صبحانه جنجالی جنتی

1393/3/19 ۱۰:۴۷

علی جنتی این روزها حسابی خبرساز شده است. روز گذشته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در نشست صبحانه كاری اتاق بازرگانی‌، صنایع و معادن ایران در حاشیه این نشست اظهارات جالبی را درباره تاثیر گروه‌های فشار بر وزارت ارشاد، فیلترینگ، ماهواره و پارازیت و اقدامات این وزارتخانه درباره حجاب مطرح كرد.

ضرورت كاهش فشار در حوزه فرهنگ

من كاملا این موضوع را قبول دارم كه قلمرو فرهنگ برای حركت و خلاقیت به یك فضای باز نیاز دارد. من بارها گفته‌ام كه فرهنگ را در محیط‌های بسته و گلخانه‌یی نمی‌توانیم رشد بدهیم. باید در محیط باز با تضارب آرا و تبادل اندیشه فرهنگ را رشد دهیم كه تا اندازه‌یی این موضوع ایجاد شده اما مطلوب نیست و ما هنوز تحمل شنیدن حرف مخالف و حرف متفاوت با سلیقه خود را نداریم. باید این تحمل را در خود ایجاد كنیم. براساس تعلیمات قرآن، باید حرف خود را با منطق بزنیم. رییس‌جمهور ما یك جمله می‌گویند و همین یك جمله را نمی‌توانند تحمل كنند. می‌گویند شما در انگلیس درس خوانده‌اید یا در قم؟ باید فضایی باشد كه راحت حرف‌هایمان را بزنیم تا كشور رشد كند. باید كاری كنیم كه علاوه بر پیشینه پرافتخارمان بتوانیم به امروزمان هم افتخار كنیم و فضایی ایجاد شود كه در كتاب‌ها و مطبوعات‌مان همه هرچیزی می‌خواهند بنویسید، تخریب هم نكنند. در سینما و حوزه‌های دیگر هم همین‌طور باید فضا را باز كرد.

با ماهواره و اینترنت حرف‌هایمان را منتقل كنیم

در شبكه‌های اجتماعی و فضای مجازی هنوز نمی‌دانیم كه وایبر و واتس آپ را باید فیلتر كنیم یا نه؟ زمانی با ویدیو هم مشكل داشتیم كه حل شد. حتی زمانی سر فكس هم حرف داشتیم. وقتی استاندار خراسان بودم آقای غرضی وزیر ارتباطات بودند. در آن زمان یك‌سری دستگاه فكس فرستاده بودند برای وزیران و استاندارها و نامه محرمانه هم همراهش بود كه این فكس فقط در اتاق شما باشد و كس دیگری به آن دسترسی نداشته باشد. ظاهرا ما باید اول با هر پدیده نو مقابله كنیم و آب كه از سر گذشت‌، آن را بپذیریم. همیشه می‌خواهیم 20 سال با دنیا فاصله داشته باشیم؛ لااقل همراه دنیا حركت كنیم. ما الان چقدر از شبكه‌های ماهواره‌یی استفاده می‌كنیم؟ شیعیان در نقاط مختلف دنیا هر كدام یك ماهواره اجاره كرده‌اند و همه حرف‌هایشان را می‌زنند. زمانی ما نمی‌توانستیم حتی یك كتاب را به عربستان بفرستیم. الان می‌توانیم از طریق ماهواره و اینترنت حرف‌هایمان را منتقل كنیم. اما به جای استفاده از امكانات، آنها را محدود می‌كنیم تا دیگران هم از آنها استفاده نكنند. در حال حاضر امریكایی‌ها مشغول نصب 14 ماهواره در ارتفاع پایین‌تر از 1000 كیلومتر هستند. بعد از آن شما راحت می‌توانید با موبایل‌هایتان شبكه‌های ماهواره‌یی را در كوچه و خیابان ببینید. ما به جای اینكه فكر كنیم چگونه بهترین استفاده را از این امكانات ببریم فكر می‌كنیم چطور رویش پارازیت بیندازیم كه دیگران هم نتوانند از آنها استفاده كنند. باید این ذهنیت اصلاح شود وگرنه با این فكر‌ها فرهنگ رشد نمی‌كند.

از پس محصولات غیرمجاز برنمی‌آییم

در حوزه رسانه‌های دیجیتال پیشرفت‌های وسیعی در حال حصول است. بخش خصوصی هم در این زمینه پیشرفت‌های خوبی داشته است. انتظار وجود دارد كه مجموعه فناوری و رسانه‌های دیجیتال وزارت ارشاد هم همكاری كنند. قبول دارم كه بعضی از همكاران هنوز با تفكرات گذشته عمل می‌كنند اما بنا داریم همكاری‌های لازم صورت گیرد. در این مورد در وزارت اقتصاد و سازمان امور مالیاتی و بخشی از دولت به‌شدت مقاومت می‌شود. یكی از دلایل آن این است كه می‌خواهیم اتكایمان را به درآمدهای نفتی كم كنیم. نكته دیگر هم مقاومتی است كه در برابر هر معافیتی صورت می‌گیرد. به همین دلیل حاضر نیستم معافیت ناشران را حتی به كتابفروشان تسری دهند. در این زمینه باید با گزارش‌های توجیهی و بحث‌های مفصل تغییراتی در دیدگاه‌ها ایجاد شود. در مورد صادرات محصولاتی كه بازبینی و ممیزی می‌شوند، می‌توان تا اندازه‌یی اینها را حل و فصل كرد. درباره اینكه بعضی از برچسب‌ها را كه در داخل با آنها مشكل داریم، ممیزی ‌می‌كنیم‌، در بعضی از موارد می‌توان برای صادرات اجازه داد كه متناسب با ذوق و سلیقه بیرون كشور چیزهایی را چاپ و ارسال كنیم. در مورد مجوزها ما سعی كرده‌ایم حتی‌الامكان مجوزها را حذف یا برایشان تسهیلاتی ایجاد كنیم.

در حوزه فیتلرینگ نمی‌خواهم بحث كنم

در وزارت ارشاد ستادی تحت عنوان ستاد صیانت و حمایت از فعالیت‌های فرهنگی تشكیل شده كه مبنای قانونی هم ندارد و به نظرم چندان موفق نبوده است. ما سه‌، چهار ماه است در حال بررسی این موضوع هستیم كه كار این ستاد را به حوزه‌های مربوطه منتقل و بخشی از كار را به تشكل‌های خصوصی واگذار كنیم چون من عمیقا معتقدم كه خود تشكل‌ها قاچاقچیان و خلافكارهای حوزه خود را بهتر می‌شناسند و می‌خواهیم این كار را واگذار كنیم تا بهتر عمل شود. ما در بازار از پس این محصولات غیرمجاز برنمی‌آییم. فروش این محصولات آنقدر شایع است كه در بازار نمی‌توان با آن برخورد كرد. در حوزه فیتلرینگ نمی‌خواهم خیلی بحث كنم. سازوكاری در قانون ایجاد شده است كه مجموعه‌یی از چند وزیر و چند دستگاه دیگر برای تعیین مصادیق مجرمانه تصمیم می‌گیرند كه چه سایت‌هایی فیلتر شود. با تشكیل شورای عالی فضای مجازی به دستور مقام معظم رهبری‌، این شورا بر كمیته حاكم شده است و سیاست‌های كلی را تنظیم می‌كند. ما تلاش می‌كنیم ضمن حفظ قانون و با توجه به آسیب‌های امنیتی و اخلاقی در این زمینه تصمیم‌گیری كنیم. در همه جای دنیا هم همین طور است و این مسائل وجود دارد اما جایی كه ضرورت ندارد، باید این محدودیت‌ها را برداشت، به خصوص در مورد شبكه‌های اجتماعی، مثلا شبكه اجتماعی كه

چهار، پنج میلیون نفر عضو دارد. اینكه كسانی در این فضا تخلف می‌كنند، دلیل نمی‌شود كه آن را فیلتر كنیم. مثل این می‌ماند كه برای مقابله با برخی تخلفات كه در یك خیابان اتفاق افتاده است، كل خیابان را ببندیم.

دخالت قوه قضاییه در توقیف یك نمایش

وضعیت انتشار كتاب «كلنل» اثر محمود دولت‌آبادی، توقیف نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ»، فشار بر وزارت ارشاد، اقدامات این وزارتخانه در زمینه حجاب دیگر مسائلی بود كه وزیر ارشاد راجع به آنها توضیحاتی داد. «كلنل» محمود دولت‌آبادی مجوز نگرفته‌ است، نمایش «تانگوی تخم مرغ داغ» را هم مقامات قضایی توقیف كرده‌اند. رمان «كلنل» محمود دولت‌آبادی تا به حال مجوز نگرفته است. متاسفانه من همین دیروز هم دیدم كه یكی از نشریات نوشته بود كتاب‌های صادق هدایت و همچنین كتاب «كلنل» محمود دولت‌آبادی مجوز گرفته اما اصلا چنین خبری اتفاق نیفتاده است. علاوه بر این توقیف نمایش «تانگوی تخم‌مرغ داغ» هم به قوه قضاییه باز می‌گردد. بخشی از قوه قضاییه اعتقاد داردكه قانونا هر جایی تصمیم بگیرد و بیاید بگیرد، ببندد و توقیف كند و این را جزو اختیاراتش می‌داند. این نمایش مجوز داشته و مدتی هم اجرا شده اما اشكالاتی هم داشت كه باید مرتفع می‌شد. ما هم به آنها گفته بودیم كه این اشكالات را رفع كنند. این نمایش اشكالات جزیی قابل رفع داشت. ما هم در این زمینه تذكرات لازم را داده بودیم اما در این بین یك‌دفعه با توقیف نمایش مواجه شدیم. باید در این زمینه با مقامات قضایی صحبت شود.

راهكار برای ترویج حجاب

اگر نقش اول فیلم‌ها افراد باحجاب باشند تاثیرگذار است نه اینكه در فیلم‌ها افراد باحجاب كلفت یا آشپز باشند. كاری كه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در این زمینه انجام می‌دهد كار فرهنگ‌سازی است و ما اگر در این زمینه فرهنگ‌سازی كنیم طبیعتا نتیجه بهتری می‌گیریم. برای نمونه اشاره می‌كنم در نمایشگاه كتاب تهران كه هر سال فضای نمایشگاه مورد اعتراض بسیاری از شخصیت‌های روحانی متدین و افراد دلسوز بود امسال فضای نمایشگاه در اثر كار فرهنگی به گونه‌یی بود كه همه كسانی كه از آن بازدید می‌كردند می‌گفتند فضای نمایشگاه از خیابان‌ها بسیار بهتر است. این نشان می‌دهد كار فرهنگی خیلی موثرتر است.

روزنامه اعتماد