تازه های نشر

پژوهشگران حوزه تاریخ، در کنار انواع گوناگون منابع تاریخی، نگاه ویژه‌ای به خاطرات و خاطره‌نویسی دارند. علاوه بر انواع آثار مکتوب نظیر کتاب، مقالات، پایان نامه‌ها و نسخه‌های خطی و همچنین آثار غیرمکتوب، مانند: کتیبه‌ها، وقف نامه‌ها، سکه‌ها و نظایر آن، خاطرات و خود سرگذشتنامه‌ها جایگاه مهمی در تبیین رویدادهای تاریخی دارند. كتاب 376 صفحه‌ای «راه بی بازگشت» که فاقد نمایه است مجموعه خاطرات دكتر حسین شهید‌زاده (1389-1301) است كه سال‌های متمادی در عرصه سیاست و دیپلماسی مشغول به كار بوده و در شهرهای برن، پاریس، وین، مادرید و واتیكان در نمایندگی‌های سیاسی ایران خدمت نموده ‌است، اما مهم‌ترین مقطع از زندگی سیاسی وی، سفارت ایشان در كشور عراق طی سالهای 55-1352 است كه در این دوره عهدنامه مرزی مشهور‌به قرارداد 1975 الجزایر به امضا رسید و وی توانست در جریان عقد این قرارداد گوشه‌ای از توانایی‌های خود به ویژه در حوزه حقوق بین‌الملل را به اثبات برساند. شرح این دوران در کتاب وی با عنوان «ره‌آورد روزگار» ذکر شده است.(1)

زندگینامه‌ی علمی دانشوران شرح زندگی بیش از پنج‌ هزار دانشمند علوم دقیق را در دسترس استادان، دانشجویان و دانش‌ پژوهان قرار می دهد و آنان را با کوشش عظیم بزرگان علم آشنا می‌ سازد. بدین ‌سان، هزاران سرمشق کار و کوشش در مقابل چشم جویندگان دانش و پویندگان راه تحقیق قرار می‌دهد. این مجلد مانند سایر کتاب‌ های این مجموعه حاصل کار گروهی تعدادی از پژوهشگران است و به دانشوران برجسته‌ علمی در حوزه‌های مختلف می ‌پردازد.

این کتاب زبان گفتاری در ایران را از دوره غزنویان تا حمله مغول بررسی می‌کند. تاریخ هر زبانی، تغییر و تحولات آن را در گذر زمان روشن می‌سازد. برای به دست آوردن قالب زبانی یک دوره، اشکال مختلف کاربرد زبان در آن دوره سنجیده می‌شود. در کتاب حاضر، که زبان گفتاری ایرانیان را از دوره غزنویان تا حمله مغول بررسی می‌کند، تلاش شده است به کمک متون نوشتاری و شناسایی قواعد حاکم بر آنها، زبان گفتاری نزدیک به زبان دوره موردنظر، به منظور استفاده در فیلم‌ها و سریال‌های تاریخی بازسازی شود. ویژگی سیال بودن زبان دستیابی به اسنادی درباره تغییرات آن در دوره‌های مختلف تاریخی را دشوار ساخته است. در کتاب حاضر تلاش شده است با استفاده از متون ادبی، تاریخی و جغرافیایی موجود، شیوه گفتار و ادای کلمات در دوران اولیه اسلامی (از ورود اسلام به ایران تا پایان حکومت سامانیان) استخراج شود.

مریم نوری: «هزاره شاهنامه» مجموعه مقالات به مناسبت بزرگداشت هزارمین سال تصنیف شاهنامه فردوسی و ثبت نسخه بایسنقری میراث معنوی جهانی ایرانیان در یونسکو. شاهنامه فردوسی برجسته ترین میراث حماسی، ادبی زبان فارسی است که ابوالقاسم فردوسی با سرودن آن پیوندی استوار میان داستان‌ها و اساطیر کهن ایران با آموزه‌های حکیمانه و راهگشای اسلام برقرار کرده است. بی بدیل نیست که خوشنویسان گرانقدر و نگارگران با ذوق، کتابت و نقاشی خود را به بهترین وجه در خدمت شاهنامه قرار داده اند تا بر جاذبه این اثر گران سنگ در جان و دل نسل های گوناگون بیافزاید.

بسیاری از سنت های دینی ساختار اجتماعی ویژه ای دارند که می توان آن را تحت عنوان کلی طریقه های رهبانی توصیف و تبیین کرد. «سنگَهه بوداییان، طریقه های رهبانی مسیحی، جینی، هندویی، دائویی، مانوی و طریقه ها و سلسله های صوفیه همگی از انواع طریقه های رهبانی اند که ویژگی ها و گاه ریشه هایی مشترک دارند. نویسنده در این كتاب این طریقه ها را تجلی اجتماعی سودایی مشترک در میان اقوام مختلف می داند و آن چیزی نیست جز کشف بی واسطه حقیقت یا نیل به تجربه عرفانی. در اکثر طریقه های رهبانی تمایل به زهد و چشم پوشی از دنیا وجود داشته است.

هفتم تیر، بهانه‌ای است برای شناخت شخصیت، سیر زندگی و آثار و اندیشه‌های شهید دكتر سید محمد حسینی بهشتی به عنوان یکی از نظریه‌پردازان جمهوری اسلامی ایران، با ارایه گزارشی کوتاه از کتابشناسی این عالم نواندیش و عملگرا. سعیده زادقناد: شهادت آیت‌الله دکتر سید محمد حسینی بهشتی و یارانش در دفتر حزب جمهوری اسلامی، یادواره‌ای تلخ را از صفحه هفتم تیر 1360 به تقویم تاریخ معاصر ایران گسترد. بهشتی عالمی نواندیش بود كه پا در وادی مبارزه و مسوولیت‌های اجرایی نهاد. آثار قلمی او و سخنرانی های او كه در قالب كتاب درآمدند، نكته‌ها و دیدگاه‌هایی نو را در خود دارند كه می‌تواند گرهگشای برخی دشواری‌ها باشد.

«هنر ساسانی» نوشته فریدون آورزمانی به سکه‌های ساسانی و تاریخ ضرب این سکه‌های تاریخی می‌پردازد. تاریخ‌پژوهان معتقدند که سکه‌ها به صورت یک سند و کتاب ارزشمند رازهای تاریخی را می‌گشاید و مسایل مبهم و تاریک دوره‌های تاریخی را آشکار می‌کند. سکه‌های ساسانی اسناد و مدارک گرانبهایی از تاریخ و فرهنگ و هنر و مذهب ایران به شمار می‌روند، همان‌طور که کتیبه‌ها و نقش برجسته‌های ساسانی بسیاری از مسایل تاریخی را آشکار می‌کنند، سکه‌ها دقیق‌تر و کامل‌تر هنر و فرهنگ ساسانی را جلوه‌گر ساخته‌اند.

«تجارت و انتقال فنون در جاده ابریشم» به بررسی جاده ابریشم در منابع مختلف و دوره‌های تاریخی از باستان تا پس از اسلام پرداخته و تاثیرگذاری و تاثیرپذیری حکومت‌ها را از جاده ابریشم ارائه می‌دهد. مسیر جاده ابریشم از کشورهای مختلفی که زمانی تحت فرمان امپراطوری ایران و روم و چین قرار داشت، می‌گذرد. اما اهمیت ترانزیتی این راه هنوز نیز هرچند کم‌رنگ‌تر، ولی حفظ شده است. زیرا جمهوری‌هایی که اکنون این مسیر تاریخی از آن عبور می کند، تصمیم دارند تا با ایجاد یک جاده وسیع که از چین شروع شده و از همان مسیر ابریشم قدیم تا به ترکیه کشیده می‌شود، نقل و انتقالات تجاری و سیاحتی را آسان نمایند و سودی که از این جاده عاید دولت‌هایی که در مسیر جاده ابریشم قرار دارند خواهد شد، همانند سودی خواهد بود که پیشینیان از این جاده می‌بردند.

موضوع این کتاب، بررسی دلایل رفتارهای سیاسی حضرت علی(ع) از سال یازدهم تا سیزدهم هـ.ق است. اثر حاضر، با هدف اثبات خلافت حضرت علی(ع) و پاسخ‌گویی به برخی پرسش‌ها و شبهات درباره رفتار سیاسی ایشان در دوره خلیفه اوّل تدوین شده است. کتاب، مشتمل بر نوزده پرسش در زمینه مذکور و پاسخ‌های تشریحی آن‌ها است.

کتاب حاضر گزیده‌ای از گفت‌وگوهایی است که از حدود پانزده سال پیش تا کنون با نویسنده انجام شده است و بر حسب موضوع در این کتاب گردآوری شده است. موضوع اصلی این کتاب تفکر عرفانی در دین است و به طور کلی و به تبع آن تصوف و عرفان اسلامی و شئون و جوانب مختلف آن، خاصه اخلاق و هنر چه از حیث ماهوی و چه از حیث تاریخی و فرهنگی، در گذشته و عالم مدرن.