گفتگو

یک مترجم ضمن این که معتقد است ترجمه خوب راه خود را در بازار نشر پیدا می‌کند، می‌گوید: حضور مترجمانی که کتاب‌های خوب را با ترجمه‌های نامناسب، قربانی می‌کنند آزاردهنده است.

«لیبرالیسم: یک ضدتاریخ» تحلیل مستدل دومینیکو لوسوردو است از پرسش «لیبرالیسم چیست» از منظر سیر تطور تاریخی آن و اینکه ما چه کسی را لیبرال قلمداد می‌کنیم. در این بررسی تاریخی بی‌چون‌وچرا، فیلسوف ایتالیایی معتقد است لیبرالیسم، به‌منزله یک ایدئولوژی و موضع فلسفی، از همان آغاز به خط‌مشی‌های بی‌اندازه غیرلیبرال گره خورده است: برده‌داری، استعمار، قتل‌عام، نژاد‌پرستی و فخرفروشی. لوسوردو نشان می‌دهد دیدگاه‌های فلسفی لیبرال‌های سنتی فاصله زیادی با رویه سیاسی آنها دارد.

می‌گوید شاعر باید فرزند زمانه خویش باشد. بایدی که از زبان غزلسرا و ترانه‌سرای شناخته‌شده بیرون می‌آید، امری نیست، امری است لازم برای خلق هنری که می‌تواند در میان مردم زیست خود را آغاز کند و همراه و همگام‌شان شود. این شاعر جنوبی از منتقدان جدی کسانی است که می‌گویند «غزل مرده است» یا از تعبیرهایی شبیه این برای توصیف حال‌وروز غزل در دوران ما استفاده می‌کنند. به‌نظر محمدعلی بهمنی «شعر آن است که شاعر بدون پیش‌اندیشی آن را خلق کند، انگار که صدایی و حسی او را بنشاند و وادار کند که شاعر آن را بنویسد یا در خودش ثبتش کند».

غلامرضا جمشیدنزاد اول اعتقاد دارد، تصحیح نسخ خطی و آثار تراثی در ایران حامی ندارد و مصححان ذی‌صلاح نیز مورد حمایت قرار نگرفته‌اند. وی می‌گوید: مواریث فکری و معنوی کشورمان جزو شناسنامه هویتی و ملی ما ایرانیان است.

کاوه بیات که مدتی است کتاب «ایران فرزند، خاطرات امیرشاپور زندنیا» را منتشر کرده درباره ادعاهای کتاب در رابطه با ارتباط دکتر فاطمی با روس‌ها می‌گوید: تصور می‌كنم اگر اسناد محاكمه فاطمی به دست آيد و شائبه‌ای باشد بايد در آن اسناد منعكس شود كه هيچ نشانه‌ای از آن نيست. همچنین درباره دستگير شدن فاطمی در خانه يكی از توده‌ای‌ها سند و مدرك دقيق نيست و اين تهمت است که به وی وارد می‌کنند.

روشنفکران را باید ذهن بیدار جامعه دانست. قشری که به جامعه حرکت می‌دهد و جهت ظهور و بروزش را -شاید نه تعیین اما -شکل می‌دهد. بویژه آنکه برهه‌های تاریخی حساس، محل آمد و شد آنان است و نسبت به رخدادها، واکنش نشان می‌دهد. در قرن سیزدهم خورشیدی، مشروطه، مهم‌ترین جلوه آن است و بعد در سده حاضر که در سال‌های پایانی آن به‌سر می‌بریم، کودتای 28 مرداد، نمود مبرهن آن است. بررسی این مهم را در گفت‌وگو با «سروش دباغ»؛ پژوهشگر گروه مطالعات تاریخی در دانشگاه تورنتو کانادا مورد بررسی قرار دادیم. او که از سال‌ها پیش، نقش جامعه‌شناختی و تاریخی نو‌اندیشانِ دینی را مورد مداقه قرار داده، اکنون از تأثیر انکارناپذیر آنان از این واقعه سرنوشت‌ساز سخن می‌گوید که متن کامل آن در پی می‌آید.

هنرهای تجسمی مانند دیگر ساحت های فرهنگ و هنر، از کودتای 28 مرداد، متأثر شد. هنرمندان سرخورده از سیاهی مستولی شده بر جامعه، به کنجی خزیدند. اگرچه شاید نقاشان و مجسمه‌سازان و دیگر اقشار هنر، کمتر از شاعران و نویسندگان - به سبب نقش کمرنگ تر تجسمی در آن برهه زمانی - اثر پذیرفتند اما نقش آنان بویژه در آینده مهم ارزیابی می‌شود. آنچه در ادامه می‌خوانید گفت‌و‌گویی است با «مهدی فلاح»؛ استاد برجسته نقاشیخط که طی آن، به روند و روال هنرهای تجسمی در روزها و سال‌های پس از کودتا نگاهی دوباره شد.

ایران درست 63 سال پیش، در چنین روزی، ساعاتی را از سر گذراند که سرآغاز رخدادهایی شد تا با سقوط دولت دکتر محمد مصدق، پهلوی دوم، طی 25 سال و 5 ماه و 26 روز آینده، روال به اصطلاح ژاندارم خاورمیانه شدنش را تسریع بخشد.

متن زیر گفت وگوی کامران فانی با فرهنگ امروز است که به دلیل طولانی بودن تنها بخشی از آن در شماره دهم نشریه فرهنگ امروز به چاپ رسیده است. بخش نخست این گفت و گو با عنوان «ترجمه مجدد، زمانی آری، زمانی نه» و بخش دوم با عنوان «مواجهه با بهمن ترجمه‌ها» منتشر گردید. قسمت آخر این گفت و گو از پیش رو می‌گذرد.

مرادی، دانش آموخته فلسفه از دانشگاه برلین با بیان اینکه تحول علوم انسانی با جدی گرفتن نوشتار حاصل می شود، گفت: دانشگاه در برابر نوآوری مقاومت می کند و اساتید نگران اتوریته کاذب خود هستند.