چاپ جدید کتاب «تصوّف؛ خاستگاه، تاریخ و موضوعات وابسته (مجموعۀ مقالات)» به‌کوشش فاطمه لاجوردی، پس از هفت‌سال، از سوی انتشارات مرکز دائرةالمعارف بزرگ اسلامی (مرکز پژوهش‌های ایرانی و اسلامی) منتشر شد.
نصرالله پورجوادی گفت: مانی‌شناسی بدون مطالعه زبان فارسی دوره جدید یعنی زبان دری و بدون در نظر گرفتن تاثیری که مانویت در دوره اسلامی در ایران داشته، ناقص است.
کتاب «تصوف، مقدمه‌ای بر عرفان اسلامی» نوشته آنه‌ماری شیمل (۱۹۲۲-۲۰۰۳ میلادی)، اسلام‌شناس فقید و نامی آلمان، در اصل به زبان آلمانی و در مجموعه کتاب‌های دانش منتشر شده است. مشی اصلی این مجموعه ارائه مطالب بنیادین و موثق علمی، با رعایت اختصار است.
با ظهور تجدد از غرب جغرافیای سرزمین ما و مواجهه ناگزیر و عمدتا آسیب‌زا (تروماتیك) با فرهنگ و تمدن جدید، بسیاری از اهل فكر و اندیشه درصدد برآمدند تا علل و عوامل آنچه را خود انحطاط و زوال فرهنگ و تمدن ما می‌خوانند، دریابند
کنکاش و تفحص در آراء و اندیشه های عارفان و اهل معرفت از مطالعات راهبردی برای محققان عرفان و تصوف به ویژه شرق شناسان به شمار می رود. شیخ اکبر محی الدین معروف به ابن عربی (متوفی 638 ه ) در زمره همان عارفان و دارای شخصیتی استثنایی در جهان اسلام است
تصوف و «جهاد اصغر» متعلق به جامعه‌ای دینی و قرون وسطايی است. نقش انسان در جامعۀ جدید با نقش او در جامعۀ قدیم به‌کلی فرق کرده است. جنگ و جهاد هم در جامعۀ جدید معنای دیگری پیدا کرده است. در جامعۀ جدید، شما نمی‌توانید جمع شوید و سرِ گردنه جلوی ماشین‌های کفار را بگیرید و آنها را لخت کنید و بعد هم خمس آن را به آیات عظام بدهید و با بقیۀ آن مال زندگی کنید. غزوات صدر اسلام مگر چگونه بود؟
در مقاله قبل به شکل‌گیری تسنن دوازده‌امامی در نیمه دوم عصر صفوی اشاره کردیم و گفتیم که کسی چون کمال‌الدین حسین میبدی (م909) شخصیتی سنی‌مذهب بود که صاحب شرحی بر دیوان منسوب به امیرمومنان علی‌بن‌ابی‌طالب و متمایل به مکتب عرفانی ابن‌عربی بود که همزمان معتقد به مذهب تسنن و ولایت امامان دوازده‌گانه و حتی غیبت و مهدویت امام زمان(عج) بود. (رک: میبدی، 1379: 210-201)
در مقاله قبل گفته شد این تصور که «علمای شیعی که عمدتا از مناطق جبل‌عامل آمدند، عامل شیعی‌گردانیدن ایران بودند»، بیش از حد تصوری خام است. اگر اقدامات شیعه‌گرایانه برخی خان‌های مغول نظیر غازان‌خان و شیعه شدن اباقاخان (مقتول به سال 688) و اولجایتو(1) (حکومت: 716-703) در دوره ایلخانان (رک: اقبال‌آشتیانی، 1376: 316) را کنار بگذاریم، حقیقت این است که گرایش ایران به سوی تشیع، پیش از صفویه یعنی از زمان تیموریان و ترکمانان جدی شده بود.
«قوت دل و نوش‌جان» جدید‌ترین کتاب دکتر نصرالله پورجوادی است که از سوی نشر نو هفته گذشته منتشر شد. آیا انسان حق دارد از دیدن زیبایی‌های عالم صنع لذت ببرد؟ شاهد‌پرستی‌چیست؟ آیا با عشق افلاطونی که ابن‌سینا آن را عشق ظرفا و جوانمردان می‌خواند، انسان می‌تواند شاهد پرست باشد؟ چرا شمس‌تبریزی احمد غزالی را که از مخالفان سرسخت فلسفه بود، بزرگ‌ترین عارف می‌دانست؟
تصوف به شکل رسمی آن یکی از نظام‌های معنایی مورد بررسی ماست که در این دوره با ظهور صفویان از اهمیت فوق‌العاده‌ای برخوردار شد. پیش از ظهور صفویان در قرون هشتم و نهم تصوف تقریبا به یک گرایش عمومی و اجتماعی بدل شده بود و شاهد شکل‌گیری خانقاه‌های بزرگی در شهرهای مختلف ایران هستیم.
کاربر جدید هستید؟ ثبت نام در تارنما
کلمه عبور خود را فراموش کرده اید؟ بازیابی رمز عبور
کد تایید به شماره همراه شما ارسال گردید
ارسال مجدد کد
زمان با قیمانده تا فعال شدن ارسال مجدد کد.:
قبلا در تارنما ثبت نام کرده اید؟ وارد شوید
فشردن دکمه ثبت نام به معنی پذیرفتن کلیه قوانین و مقررات تارنما می باشد
کد تایید را وارد نمایید