مرزهای دقیقی میان این دو گونه هنر بکشد و هر چند هنوز هستند کسانی که می خواهند آنها را در قالب «هنر فاخر» و «هنر مبتذل» از یکدیگر جدا کنند، اما این سخن و این شیوه ارزش گزاری، دستکم از دیدگاه علوم اجتماعی چندان ارزشی ندارد...

چند دهه است که در حوزه معماری، مهم‌ترین سؤال‌ها و دغدغه‌ها و حتی گاهی اوقات چالش‌ها، بر سر مفهوم «هویت» است. ساختمان‌ها و عمارت‌های مختلفی با هزینه‌های فراوان ساخته می‌شود؛ اما یا سازندگانش مدعی هویت‌مندی آن هستند یا منتقدانش آن را بی‌هویت می‌دانند.

نخستین روز همایش بین‌المللی حافظ با حضور بزرگانی همچون سعید حمیدیان، محمدرضا شجریان، میرجلال الدین کزازی، تقی پورنامداریان، مهدی ماحوزی، سیروس شمیسا، علی اصغر دادبه، مهدی محقق و همچنین دومنیک اینجنیتو، مجدالدین کیوانی، خلیل ابراهیم صاری اوغلو و آذرمیدخت صفوی از صبح روز سه‌شنبه، 15 اردیبهشت ماه آغاز به کار کرد. دکتر میرجلال الدین کزازی، استاد دانشگاه و پژوهشگر ادبیات فارسی، رندی را یکی از ویژگی‌های بارز حافظ می‌داند.

امروزه «شیعه‌شناسی» از مباحث مهم پژوهش‌های اسلام شناسان غربی است، به گونه‌ای که بخشی از مطالعات و تحقیقات مربوط به مذاهب اسلامی بویژه در نیمه نخست قرن بیستم رشد قابل توجهی یافته و بخش عمده این آثار حول محور موضوعات مرتبط با شیعیان و اهل سنت می‌چرخد؛ اما در این پژوهش‌ها کمتر به اصول اعتقادات پرداخته شده است که این مسأله بویژه در رابطه با «شیعه اثنی عشری» مصداق بیشتری دارد. در راستای بررسی موضوعات یاد شده با دکتر مریم صانع‌پور، ‌عضو هیأت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی که تألیف او با عنوان «شیعه شناسان غربی و اصول اعتقادات شیعه دوازده امامی» به تازگی منتشر شده است به گفت‌و‌گو نشسته‌ایم تا ضمن بررسی سیر مطالعاتی شیعه شناسان غربی نسبت به اعتقادات شیعی، زاویه دید او را در اثر تازه‌اش بررسی کنیم.

برخوردهاي جناحي نبايد به حوزه كتاب كشيده شود. دو جناح مسلمان هستند و كشور، دين و سنن خود را دوست دارند. آيا فقط اصولگرايان مسلمان و عاشق ايران هستند؟ آيا اصلاح‌طلبان نماز نمي‌خوانند؟ روزه نمي‌گيرند؟ مسلمان نيستند؟ اين مشكلي است كه خود ما براي خويش ساخته‌ايم. چه خوب است كه ما دو حزب بزرگ در كشور داشته باشيم؛ يكي اصلاح‌طلب و ديگري اصولگرا

متفكرانی هستند كه در عرصه‌ها و ساحت‌های مختلف اندیشه صاحب یك نگاه و بینش هستند. من حداقل ٢٥ نفر از این متفكران نظام‌ساز را در ایران معاصر احیا كرده‌ام. این نوع متفكران را نمی‌توان در قالب آكادمیك تعریف كرد. یكی از مسائل و مشكلاتی كه جامعه دانشگاهی در ایران نمی‌تواند با این گفتمان‌ها ارتباط عمیق و ارگانیك برقرار كند این است كه نظام آموزش عالی ما معمولا متخصص بیرون می‌دهد كه بتواند بر یك حوزه تفكر كند اما افرادی مثل مطهری، بهشتی، علامه جعفری و علامه طباطبایی متخصص نیستند بلكه متفكرانی نظام‌ساز هستند.

می‌گوید بعضی‌ها در دنیای شعر و ادب مثل نخود باکیفیتی هستند که در هر دیگ درهم‌جوشی به خوبی جا می‌افتند، یعنی شعر می‌گویند، برای دیگران کار چاق می‌کنند، مجموعه شعر چاپ می‌کنند، بزرگداشت برگزار می‌کنند و... اما همین که شاعری دید از تلویزیون خانه‌اش خون بیرون می‌ریزد و دست به قلم شد تا دردی را روایت کند انگ شاعر دولتی بودن به او می‌زنند.

حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر محمدعلی مهدوی‌راد، پژوهشگر برتر حوزه دین از مدرسان نام‌آور دانشگاه در رشته علوم قرآن و حدیث هستند. از آثار ایشان می‌توان به «تراث‌الشیعه‌القرآنی» و «سیاست‌نامه امام‌علی‌(ع)» و «سیر نگارش‌های علوم قرآنی» اشاره کرد.