مقاله

ظهور فرزندان صوفی تبار شیخ صفی الدین در صحنۀ قدرت در نخستین دهۀ قرن دهم هجری قمری و اعلام مذهب شیعه اثنی عشری به عنوان مذهب رسمی و شهرت یافتن به مجدد عظمت و وحدت ملی ایران، رابطۀ ویژه دین و دولت و نفوذ مجتهدان در حکومت دنیوی صفویه، کشمکش های مداوم میان اهل قلم و شمشیر و کارزار طولانی با همسایگان برای القای قدرت و تثبیت مرزها و شمار دیگری از موضوعات، تحقیق و بررسی در دورۀ صفویه را مهم و جذاب ساخته است.

آشتیان شهری است که علاوه بر آنکه مهد اندیشمندان، فرهیختگان، عالمان، مستوفیان، ادیبان و سیاستمداران بنام ایران زمین به حساب می آید؛ آثار ارزشمند تاریخی نیز دارد که در طول تاریخ پرفراز و نشیبش در کنار مشاهیر، به حیات اجتماعی خود در این شهر ادامه داده است.

خواجه نظام‌الملک در «سیاستنامه» بارها و بارها در باب عدل سخن گفته است؛ زیرا در زمان وی با آمدن ترکان به ایران‌زمین، نابسامانی‌های بسیار پدید آمده بود که خواجه می‌کوشید با بهره‌گیری از داستان‌های مربوط به دوران باستان و با پیش‌کشیدن بحث عدالت، به این اوضاع سر و سامانی دهد.

سفالگری از جمله باستانی ترین هنرهای بشری و در واقع سرمنشاء هنر تولید کاشی و سرامیک است که نخستین آثار این هنر در ایران به حدود 10000 سال قبل از میلاد می رسد که به صورت گل نپخته بوده و آثار اولین کوره های پخت سفال به حدود 6000 سال قبل از میلاد برمی گردد.

مهاجرت برای کسب علم و دانش از جمله پدیده هایی است که ریشۀ کهن تاریخی دارد. حتی در ادوار بسیار دور و متقدم نیز همواره کسانی بودند که به هر دلیل نظیر نبودن امکانات در محل زندگی شان یا پایین بودن سطح اطلاعات صاحبان فن و مدرسان موجود، برای فراگیری حرفه و فن علوم عملی یا نظری از جایی به جای دیگر می رفته اند. پس از رواج کاغذ و متداول شدن آموزش مکتوب، رفتن از روستایی به روستای دیگر، از روستا به شهر، یا از شهری به شهر دیگر و از کشوری به کشور دیگر برای کسب علم متداول، یکی از صور مهاجرت بوده است که می توان آن را مهاجرت علمی نامید.

سرگذشت تیموریان در سه نسل اول تغییر و تحولات بسیار داشته است. از دیدگاه پژوهشگران، تغییرات بنیادینی به واسطه جنگجوی بزرگ (تیمور) انجام گرفت که عبارتند از: فرماندهی سپاهی از طوایف و سوق دادن آنان برای احیای امپراتوری مغول، حکم فرما ساختن یک سلسله فرهیخته بر شهرهای ایرانی و بنیان نهادن فرهنگ عالی توسط آنان

جنبش حروفیه را به لحاظ شیوه تفکر و کارکرد اجتماعی، باید ادامه نحله اسماعیلیه و در طیفی وسیع تر، استمرار تفکر باطن گرایانه دانست. این گفته و ادعا، البته موافقان و مخالفانی تواند داشت، بسته به اینکه از کدام زاویه به حروفیه یا اسماعیلیه نگریسته شود.

در شتاب دنیای امروز حرکت آن به سمت دهکده جهانی، پیگیری و بازشناخت وؤلفه های هویت ملی، لازم است. یکی از عناصر هویت ساز، ادبیات است که در ایران زمین، پیشینه و سابقه درخشانی دارد. در ادبیات فارسی، لایه هایی از فرهنگ اسلامی – ایرانی نمود یافته است. از جمله می توان اشارات شاعران و نویسندگان را به بازی های مردمی ذکر کرد. به عبارت دیگر، ادبیات فارسی آینه تمام نمای فرهنگ و آداب و رسوم مردم این سرزمین است.

انسان های اولیه که دسته جمعی می زیستند، نیازی به تعویض کالا نداشتند. بعد از به وجود آمدن طوایف و قبایل، مبادله کالا به کالا رواج یافت. مبادله کالا به دلایلی با مشکلاتی همراه بود برای رفع مشکلات، ابتدا از فلز برای مبادله استفاده کردند و پس از مدتی به فلزات گرانبها و سبک وزن، از جمله طلا و نقره و مس رو آوردند.

سرپل زهاب در غرب استان کرمانشاه و در مرزهای غربی با کشور عراق قرار دارد. در جغرافیای این منطقه خرابه های دو شهر معروف حلوان و زهاب به چشم می خورد. حلوان نام یکی از شهرهای مهم دوره ساسانی و در واقع مرکز استانی به نام شاذفیروز بوده است که بنای آن را به قباد ساسانی نسبت می دهند