مقاله

گزارشی است از آنچه این سه متکلم در سه دوره مختلف تاریخی در باره مساله تعریف علم مطرح کرده اند. متن حاضر هم شامل گزارش آراء و هم انتخابی از نوشته های آنهاست.

موازین اخلاقی اگرچه مطلق است، ولی به‌واسطه امر الهی مقیّد می‌شود و به حالت تعلیق درمی‌آید. حقیقت دین بیش از آنکه از طریق برهان‌ و استدلال منطقی برای انسان اثبات گردد، از راه خشیت به ظهور می‌رسد. البته امید به رستگاری نیز در این باب نقش مهمی را ایفا می‌کند.

هر جهان بینی، زمانی که امکانات مشخصی را برای فعالیت باز می‌کند، همان فعالیتی را که قادر می‌سازد محدود و جهت‌گیری می‌کند. بدون جهان بینی، هیچ گروه انسانی نمی‌تواند روابط اجتماعی خود را تولید، بازتولید یا تغییر دهد. اما هر جهان بینی معینی امکانات تولید، بازتولید و دگرگونی روابط اجتماعی را که ممکن ساخته است محدود کرده و جهت می‌دهد.

پرسش از میراثمندی و ماهیت چند میراثی انسان، پرسش از «چیزیست» که در هر دم زندگی ما در لحظه لحظه زیست جهان بشری ما در هر دم تجربه‌های رنگارنگ زیسته فردی و جمعی ما حضورش چندسویه و بی واسطه و مستقیم است.

چگونه می‌توان از نقش عظیم «ارتباط» در جهان هستی و در زندگی انسان غافل بود، در حالی که زبان و سخن گفتن بر نوعی از ارتباط استوار است؟ سخن گفتن انسان بر اساس رابطه میان مبتدا و خبر، یا موضوع و محمول و یا فعل و فاعل و مفعول شکل پیدا می‌کند و در ارتباط کلمات مفرد با یکدیگر جمله‌ها ساخته می‌شوند.

حکایتِ حکمت و معرفت، و روایتِ فرهنگ و معنویت در تاریخ ما، قصه ای بس شیوا و دل انگیز است. گاهی بسیار حماسی و قدرتمند، زمانی شور انگیز و عاشقانه، و در دورانی نیز مجروح و پژمرده، گذر کرده و گاهی در سراشیب افول و انحطاط بوده است.

آب انبارها از بناهای تاریخی یزد هستند که در گذشته از آب چشمه ها و قنات ها سیراب شده و هر کدام از آنها یک محله را سیراب می کرده است.

دكتر احمد مهدوی‌دامغانی، ادیب و پژوهشگر الهیات، متخصص در ادبیات عرب، استاد پیشین دانشگاه تهران و دانشگاه هاروارد امریكا در 96 سالگی درگذشت. مهدوی فرزند مرحوم آیت‌الله محمدكاظم مهدوی دامغانی در 13 شهریور سال 1305ش و در خانواده‌ای متدین، اهل فضل و تقوای الهی در مشهد دیده به جهان گشود.

همشهری فرهیخته و استاد دانشمند و توانمند، استاد دکتر احمد مهدوی‌دامغانی (طاب ثراه) نیز در آدینه ۲۷ خرداد ۱۴۰۱ در سن ۹۵ سالگی رفت. خبری ناخوش در پایان بهار. دفتر دانایی و خردمندی و مهرورزی استادی یگانه بسته شد.

چراغ عمر پرفروغ استاد احمد مهدوی دامغانی خاموش شد و جمع کثیری از علاقه‌مندان ادب و دانش از وجود پر فیض او محروم شدند، اما آثار وجودی او، یادگارهای ادبی و علمی‌اش، سخنان و نامه‌ها و مکتوباتش، چون شجرۀ طیّبه‌ای که «اصلها ثابت و فرعها فی السماء»، فراموش نخواهد شد.