گفتگو

اهل کار است. از سال 1356 که نخستین اثرش را که در قالب ترجمه بود انتشارات امیرکبیر منتشر کرد و ایرج افشار، با مرقومه‌ای، او را به «تألیف» تشویق کرد، حالا نزدیک به 40 سال می‌گذرد. اما او از پا ننشسته و هر روز، چیزی حدود 10 ساعت کار می‌کند. گویی که این مرد اصلاً خستگی ندارد. هرگاه که به دفترش در محله مرزداران تهران بروی، او را در حال مطالعه و غور در یکی از نزدیک به 50 هزار جلد کتابی می‌یابی که در کتابخانه عریض و طویلش جای داده و خودش می‌گوید که تنها خودش است که جای هر کتابی را به درستی و دقت می‌داند و هرگاه نیاز داشته باشد، بی‌دردسر پیدا می‌کند.

گروگانگیری تصمیم د‌‌‌‌ولت موقت به استعفا را جلو اند‌‌‌‌اخت ۱۳ آبان تنها روز تسخیر سفارت آمریکا نیست، پایانی بر عمر ۲۷۵ روزه د‌‌‌‌ولت موقت نیز هست. د‌‌‌‌ولتی که هم چاقو را می‌خواست و هم د‌‌‌‌سته‌اش را، نه امکان تایید‌‌‌‌حرکت د‌‌‌‌انشجویان پیرو خط امام(س) را د‌‌‌‌اشت و نه توان د‌‌‌‌ید‌‌‌‌ن و نشستن و د‌‌‌‌ست روی د‌‌‌‌ست گذاشتن. د‌‌‌‌کتر ابراهیم یزد‌‌‌‌ی که د‌‌‌‌ر میانه راه د‌‌‌‌ولت موقت جایگزین د‌‌‌‌کتر کریم سنجابی د‌‌‌‌ر سمت وزیر امور خارجه شد‌‌‌‌، د‌‌‌‌ر گفت‌وگو با «قانون» خبر از مخالفت اولیه امام با تسخیر سفارت آمریکا می‌د‌‌‌‌هد‌‌‌‌

داریوش شهبازی عمری را صرف پژوهش درباره تاریخ و جغرافیای تهران کرده است. به گفته خودش، بیست ‌سال وقت صرف این کار کرده است. او می‌گوید اگر بخواهد نتایج پژوهش‌هایش را درباره تهران منتشر کند، شاید بیش از ٢٠جلد کتاب شود. علاوه بر این، او ارتباط خوبی را با مطبوعات نیز داشته است و نوشته‌هایش درباره تاریخ و جغرافیای تهران در نشریات متعددی به چاپ رسیده است. کتاب «پرسه در دارالخلافه» مجموعه‌ای از نوشتارهای شهبازی درباره تاریخ و جغرافیای معماری شهر تهران است که در قالب ستونی به‌طور منظم در روزنامه اعتماد ملی به چاپ رسیده است. او این نوشتارها را به صورت منظمی درآورده و در قالب کتابی منتشر کرده است؛ کتابی که فرهنگ، معماری، اماکن، واژه‌ها و تاریخ و جغرافیای تهران را در دسترس مخاطب عام قرار می‌دهد.

٣٦سال از آن روزی كه دانشجویان پیرو خط امام سفارت امریكا را تسخیر كردند گذشته اما هنوز هم كه هنوز است در چرایی و چگونگی این اتفاق مهم تاریخ سیاسی پساانقلاب زوایای تاریك فراوانی وجود دارد. زوایایی كه هر از چندگاهی باعث می‌شود تا رهبران دیروز دانشجویان مسلمان پیرو خط امام درباره بحران گروگانگیری در سفارت امریكا سخن بگویند. محسن میردامادی از جمله این افراد است. او كه در ١٣ آبان ١٣٥٨ تنها ٢٦ سال سن داشته در تحلیل این رخداد مهم و در گفت‌وگو با «اعتماد» می‌گوید كه

صد‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌‌یقه موسوی: گفت و گو با کسی که خود‌‌‌ش تاریخ نگار است و اشراف کاملی هم به گذشته و جغرافیایی د‌‌‌ارد‌‌‌که حالا ما د‌‌‌ر آن زند‌‌‌گی می کنیم، کار چند‌‌‌ان ساد‌‌‌ه ای نیست؛ به خصوص این که آن فرد‌‌‌، سید‌‌‌مهد‌‌‌ی سید‌‌‌ی ‌‌باشد‌‌‌. كسی که تاکنون بیش از 25کتاب ارزند‌‌‌ه د‌‌‌رباره تاریخ ایران به رشته تحریر د‌‌‌رآورد‌‌‌ه، و به همراه د‌‌‌كتر «محمد‌‌‌جعفر یاحقی» مصحح تاریخ بیهقی بود‌‌‌ه و مورد‌‌‌تایید‌‌‌كامل د‌‌‌كتر« ایرج افشار» بود‌‌‌ه است، این روزها از نظر اشراف به اطلاعات قد‌‌‌یمی این د‌‌‌یار کهن و شهرهای شناخته شد‌‌‌ه کشورهای همسایه، تقریبا بی رقیب است و نمی توان کسی را به لحاظ سطح اطلاعات د‌‌‌ر جایگاه او د‌‌‌انست.

پرویز تناولی یکی از شناخته شده‌ترین هنرمندان معاصر است. او که سال‌هاست در عرصه مجسمه‌سازی فعالیت مستمر دارد یکی از پیشگامان مکتب سقاخانه‌ای نیز هست، «هیچ‌ها»، «دست‌ها»، «قفل و قفس»، «شاعر» و... از نامدارترین آثار این هنرمند پیشکسوت در این سال‌ها به شمار می‌روند. مجسمه‌های «هیچ» او که معانی زیادی را در ذهن متبادر می‌کنند، همواره در حراجی‌های بنام بین‌المللی از اقبال خوبی برخوردار بوده‌اند و در ردیف مشهورترین آثار این هنرمند تلقی می‌شوند.

پروفسور کریستین شرادر فرشت، استاد فلسفه دانشگاه نتردام امریکا، معتقد است علم نمی‌تواند به پرسش‌های فلسفی از جمله پرسش‌های اخلاقی پاسخ دهد و پرداختن به این موضوعات در توان علم نیست. علم تنها می‌تواند به پرسش‌هایی که جنبه تجربی داشته باشد، پاسخ دهد و آنها را مورد آزمون قرار دهد. برخی دانشمندان علوم‌تجربی بر این باور‌ند که پاسخ به پرسش‌های بنیادین بشر از حیطه فلسفه و الهیات خارج شده و علم فیزیک با توجه به پیشرفت‌های چشمگیری که داشته ‌است، برای پرسش‌هایی که پیش‌تر فلسفی به شمار می‌رفت جوابگو شده یا پاسخی برای آنها خواهد یافت. برای نمونه علم‌گرایی(scientism) دیدگاهی فلسفی است که روش‌های علوم‌ طبیعی را برتر از تمامی روش‌های جست‌وجویی انسانی می‌داند.

انوشه صادقی‌آزاد: «مینیاتورهای سیاه» و من، هردو در سال ١٣٥٢ در تهران به‌دنیا آمدیم! هفت‌ماهه بودم که مادرم راهی زندان شاهنشاهی و «مینیاتورهای سیاه» دوساله بود که پدرش ممنوع‌القلم شد! هردو، در زمانۀ زندان، شکنجه و سانسور به‌دنیا آمدیم. امروز بعد از چهل‌و‌دو سال کنار یکدیگریم. با این تفاوت که گرد پیری بخش زیادی از موهای جوانی‌ام را سپید کرده اما «مینیاتورهای سیاه» با داشتنِ آن‌همه خاطرات تلخ، ذره‌ای کمر خم نکرده و سرزنده‌تر از قبل، سرگذشتش را بازگو می‌کند. به بهانۀ انتشار کتاب «مینیاتورهای سیاه» و در پی آن، عرضۀ یکصد نسخه‌از این کتاب در شمارگانِ محدود (ادیشن)، با کامبیز درم‌بخش- خالق هنرمند این مجموعه، گپ‌و‌گفتی داشتم تا بیشتر و متمرکزتر در حال‌و‌هوای آن سال‌ها و این طرح‌ها قرار بگیریم.

قرابت جغرافیایی ایران با کشور افغانستان و همچنین برخورداری دو ملت از زبان، فرهنگ، تاریخ و ادبیات مشترک باعث درهم تنیدگی تحولات و جهت گیری‌های سیاسی و اجتماعی آنان در طول سده‌های اخیر شده ‌است. با عطف به این امر فهم تحولات سیاسی و اجتماعی افغانستان ریشه در پیشینه مشترک تاریخی و فرهنگی ایران بزرگ دارد. از آنجا که این کشور به لحاظ تاریخی پیوندهایی با ایران داشته است، فهم تحولات جدید این کشور نیز بی‌ارتباط با گذشته تاریخی آن ممکن نخواهد بود. به همین خاطر ضروری است که پژوهشگران ایرانی توجهی جدی به سیاستگذاری‌های فرهنگی و اجتماعی این کشور داشته باشند.

عبدالحسین نیک گهر نه نیازی به معرفی دارد و نه این چند سطر ناچیز از عهد‌ه معرفی‌‌اش بر می‌‌آید. متخصصان و علاقمندان به شاخه‌‌های مختلف علوم انسانی، بارها به آثار او رجوع کرده‌‌اند و به خوبی نام و آثارش را می‌‌شناسند. به بهانه انتشار کتاب «تاریخ اندیشه‌‌‌های جامعه‌‌‌شناسی» (نشر هرمس: 1394)به سراغش رفتم و دربار‌‌‌ه این اثر و همین طور ارتباط فلسفه و جامعه شناسی با او گفت و گو کردم. استاد ‌‌‌‌نیک گهر که با زبانی ساده اما بسیار دقیق سخن می‌‌‌‌گوید هدفش را «ترویج رویکرد علمی به شناخت علمی» عنوان می‌‌‌‌کند. می‌‌‌‌توان دغدغه او را یکی از اصلی‌ترین نیازهای جامعه معاصر ایران دانست.