گفتگو

به روایت «goodreads» دارای مدرک فوق دکترای زبان و ادبیات روسی است اما او را «دکتر حمیدرضا آتش برآب» مینامند شاید برای اینکه «فوق دکترا»، در مدارج علمی ایران، مدرکی متداول نیست. به سه زبان روسی، اوکراینی و انگلیسی مسلط است. کارشناسی ارشدش در رشته ادبیات روسی قرن نوزدهم و دکترایش در رشته ادبیات روسی قرن بیستم است. متولد 1356 اهواز است اما مدرک کارشناسیاش را در اوکراین گرفته و اخذ مدارک بعدی هم در مسکو بوده. او به زبان روسی، چون یک روسی میاندیشد و تکلم میکند. چند دعوتنامه تدریس از دانشگاههای معتبر اروپایی و امریکای شمالی در کشوی میز خود دارد اما در ایران مانده و علاوه بر تدریس در دانشگاههای ایران، به کار ترجمه و تحقیق و برگزاری کارگاههای ادبیات روسی در پایتخت مشغول است.

مرتضی حنانه، آهنگ‌ساز نامدار ایرانی، که بزرگ‌ترین مشغله ذهنی‌اش چند صدایی‌کردن موسیقی ایران بود، در سال‌های عمر حرفه‌ای‌اش روزوشب در این فکر بود که برای آهنگ‌سازی از موسیقی ایران، باید آن را چند صدایی کرد. کوشش‌های حنانه در ٦٦ سال عمرش، او را به ابتکار هارمونی زوج رسانید که سال‌ها برای آن زحمت کشید و خود آن را به کار بست؛ ولی هارمونی زوج مورد موافقت همه موسیقی‌دانان قرار نگرفت. این هنرمند در آخرین روزهای مهرماه سال ٦٨ دیده از جهان فروبست و حالا ٢٦ سال پس از مرگ او، با فرزندش گفت‌وگویی درباره او ترتیب داده‌ایم که می‌خوانید.

در پاییز ٤٢ چند ماه پس از سرکوب قیام ١٥ خرداد مهندس مهدی بازرگان، دکتر یدالله سحابی، آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، مهندس عزت‌الله سحابی، دکتر عباس شیبانی، احمدعلی بابایی، مهندس ابوالفضل حکیمی، سیدمحمدمهدی جعفری و پرویز عدالت‌منش در دادگاه نظامی که در پادگان عشرت‌آباد به ریاست سرتیپ ناصر زمانی تشکیل شده بود در حال محاکمه بودند. دادستان نظامی دادگاه، سرتیپ فخر مدرس بود. محمد بسته‌نگار از فعالان سیاسی ملی - مذهبی و از مبارزان قدیمی که این روزها در بستر بیماری است در آن زمان به اتهام شرکت در قیام ١٥ خرداد در زندان به‌سر می‌برد. او که از طریق هم‌بندان خود پیگیر خبرهای دادگاه و چگونگی برگزاری آن بود پس از آزادی با قید وثیقه، به عنوان تماشاچی در جلسات دادگاه حاضر می‌شد. با او در رابطه با ماجراهای آن روزها به گفت‌وگو نشستیم:

مطلب پیش رو حاصل گفتگویی است که با دکتر ‘پرویز عباسی داکانی’، شاعر، پژوهشگر و مدرس دانشگاه، در باب دیدگاه اندیشمندان ایرانی از شادکامی و تلقی ایشان از شادمانی صورت گرفته است. از جمله آثار بسیار ایشان، اشاره به دو کتاب ‘شمس من خدای من’، پژوهشی درباره زندگی مولانا و ارتباط عرفانی او با شمس تبریزی، و دیگری، ‘هزار منزل عشق’، درباره زندگی، افکار و آثار خواجه عبدالله انصاری کافیست.

تصنیف‌ها بخشی از هویت موسیقایی و فرهنگی ما هستند. زمانی تصنیف‌های عاشقانه علی‌اکبر شیدا و در دوره‌ای تصنیف‌های میهنی عارف قزوینی زیر لب چندین نسل زمزمه شده است، اما سابقه تصنیف‌سرایی برای نمایش در ایران شاید به اُپِرِت‌های اسماعیل مهرتاش در جامعه باربد برگردد که این روزها به دست فراموشی سپرده شده است. داوود میرباقری از معدود کارگردان‌هایی بود که در تئاتر «دندون طلا» از تصنیف‌سرایی برای پیشبرد داستان استفاده کرد، اما این جریان ادامه و گسترش پیدا نکرد و نتوانست جایگاه عمده‌ای در نمایش و تئاتر جدی داشته باشد

معممی مقدم، مدیر کل تشکل های دینی سازمان تبلیغات با بیان اینکه برخی آسیب شناسی های عزاداری، مشمئز کننده شده است، گفت: کوبیدن بر طبل آسیب شناسی عزاداری منجر به هیأت هراسی و به تبع آن شیعه هراسی می شود.

ناصر فكوهی، استاد دانشگاه تهران و مدیر موسسه انسان‌شناسی و فرهنگ معتقد است حافظه‌های تاریخی كه امروز از آنها صحبت می‌شود، عموما حافظه‌های ملی هستند. بنابراین معمولا از حافظه تاریخی ایران نیز به حافظه دولت و ملت مدرن در ایران در طول یك صد سال اخیر اشاره می‌شود. وی با فرض گرفتن این موضوع می‌گوید كه در طول این صد سال، به دلیل وجود دو انقلاب بزرگ اجتماعی و حوادث و رویداد‌های بسیار گسترده تاریخی، درگیر شدن ناخواسته ما در دو جنگ بزرگ جهانی و تجربه یك جنگ بزرگ ملی، یك كودتای بزرگ و تعیین‌كننده و فشارهای ممتدی كه از درون و برون به این جامعه وارد شده است، میزان ضربه‌ها (تروماها) بسیار زیاد بوده

«ادبیات مانوی» به قلم ابوالقاسم اسماعیل‌پور و مهرداد بهار که پس از سال‌ها انتظار سرانجام در قالب یک کتاب نفیس پانصد صفحه‌ای به همراه پنجاه صفحه مینیاتور مانوی توسط نشر کارنامه منتشر شد. ابوالقاسم اسماعیل پور، شاعر، مترجم و اسطوره شناس، در دو سال گذشته در بخش ایران‌شناسی دانشگاه مسکو مشغول تحقیق و تدریس بوده و حاصل سفرش نیز دو، سه عنوان کتاب است که یکی از آنها که نشر چشمه در تدارک چاپ آن است «اساطیر مشرق زمین» نام دارد. دانشنامه بزرگ و مصوری که اسماعیل‌پور به فارسی ترجمه کرده بود.

مرتضی نعمت‌اللهی در آتلیه‌اش، دور از هیاهوی شهر و آدم‌ها، دنیای خود را دارد؛ دنیایی پر از مجسمه‌ها و طرح‌های تمام و نیمه‌تمام. اینجا ناژوان است با هوایی دلپذیر، دو دست، دو چشم، دو پا و پیکره‌ای متحرک بیش از پنج دهه است که با یک مغز، تنها و تنها تفکر می‌کند تا آدم‌ها و ماشین‌ها با همه خوب و بدشان به اقتدار استاد علی‌اکبر یا دست‌های متفکرانه فردوسی چشم بدوزند و این نگاه‌ها تا جایی است که اکثر آنها نام مؤلف این آثار را نمی‌دانند. نعمت‌اللهی احتیاجی به نمایشگاه ندارد چراکه نمایشگاه‌های دائمی او در میدان و چهارراه و خیابان‌های تهران، اصفهان، کرج و... نصب است و میلیون‌ها مخاطب را تا به امروز به خود دیده است اما بخشی از آثار او شخصی هستند؛ آثاری که این‌روزها گوشه کوچکی از آن را در گالری «متن امروز» تحت عنوان «نگاه دوباره» به نمایش گذاشته است. متنی که در ادامه می‌خوانید، بخشی از یک گفت‌و‌گو است که شاید زمانی یک کتاب شود.

«آشنایی با دستورزبان‌ها و واژه‌نامه‌های سریانی، آرامی و آشوری» نوشته سعید حیاتی منتشر شد. نویسنده در گفت‌وگو با «ایبنا» اشاره کرد که این کتاب نخستین اثر فارسی منتشر شده در موضوع آشنایی با دستور زبان‌های کهن سریانی، آرامی و آشوری است.