مقاله

کتاب فرهنگ اصطلاحات توصیفی نسخه های خطی جهان اسلام اثر آدام گاچک، کتابی در حوزه نسخه پردازی و مصطلحات نسخ خطی است که توسط علی قلی نامی به فارسی ترجمه شده است. نویسنده در نوشتار حاضر، ترجمه فارسی کتاب مذکور را در بوته نقد و بررسی قرار داده است. وی در راستای این هدف، نخست اشکالات ساختاری و کلی ترجمه و سپس اشکالات فنی و تخصصی آن را با ارائه شاهد مثال هایی از صفحات کتاب، مورد مداقه قرار داده است.

نویسنده در نوشتار حاضر، گزارشی از نسخه های خطی و کتابشناسی در مسئله بداء را در دو بخش ارائه می کند. در بخش نخست، 39 رساله و گفتار منتخب از قدما و پیشینیان، همچون شیخ کلینى و شیخ صدوق و شیخ مفید و آیت الله خویی و ملکى میانجى معرفی نموده است. در بخش دوم، به توصیف کتب و رسایلى که مستقلاً یا غیرمستقل به مسئله بداء پرداخته اند و در مجموعه رسائل بدائیه نیامده اند، اقدام کرده است.

عبدالجلیل رازی که در نیمه دوم قرن ششم کتاب «النقض» را تألیف کرده است، درباره برگزاری سوگواری حضرت سیدالشهدا(ع) در شهرهای بغداد و ایران غربی تا اصفهان که از سوی اهل‌سنت انجام می‌شده است، گزارش جامع و ارزشمندی داده است که تکثیر و تکرار هر چه بیشتر آن در این روزگار از ابعاد مختلف، امری لازم و واجب است. نخست آنکه هر حرکتی در سراسر جهان اسلام برای توسعه و ترویج یاد و نام عاشورای حسینی، تازیانه‌ای است بر سیما و صدای کسانی که موذیانه با استفاده از طمأنینه و آرامش مسلمانان اعتدالی، با روشنفکرنمایی و بنیادگرایی و تهاجم و ترور، نمودها و نمادهای مراسم حسینی را که علمای عارف و طرایق تصوف پیشروانش بوده‌اند، یکی پس از دیگری به بهانه‌های واهی از میان برداشتند و هیمنه و ابهت عزاداران حسینی را چون شیر بی‌یال و دُم و اشکم عریان ساختند و در نهایت با حملات ریشه‌ای به طرایق نقشبندیه و قادریه و قلندریه و…

واژة خدیو، از وام واژه های ایرانی شرقی، در زبان فارسی، با دو معنای «شاه، سرور» و «خداوند، خدای بزرگ و یکتا» آمده است. واژه خدیو همانند واژه های معادل آن در دیگر زبان های ایرانی از واژه یونانی /auto-krator/ aύτokράτωρ به معنای «خود توانا، خود نیرومند» گرته برداری شده است.

گستره نامه‌نگاری‌ها متنوع است: از هایدگر که کربن نخستین مترجم او به زبان فرانسه بوده، تا کارل یاسپرس، گرشم شولم، اوژن یونسکو و حتی رنه مگریت. ترجمه این نامه‌ها با هدف قراردادن کربن در متن سنت فکری فلسلفه فرانسه قرن بیستم صورت گرفته است و می‌تواند در رفع کج‌فهمی از کربن راهگشا باشد. نامه‌ها از یادنامه هانری کربن (در مجموعه یادنامه‌های «لرن»L’Herne) انتخاب شده‌اند

آثار «بهرام فَرَه وشی» مهم اند؛ از این نظر که بیشتر جزو کارهای «نخستین بار» در ایران هستند. فره وشی زاده یک خانواده بسیار فرهیخته‌ است. پدر او علی محمد فره وشی، نامور و از مترجمان زبردست زبان فرانسوی بود و سفرنامه مادام دیولافوا را ترجمه کرد. بهرام فره وشی در چنین خانواده‌ای از بچگی با زبان فرانسه آشنا بود و تسلطش به زبان فرانسه یکی از دلایل موفقیتش است. او شاگرد ایران‌شناسان معروف فرانسوی، «امیل بنونیست» و «ژان دومناش» بود.

مطلب دیگری که در شعر اخوان حائز اهمیت است، این است که او در طول حیات هنری خویش برای انتقال تصویرذهنیت شاعرانه و احوال درونی از زبانی واحدو منفرد استقاده نکرده است؛ برحسب مضمون و محتوا،زبان هنر اخوان با خلق شعر حالت نرمی و درشتی و با صورت حماسی و تغزلی به خود می گیرد.

ابو محمد عبدالله بن المقفع از فحول ادبا و مترجمین قرن دوم هجری بود که به تصریح ابن مقله -چنان که صاحب الفهرست ذکر کرده است- یکی از ده تن بلغای درجه اول زبان عربی به شمار می رفت.

درباره هنر دو تصویر وجود دارد: اول اینکه هنر ارتباطی با دین ندارد و دوم، دین در ذات،با هنر ارتباط دارد. ما بنا بر نظر دوم می خواهیم اثبات کنیم که هنر از ارکان بنیادی دین است و زندگی معنوی و الهی بدون هنر نیست.

چکیده: موضوع اساسی در این مقاله فراهنجاری نحوی در دیوان شمس است که شگفتی و تنوعِ خاصّی به غزل­های وی می­بخشد. نگارنده، پس از پرداختن به موضوعاتِ آشنایی­ زدایی و برجسته­ سازی به­ عنوان مباحث مقدّماتی، مقاله را با تأکید بر مشخّصه­ هایی چون: تطبیق صفت با موصوف، عدم مطابقت نهاد با فاعل، ایجاد پرش ضمیر، گسترش دادنِ جزء اوّل فعل و نیز با طرح مؤلّفه­ هایی نظیرِ قلبِ نحوی، مطابقه­ ی فاعلی، چینشِ واژگانی، استعمال هنریِ فعل­های مرکب به­عنوان عناصر نظم­ آفرین، بیان می­کند که مولانا قصد دارد ضمن ایجادِ آشنایی­ زدایی و درنگ هنری، خواننده را برای کشف مقاصد زیباشناسی انحرافات و سرپیچی­ های نحوی خود که عبارت است از القاء مفهوم کثرت و تنوّع و گریز از محدودیّت­ها، ترغیب کند و نیز مخاطب را در رسیدن به شکل هنری خود از طریقِ توجّه به نقشِ عناصر نظم­ آفرین راهنمایی نماید.