اخبار

داود فیرحی، پژوهشگر علوم سیاسی و اندیشه سیاسی اسلام از نگارش شرحی بر کتاب «تنبیه‌الامه و تنزیه‌المله» مرحوم آیت‌الله نایینی خبر داد و گفت: با توجه به این‌که این کتاب یکی از مهم‌ترین متون فقه سیاسی است که در مواجهه فقهای شیعه با دولت مدرن نوشته شده، نوشتن شرحی بر آن لازم بود.

تا جایی كه به حیات هر روزه و زندگـی روزمره مردم و در نتیجه دینداری عرفی مسلمانان مربوط می‌شود، بدون تردید فقه بالاترین جایگاه را در میان علوم اسلامی دارد شاید به این دلیل ساده كه این فقه است كه راهنمای عملی و مشخص و كاربردی دینداری برای مومنان ارایه می‌كند و حیات ایشان را از جنبه مطابقت و سازگاری با شریعت تنظیم كند.

مراسم رونمایی از کتاب «پوپولیسم» با حضور حجت‌الاسلام داود فیرحی، پرویز امینی و عماد افروغ یکشنبه 16 آذر در کانون اندیشه جوان برگزار شد. فیرحی، پژوهشگر علوم سیاسی و اندیشه سیاسی در ابتدای این نشست با اشاره به اینکه پوپولیسم یکی از مفاهیم دانش اجتماعی و سیاسی است گفت: مفهوم پوپولیسم با مدرنیته پیوند دارد، هرچند که نمونه‌های تاریخی پیش از تجدد هم وجود داشته و رگه‌های پوپولیستی در آن دیده شده است اما بیشتر پوپولیسم را به دوره مدرنیته مرتبط می‌دانیم و این یکی از بیماری‌های دولت‌های دموکراتیک و شبه دموکراتیک است.

اتفاقی در سال‌های صدر اسلام رخ داده كه باعث تولید دیدگاه‌ها و متن‌های خاصی شده است. در این بحث خود را متمركز می‌كنم به خطبه‌یی كه امام حسین (ع) در سال 60 هجری یعنی یك سال قبل از واقعه عاشورا و كربلا در مكه و در ایام حج ایراد كردند. این خطبه را امام حسین (ع) از امام علی(ع) نقل كرده‌اند و سندش جزو سلسله‌الذهب است، یعنی راوی آن معصوم است. بنابراین هم خطبه و هم واسطه‌هایش معصوم هستند. در این خطبه به مساله بسیار مهم امر به معروف و نهی از منكر توجه می‌كند.

فقه سیاسی مرهون تجربه چند سده‌یی پژوهش و تتبع در امر سیاست در گفتمان فقهی است. انقلاب اسلامی و نظام برآمده از آن بر بنیاد جریانی از فقه شیعه استوار است كه با سیاست پیوندی عمیق یافته بود. تاسیس نظام اسلامی در این میان، موجب بالندگی و پویایی فقه سیاسی شیعه از رهگذر طرح مسائل جدید شد. به این ‌ترتیب، زوایای مغفول و ناشناخته‌مانده فقه سیاسی شیعه به عرصه ظهور آمد و نگاه‌های جدیدی در آن مطرح شد. پس از انقلاب اسلامی از یك سوی، اساسا میزان رجوع به آرای فقهی چنان افزایش یافت كه دیگر با گذشته قابل مقایسه نبود و از دیگر سوی، فقه سیاسی در این دوران محك زده شد و در عرصه عمل آزموده شد.در این میانه، بی‌تردید آرای فقهی حضرت امام خمینی(ره) جایگاهی والا در توسعه و تحول فقه سیاسی شیعه داشته و دارد.

«فقه سیاسی شیعه پس از انقلاب اسلامی» عنوان نشستی بود که 13خردادماه در دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران و به همت جهاد دانشگاهی برگزار شد. «فقه سیاسی» موضوعی است که با وقوع انقلاب اسلامی ایران پا به مرحله‌ای تازه نهاد و با گذشت بیش از سه دهه از انقلاب اسلامی همچنان در حوزه نظریه‌پردازی نیازمند واکاوی مجدد است. حجت‌الاسلام داود فیرحی، حجت‌الاسلام محمد سروش محلاتی و حجت‌الاسلام کاظم قاضی‌زاده سه سخنران این نشست بودند که از زوایای گوناگون به بررسی تحولات فقه سیاسی شیعه بعد از انقلاب اسلامی پرداختند. محتوای مطالب سخنرانان پرسش‌های بسیاری را در ذهن حضار طرح کرد.