مقاله

در باب عنوان و معنون «فلسفۀ اسلامی» حرف و سخن بسیار است و این بدان معناست که هم در عنوان «فلسفه اسلامی» و هم در معنون آن تردید و اشکال نموده‌اند؛ برای مثال می‌گویند اگر بنیان هستی‌شناختی یک شاخۀ معرفتی، وحی و نقل باشد، می‌توان عنوان فلسفه بر آن اطلاق کرد؟

جالینوس و ابن‌سینا را به‌عنوان دو نمایندۀ برجستۀ چنین کوشش‌های نظری می‌توان برشمرد که هرکدام از منظری به این ارتباط و تعامل پرداخته‌اند.

اگر بخواهیم برای آغاز رویداد کتاب‌گردی‌ها جایی را معرفی کنیم، همین ساختمان لغت‌نامۀ دهخدا در مجموعۀ موقوفات مرحوم دکتر محمود افشار یزدی است. روز آدینه‌ای در سال ۱۳۹۳ میهمان آن‌ها بودیم و آقای محقق داماد میزبان ما

فلسفه تاریخ دو شاخه دارد: نظری و تحلیلی. در حالی که شاخه نظری به تاریخ به عنوان حوادث و شرایط گذشته (یعنی تاریخ به عنوان «محتوا») می‌پردازد، فلسفه تحلیلی تاریخ درباره تاریخ به عنوان رشته تحصیلی (یا «شکل») تحقیق می‌کند تا آن گذشته را کشف و درک کند.

در سراسر کتاب بزرگ تفسیر کشف‌الاسرار، اثر ابوالفضل رشیدالدین میبدی، صدها بیت و 85 رباعی صوفیانه به چشم می‌خورد که میبدی نام سرایندۀ هیچ‌کدام از آن‌ها را ننوشته است.

من منکر فلسفه نیستم، بلکه منتقد آنم. به فلسفه مثل هر انسان اندیشه‌ورزی علاقه دارم، اما اعتقاد نهایی ندارم. منتقد و پرسشگر از معرفت‌شناسی یا شناخت‌شناسی فلسفه‌ام و علاقه به کلیت و موجودیت فلسفه دارم، اما اعتقاد نهایی به اتقان علمی ـ عقلی احکام مابعد‌الطبیعی و مدعیات متافیزیکی ندارم که فی‌الواقع بیش از آنکه یافتنی و دریافتنی باشد، بافتنی است.

نوشته پیش‌رو، پیش از این در ویژه‌نامه وزین روزنامه هم‌میهن چاپ شد و همان با اندک‌ویرایشی به‌مناسبت ورود پیکر آن ایران‌دوست مهربان تقدیم می‌گردد. با عرض تسلیت به دوستداران فراوان و خانواده محترم و پربرکت ایشان که در پیش‌بینی تحقق یافته پدر آن همکلاسی دوران دبستانش به این تبار پربار نیز اشاره شده بود.

سخن گفتن از معنی و حقیقت توسعه بیش از آنچه معمولاً می پندارند دشوار است. در دهه های اخیر دانشمندان علوم اجتماعی از اقتصاددانان تا مردم شناسان در باب آن مطالعه ها کرده‌اند اما اختلاف آرا و نظرها در این باب چندان زیاد است که مطالعات مزبور را به دشواری می‌توان به کلی آزاد از ایدئولوژی دانست و حتی شاید کسی بگوید توسعه وجهی از ایدئولوژی غالب در جهان کنونی است.

آرشیف ملی افغانستان مهم‌ترین مرکز نگهداری اسناد کهن و نسخه‌های خطی افغانستان در کابل است. این مرکز در دهه‌های اخیر به سبب جنگ و ناامنی مکرراً مورد دستبرد قرار گرفته و آثار زیادی از آن به سرقت رفته است.

تفکر ایرانی یعنی منظومه‌ای که در آن انسان ایرانی ربط و نسبت خود با جهان و انسان و پیرامونش را معنی کرده است. این منظومه در دو بستر، ساخته و بازسازی و احیا شده و تطور داشته است: متون مهم ادبی و فلسفی و متون حاشیه‌ای.