اخبار

نگاهی به عناوین اعطایی در زمان قاجار اعطای القاب یکی از شیوه های مرسوم و عجیب ایرانیان از روزگاران قدیم بوده است. این القاب و عناوین که معمولاً با توجه به تواناییهای افراد و نیز خاستگاه اجتماعی آنان در طبقات گوناگون اعطا می شد، در دوره قاجار با شیوه‌های خاصی چون خرید و فروش از رونق خاصی برخوردار گردید. از آنجا که القاب و عناوین نقش مهمی در تعیین جایگاه سیاسی افراد به خصوص طبقه حاکمه داشته وبسیاری از افراد حاضر بودند با پرداخت پولهای کلان و یا حتی رشوه به هر طریقی صاحب آن القاب گردند، بنابراین به تدریج خرید و فروش القاب به شغلی جدید و نیز منبعی جهت کسب درآمد تبدیل شد. با توجه به این مقدمه در ادامه به تبیین برخی از انواع مهم این القاب و نحوه خرید و فروش آن در دوره قاجار پرداخته می شود.

مقام اول مملکت در حالی به غرب سفر می‌کرد که هیچ درکی از پیشرفتهای تمدن غربی به ویژه در حیطه قانون و حکومت نداشت. از این رو بعید نبود که به اموری تن دهد که به جایگاه خود آسیب بزند. اگرچه همین سفرها مقدمه برخی تغییرات و اصلاحات محدود از بالا را فراهم می‌کرد.

در دورۀ قاجار منحصر بودن کاوش های باستان شناسی به کارشناسان اروپایی و ضعف و ناتوانی حکومت ایران باعث شد تا انبوهی از آثار ارزشمند تاریخی و باستانی ایران از کشور خارج شود. خوشبختانه، اخیراً مؤسسۀ تألیف، ترجمه و نشر آثار هنری فرهنگستان هنر با همکاری پژوهشگران کشورهای مذکور اقدام به شناسایی و معرفی بخشی از این آثار در قالب کتاب های نفیس کرده است.

خوانش تاریخ قاجار به دلیل نفرتی كه پهلوی‌ها از ایشان داشتند،‌ همواره دچار بدخوانی‌ و نگاه غیرعلمی بوده است. ذهنیتی كه مورخان رسمی آن دوره از عصر قاجار ایجاد كرده اند، چنان در افكار عمومی رسوخ كرده كه به سختی بتوان كلیشه نخبگان ناكارآمد و دوران تباهی و ویرانی را از آن زدود. با این همه وظیفه مورخ آن است كه فراسوی این نگاه های یكسونگرانه و جهت گیرانه نگاهی علمی و به دور از تعصب به این دوره داشته باشد

یکی از مهمترین عرصه‌هایی که زنان از همان ابتدای مشروطیت به صورت فعال در آن حضور یافتند و به مرور، خواسته یا ناخواسته، زمینه‌ساز تحول در فکر و اندیشه نسبت به زن ایرانی در جهت اهداف و فرهنگ غرب شدند، انتشار روزنامه و مجله بود. طبق منابع موجود، اولین روزنامه‌ای که برای زنان چاپ شد، دانش به مدیریت خانم دکتر کحال بود که از سال 1328ﻫ .ق به صورت هفتگی منتشر می‌شد.

در کتابخانه ملی ایران جزوه‌ای مختصر وجود دارد تحت عنوان «کتابچه بازدید خزینه حضرت امیر المؤمنین علیه السلام در نجف اشرف» به شماره ۷۲۱۴/۲۹۵ که از کتابخانه کاخ گلستان به کتابخانه ملی منتقل شده و اینک به صورت تمام متن از طریق این نشان قابل دستیابی است.

داروغه از مناصب حکومتی است که از دوره تیموری تا پایان عصر قاجار، در قالب اشکال مختلف چون داروغه دفترخانه، داروغه ایلات و داروغه شهر وجود داشت. این منصب از دوره تیموری تا قاجار، به تناوب دارای اختیارات سیاسی و قضایی شد. داروغه به عنوان حاکم شهر یا ایالت، معمولاً با مقوله نظم و امنیت عمومی جامعه در ارتباط بود. این منصب در دوره قاجار تا پایان عصر ناصری (1212 تا 1313ق/1۷96 تا 1۸96م) همچنان نقش اساسی، در تامین نظم و امنیت عمومی جامعه داشت. در این مقاله برآنیم تا به این پرسش بپردازیم که در این دوره، داروغه از چه ساختاری برخوردار بود؟

آمنه ابراهیمی: شهر بوشهر در دوران قاجاریه، پس از تهران تبدیل به مرکزی برای دگرگونی گسترده در زمینه آموزش شد؛ انقلابی که در آن نقش نیکوکاران فرهنگی بارز و برجسته است. نظام آموزشی، تا پیش از آن مسیری سنتی را گذرانده بود. مکتب‌خانه در این گذر، مرکز اینگونه آموزش‌ها به شمار می‌آمد. نظام پیشین آموزشی آهسته‌آهسته با پدیدار شدن زمزمه‌های دگرگونی و راه‌افتادن انجمن معارف و مدرسه دارالفنون در پایتخت دگرگونه شد.

کاوش در محوطه‌ی «ملک»، مقابل "علاف راسته" بازار قزوین به کشف دیوار آجری، کف سنگفرش، مُهر استامپی، سکه‌های برنجی و مسی ضرب قزوین از دوران پهلوی و قاجار منجر شد.

تورق برخی کتاب‌های مورخان ایرانی و خارجی در ترسیم شخصیت سیاسی آقامحمدخان حاکی از این است که فارغ از چهره سیاهی که از نخستین شاه قاجار در بطن تاریخ ثبت شده است اما وی با تاسیس حکومت قاجار توانست تاریخ نوین سیاسی را در ایران رقم بزند.