مقاله

در مورد شخصیت های شاهنامه بسیار گفته اند و بسیار نوشته اند، اما شاید در مورد کودکی این شخصیت ها قلمی نزده اند؛ حتی در مورد شخصیت های برجسته شاهنامه. این مقاله بر آن است تا نشان دهد کودکان در شاهنامه فراتر از یک کودک هستند و این به دلایلی مانند نقش ویژه آنها در آینده ای است که در شاهنامه ایفا می کنند. چه، نحوه رشد و رفتار ایشان در این سیر با کودکان دیگر بسیار متفاوت است.

گام بعدی، رسیدن به یک تصمیم است؛ یک روش ممکن برای پیش رفتن این است: به ما اجازه دهید فرض کنیم طبق نظر کارشناسی پزشکان، نوزاد را باید نجات داد. این نگرش، یقینا مبتنی بر تجربۀ پزشکان در موقعیت‌های مشابهی است که بیماران مصدوم را درمان کرده‌اند، هرچند بعد از آن، بیماران دچار درد و رنج بوده‌اند.

شاهنامه میدان عمل پهلوانان و سرکردگان است. در اینجا، هر کاری نتیجه ای منطقی در پی دارد. نقش آفرینان و اسطوره، پاداش و پادافراه کارهای خویش را بر پایه ی منطق اسطوره و حماسه دریافت می کنند.

سرود و خوش سرود که: «گر نبودی عشق هستی کی بدی» نه تنها دستمایه عارفان و شاعران و بیدلان که زیربنای هستی عشق است و یکی از سرسپردگان غمزه غمازه او که خود سلسله جنبان دگر دلباختگان است و خواهد بود مولاناست.

هدف مقاله حاضر آن است تا نشان دهد مبحث "اسم جامد و مشتق" در دستور زبان فارسی، الگو برداری نادرستی از قواعد زبان عربی بوده و منطبق با ساختمان زبان فارسی نیست؛ زیرا فارسی از گروه زبان های ترکیبی است و عربی از گروه زبان های اشتقاقی. مولف با نقد سه دیدگاه متناقض دستورنویسان فارسی درباره اشتقاق، نتیجه می گیرد که مبحث اشتقاق در فارسی محدود به "اسم" نیست، بلکه دیگر انواع کلمه نیز ساخت اشتقاقی دارند. در پایان پیشنهاد می کند، با گسترش دامنه اشتقاق به حوزه کلمات مرکب، تمام کلماتی که دستوریان مشتق شمرده اند زیرمجموعه کلمات مرکب به حساب آید و کلمات مرکب به دو گروه: مشتق و غیر مشتق، تقسیم شود.

موضوع اصلی این مقاله بررسی رجز و رجزخوانی در شاهنامه فردوسی است. در بخش نخست، پس از بحث از معنای لغوی و اصطلاحی رجز و رجزخوانی، به اختصار پیشینه تاریخی آن در ادبیات یونان، عرب و ایران باستان و ادبیات سده های چهار و پنج هجری بیان شده است. در بخش دوم، هنر فردوسی در پرداخت فن رجزخوانی پهلوانان شاهنامه بررسی شده است و کارکردها و ارزش بلاغی رجز در داستانسرایی فردوسی مورد ارزیابی قرار گرفته است.

یکی از موضوعات اصلی شعر فارسی در عصر مشروطه، «وطن» است و درک صحیح پیام شعر این دوره تا حدی منوط به شناخت جایگاه آن است. مفهوم وطن در نظر شاعران این دوره، با مفهوم آن در نزد گذشتگان متفاوت است. در این مقاله وطن در دو دوره قبل و بعد از اسلام بررسی شده است.

در این مقاله به ریشه یابی زمینه های جامعه شناختی شکست و فروپاشی دولت دیرینه سال و نیرومند ساسانی در برابر سپاه کم شمار و بی جنگ افزار مسلمانان از دریچه شاهنامه پرداخته شده است. پاره ای از عوامل مانند: جنگ قدرت در دربار ساسانیان مورد اشاره تاریخ نگاران نیز قرار گرفته است.

در نوشتار حاضر، گفت و گو ـ که از مهم ترین شگردها در حوزه ادبیات داستانی سنتی و مدرن اعم از منظوم و منثور به شمار می رود ـ در یکی از شاهکارهای متون کلاسیک؛ یعنی شاهنامه فردوسی مورد کنکاش قرار گرفته است. از این رو، ابتدا اصطلاح گفت و گو از منظر داستان، تعریف و جایگاه و کارکردهای آن تبیین شده و در ادامه، نخست گفت و گوهای متکثر و متنوع شاهنامه استخراج شده و سپس از زوایای مختلف، از جمله مستقیم و غیر مستقیم بودن گفت و گوها و نیز با عنایت به دو سویه گفت و گو که یک سویه آن پهلوانان هستند دسته بندی گردیده است

فرصت‌ها اندک هستند. این جمله را همیشه از کودکی به ما تذکر می‌دادند، نصیحت به اینکه قدر زمان و یکدیگر را بدانیم. گویا باید می‌فهمیدیم این موضوع گران‌بهاست. هرچه سن انسان بیشتر و آگاهی او افزایش می‌یابد، ارزش این نصیحت را بیشتر درک می‌کند.