مقاله

تلاش جهت تغییر، دگرگونی و تجدید حیات از جنبه‌های اقتصادی، نظامی، سیاسی و اجتماعی جامعه ایران به اوایل سده نوزدهم باز می‌گردد. ساختار سنتی و مستهلك نظام قاجار همسو با مناسبات جدید بین‌المللی شكل نگرفته بود و این رویه چالش‌های غیر‌منتظره‌ای را پیش پای حاكمیت قرار داد.

این که چگونه نازی‌ها و فاشیست‌ها در اروپا قدرت را در اختیار گرفتند و چه عواملی موجب شد تا زمینه جنایت‌های بزرگی در جنگ دوم جهانی پدید آید، پرسش‌هایی هستند که همواره بسیاری از روشنفکران و پژوهشگران همچون: هانا آرنت در «توتالیتاریسم»، اریک فروم در «گریز از آزادی» و بویژه فصلی از آن با نام «روانشناسی نازیسم» و… به آن پرداخته‌اند.

مردی تنگدست برای رفع گرسنگی فرزندان گرسنه خواهرش نانی می‌دزدد و به همین جرم ١٩ سال در زندان به سر می‌برد و بالاخره آزاد می‌شود... اما كارت زردی به او می‌دهند كه حكم مرگ دارد او به دلیل این كارت زرد نمی‌تواند كار بكند. نمی‌توان همچون یك شهروند عادی زندگی بكند

«حسن ادب» و «سوء ادب» که راجع به قلب مطرح می‏شود، فی نفسه به چه معناست؟ می‌گویند: «حُسن ادب»، یعنی آن هیأت حسنه‌ای که سزاوار است کار و رفتار انسان بر آن واقع شود. حُسن و قُبح از مسائلی است که «عقل عملی» آن را ادراک می‌کند. عقل مثلاً می‌گوید: «عدل حَسن و زیباست، ظلم زشت و قبیح است.»

درباره آخر و عاقبت‌ ماهی سیاه کوچولو نمی‌شود به نتیجه‌ای قطعی رسید، گفته می‌شود ماهی سیاه کوچولو پس از فرار از دست اره‌ماهی با گروهی از ماهی‌ها همراه می‌شود و آنها را از دست مرغ ماهی‌خوار می‌رهاند.

اشاره: ایران‌شناسی مجموعه دستاوردهای مربوط به فرهنگ و تمدن و زبانهای ایرانی است که پیشینه‌ای چهارقرنی دارد، لیکن هرگز تاریخی مدون و تعریفی روشن نداشته و بررسی آن نیز اغلب به طور مقطعی و موضوعی صورت گرفته است. در این مقاله، بخشهای گوناگون ایران‌شناسی در اروپا، در قرون هفدهم تا بیستم، و سپس ایران‌شناسی در ایران در قرن بیستم به همراه تعریف علمی آن، به ترتیب تاریخی بررسی خواهد شد. گفتنی است که این نوشتار از «دانشنامه زبان و ادب فارسی» برگرفته شده که زیر نظر آقای دکتر اسماعیل سعادت و به همت فرهنگستان زبان و ادب فارسی چاپ شده است.

برخی موضوعها هست که از کثرت روشنی و بدیهی بودن، به گفتن نیازمند نیست؛ از آن جمله است اهمیت زبان فارسی برای ما ایرانیان. اما وقتی احساس شود این مهم، مقام خود را چنان که باید احراز نکرده است، ناگزیر تکرار موضوعی مسلّم، ضرورت پیدا می‌کند، به امید آنکه سودی داشته باشد.

جمال میرصادقی در یادداشتی که به مناسبت درگذشت گونتر گراس در اختیار خبرگزاری کتاب ایران قرار داده نوشته است: گونترگراس از جمله نویسندگانی بود که به جنبه سرگرم کنندگی رمان و داستان توجهی نداشت. نثر او از لحاظ فنی و داستان او به لحاظ فنی و علمی عالی رتبه بود و درباره او و داستان‌هایش باید گفت که نویسنده‌ای بزرگ و صاحب سبک است.

تمدن معنوی معاصر ترکیب پیچیده‌ای از تاریخ، فلسفه، اخلاق و… است و هر کدام از آنها در تکوین این تمدن نقشی بس عظیم دارند. از جمله تجلّیات بارز این تمدن که گویای درجه بلوغ و رشد اجتماعی افراد هر قوم و ملتی است، شناسایی حقوق انسانی و رعایت حرمت و حد آن است. به‌ویژه در مرحله کنونی از فنّاوری که ملل گوناگون جهان به یمن علم و به برکت ارتباطات هر لحظه به یکدیگر نزدیکتر می‌شوند و روز به روز بیشتر در سرنوشت یکدیگر سهیم می‌گردند.

اشاره: ۲۵فروردین به فریدالدین عطار نیشابوری اختصاص یافته است؛ شاعر و عارف و نویسنده بزرگ سده هفتم که از شاخصان و استوانه‌های شعر عرفانی فارسی به شمار می‌آید. خوشبختانه آثار پربرگ و بار او این بخت را داشته‌اند که به دست یکی از شایسته‌ترین دانشمندان و ادیبان تاریخ زبان و ادب فارسی تصحیح شوند و در دسترس مشتاقان قرار بگیرند. از استاد شفیعی کدکنی سپاسگزاریم که سالیان درازی را به پژوهش و تصحیح آثار عطار گذرانده‌اند و قدردان نشر سخن نیز هستیم که به صورتی شایسته آنها را چاپ کرده است. در زیر گزیده‌ای پراکنده از آن انبوه مطالب، تقدیم می‌شود.