اخبار

نشست نقد و بررسی کتاب آستانه تجدد(در شرح تنبیه الامة و تنزیه الملة)، اثر داود فیرحی با حضور کارشناسان در ساختمان جلسات خبرگزاری ایسنا برگزار می شود.

نشست تأملی درباره ایران با عنوان «ایران همین جا است که ایستاده‌ایم» به مناسبت انتشار جشن‌نامه سیدجواد طباطبایی با نام «فیلسوف سیاست» با حضور سیدجواد طباطبایی، رضا داوری اردکانی رئیس فرهنگستان علوم، حکمت‌الله ملا صالحی استاد باستان‌َناسی دانشگاه تهران، حجت‌الاسلام داود فیرحی دانشیار علوم سیاسی دانشگاه تهران، موسی غنی‌نژاد اقتصاددان، عباس آخوندی وزیر راه و شهرسازی، چهارشنبه ۱۵ دی در سالن فردوسی خانه اندیشمندان علوم انسانی برگزار شد.

با ظهور بهار عربی در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا، بسیاری امیدوار بودند جریانی از دموكراسی‌سازی در كشورهایی همچون، مصر، تونس، لیبی، سوریه و بحرین آغاز شود. از طرفی اخوان‌المسلمین به عنوان گروهی اسلام‌گرا و پیشرو در عقاید دموكراتیك اهل سنت، تلاش فراوانی را برای ایجاد یك جریان قدرتمند برای به دست گرفتن رهبری دموكراتیك این كشورها به راه انداخت اما در مصر حكومت اخوان بیش از یك سال دوام نداشت و محمد مرسی رییس‌جمهوری اخوانی این كشور سرنگون شد.

نخستین نشست از سلسله نشست های آشنایی با جریان های اسلامی معاصر با عنوان «نوگرایی یا سلفی گری در اندیشه وحدت اسلامی» با تکیه بر اندیشه های سیدجمال الدین اسدآبادی با حضور داوود فیرحی، استاد گروه علوم سیاسی و احسان شریعتی، استاد گروه فلسفه دانشگاه تهران در تالار باستانی پاریزی دانشکده ادبیات دانشگاه تهران برگزار شد. این نشست با طرح پرسش‌هایی از سوی مجری جلسه نزد این دو استاد پیش رفت. در بخش نخست این گزارش مقدماتی که توسط اساتید بیان شد ارائه گردید. قسمت دوم گزارش این نشست اختصاص دارد به پرسش و پاسخ های صورت گرفته.

سید جمال‌الدین اسدآبادی پیش‌گام راه سومی میان سنت و تجدد موسوم به رنسانس نوزایی در سرزمین‌های اسلامی و اصلاحگری دینی است. سیدجمال شخصیتی جهان‌شمول است و تنها متعلق به جهان اسلام نیست، چراکه تأثیراتی در جنبش‌های ملی و رهایی‌بخش در همه‌ی كشورها از شمال آفریقا تا هند گذاشته است. من البته سیدجمال‌شناس نیستم و تخصص اصلی‌ام فلسفه است، اما می‌دانیم كه سیدجمال بر فلسفه به‌عنوان مادر علوم بسیار تأكید كرده است و مدتی نیز در قاهره فلسفه‌ی اسلامی از ابن‌سینا و فارابی گرفته تا ابن‌خلدون و ابن‌رشد را تدریس می‌کرد. امروز هم بنا داشتم بیشتر به جنبه‌های فکری و فلسفی او بپردازم. در اینجا مناسبت دارد یادی از خانم هما ناطق، استاد تاریخ بکنیم که اخیراً از میان ما رفتند، رساله‌ی دکترایشان در سوربن پاریس به بیوگرافی سیاسی سیدجمال اختصاص داشته است که کار او هم‌سطح است با پژوهش افرادی چون نیکی کدی.

در آستانه انتخابات مجلس شورای اسلامی و خبرگان‌ رهبری، معاونت فرهنگی– اجتماعی پژوهشگاه علوم‌انسانی و مطالعات‌فرهنگی، مناظره‌ای با عنوان «حق رأی در اسلام» ترتیب داد که هدف از برگزاری آن تبیین جایگاه مردم در مشارکت‌های سیاسی-اجتماعی و حقوق آنها در این زمینه بود. این نشست با حضور دکتر داود فیرحی، استاد اندیشه و فقه سیاسی دانشگاه تهران و دکتر فخار طوسی از استادان سطوح عالی حوزه علمیه، 26 بهمن‌ماه در محل پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی برگزار شد.

مصلحت به مثابه آزادی محسن آزموده: نظام جمهوری اسلامی بر مبنای فقه امامیه بنا شده و بی‌تردید مهم‌ترین منبعی كه در بررسی و بازاندیشی فلسفه سیاسی و نظام سیاسی ایران امروز باید مورد توجه قرار گیرد، فقه است. این مساله البته تنها اختصاص به ٣٥ سال گذشته ندارد و از اساس چنان كه برخی متفكران چون جواد طباطبایی به دقت متذكر شده‌اند، برای وارسی نحوه مواجهه ما ایرانیان با اندیشه سیاسی جدید و مبنای مشروطه یعنی قانون باید به فقه به مثابه نظام حقوقی سنت قدمایی ما بازگشت و امكانات آن را مورد وارسی و تامل قرار داد. خوشبختانه در چند ساله اخیر شماری از اصحاب اندیشه كه از حوزه‌های سنتی برآمده‌اند و به ابزار دانش‌های جدید نیز مسلح هستند، به این نكته توجه كرده‌اند و كوشیده‌اند تا با مداقه در سنت فقهی از یك سو و كوشش‌ها و پویش‌های فقیهان شیعی از سوی دیگر دشواری‌ها و امكانات مواجهه با تجدد را آشكار سازند.

مدت‌ها است كسانی كه به نوعی با فضای روشنفكری جامعه ما سر و كار دارند با این سوال مواجه هستند كه چرا روشنفكران ایرانی نسبت به دهه‌های گذشته تاثیر‌گذاری به مراتب كمتری در جامعه دارند اگر نگوییم به طور كلی بلااثر شده‌اند. كاهش تاثیر‌گذاری روشنفكران نتیجه بی‌توفیقی آنها در یافتن مخاطب است. به بیان روشن‌تر علت اینكه روشنفكران ما آن طور كه باید و انتظار می‌رود در جامعه نمی‌توانند منشا اثر باشند به نداشتن مخاطب برمی‌گردد. اینكه آنها در مخاطب‌گیری بی‌توفیق هستند عوامل مختلفی دارد كه یكی از آنها بی‌تردید بسته بودن فضا و اعمال محدودیت‌های متعدد در زمینه فعالیت‌های آنان است. در واقع تنگناهای سیاسی بدون شك مانعی جدی برای مخاطب‌یابی روشنفكران بوده و هست اما آیا تنها دلیل افول تاثیر‌گذاری این رهبران فكری جامعه منحصر به همین عامل است؟

دانش سياسى در اين پژوهش، مجموعه‌اى وحدت‌يافته از سنت‌سياسى است. منظور از سنت‌سياسى، مجموعه‌اى از ميراث علمى و عملى، و تجارب بازمانده از گذشته دور و نزديك، اسلامى و غير اسلامى است كه همراه ما، يا در زندگى سياسى ما حضور دارند.

فیرحی در نشست نقد و بررسی کتاب «فقه و سیاست در ایران معاصر»گفت: در این کتاب صحبتم این است که دانش فقه چگونه با دولت جدید مواجه شده است.