اخبار

کتاب «معمای زمان و حدوث جهان» با حضور دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی مؤلف کتاب، سه‌شنبه 11 آذرماه در سالن اندیشگاه فرهنگی کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران نقد و بررسی می‌شود.

از بین متفکران معاصر دکتر غلامحسین ابراهیمی دینانی استاد فلسفه دانشگاه تهران، با توجه به ارائه آثار تألیفی و آموزش های متعدد فلسفی، نقشی ماندگار بر دفتر اندیشه ی ایران و اسلام از خود به جای نهاده است . یکی از ویژگی های برجسته این متفکر معاصر شیوه و اصول خاصی است که در کلاس های تدریس برای تفهیم مباحث فلسفی به دانشجویان و علاقمندان به کار می برد. تدوین و تشریح این اصول، می تواند الگوی مناسبی در اختیار مدرسین فلسفه و خصوصاً اساتید فلسفه اسلامی قرار دهد .

یکی از مهم‌ترین منتقدان عقل گرایی در جهان اسلام احمد بن عبد الحلیم حرانی معروف به ابن تیمیه است که همزمان با حمله مغول در شام می‌زیست. ابن تیمیه در مخالفت با فلسفه و فرقه گرایی به طرف جمود کشیده شده و امروز بسیاری از کار‌شناسان، آبشخورهای «سلفی گرایی» را در افکار او جستجو می‌کنند.

اشاره: «بزرگی ابن‌سینا در این است كه وابستگی فكری ندارد و در فضای فلسفه ارسطو محدود و مقید باقی نمی‌ماند. ابن‌سینا در عالم تفكر و اندیشه توقف ندارد و همواره تعالی پیدا می‌كند و فراتر می‌رود.»

دکتر دینانی در برنامه جام معرفت درباره هستی شناسی در کلمات مکنونه مرحوم فیض صحبت کرده است که خلاصه ای از آن در پی می آید:

غلامحسین ابراهیمی دینانی در میزگردی که مجله مهرنامه با حضور سیدمصطفی محقق داماد برگزار کرده صرف اخباری‌گری را خالی از هیچ گونه خطری دانسته است. دینانی فیض کاشانی را مثالی از جمع بین اخباری‌گری و عقلانیت می‌داند که خالی از هر گونه جمود فکری است و در مقابل ابن تیمیه را مثالی از ظاهرگرایی مخالف عقلانیت معرفی می‌کند که به سطحی اندیشی و تندروی مبتلا شده است.

ابراهیمی دینانی در سایت شخصی خود درباره زمان و تاریخ نوشت: کسی نمی تواند از ادراک معنی زمان سخن بگوید ولی از هرگونه تحول و دگرگونی غافل باشد. ادراک زمان، ادراک دگرگونی و تحول است بنابراین رابطه زمان و دگرگونی یا حرکت یک رابطه محکم و جدا ناشدنی است. این رابطه آنچنان وثیق و محکم است که ممکن است کسانی از اتحاد و یگانگی در این باب سخن بگویند. ولی با نوعی تامل و دقت نظر می توان دریافت که زمان غیر از حرکت بوده و نمی توان آن را عین تغییر به شمار آورد زیرا تغییر و حرکت به جسم وابستگی دارند و بدون جسم نمی توان از حرکت سخن به میان آورد. در حالیکه زمان همان زمان است و می توان با صرف نظر کردن از جسم درباره زمان به تامل پرداخت و آن را در حوزه ادراک و اندیشه درآورد.

غلامحسین ابراهیمی دینانی دربرنامه جام معرفت گفت: عرفا اصلا درباره خدا صحبت نمی کنند بلکه با خدا صحبت می کنند اما فلاسفه «درباره خدا» سخن می گویند. درباره خدا صحبت کردن بسیار سخت است. می شود درباره خدا حرف زد اما هر لحظه احتمال خطا وجود دارد که با یک اشتباه کوچک عمری در توهم باشی.

ابراهیمی دینانی در سایت شخصی خود نوشت: قرآن کریم هم انزال هم تنزیل است: «تنزیل من رَبِ الْعَالَمِینَ» و «انا اَنزَلناهُ فی لَیله القَدر». انزال و تنزیل که هر دو در شأن آن به کار رفته است، یکی از باب افعال است و دیگری از باب تفعیل و این‌ها وجه لغوی آن به شمار می‌روند.

دکتر دینانی طی یادداشتی در سایت شخصی اش: وقتی انسان می اندیشد، کلمات در ذهن او ردیف می شوند، انسان بدون کلمه فکر نمی کند. مخاطب در این حالت –به یک اعتبار- خود انسان است، یعنی انسان در این حالت به این اعتبار که سخن می گوید، گوینده است و به این اعتبار که حرف خود را می فهمد، شنونده است، پس سخن برای شنیدن است خواه مخاطبی رو به روی ما باشد، خواه انسان با خودش بیندیشد.