مقاله

کتاب حدائق الابرار و حقائق الاخیار از جمله تالیفات سیدمحمد عیناثی عاملی (زنده 1088ق./ 1056ش.) در موضوع اخلاق و تربیت اسلامی است.

کتاب زهرالربیع از آثار معروف سید نعمت الله جزایری عالم شیعی قرن یازدهم و دوازدهم هجری قمری و از شاگردان مجلسی دوم است. او عالمی ذوفنون بوده و در ادبیات هم دست داشته است.

اسطوره‌ی سیاوش نمادی از باورهای خاص فرهنگ کشاورزی جوامع آسیایی درباره‌ی خزان و بهار، خشکسالی و باران و زندگی گیاه است. این اسطوره در دوره‌ی قبل از ورود آریایی‌ها ، ملهم از اساطیر ایزدان نباتی بین النهرین، در نجد ایران و دره ستد، صورتی منطبق با فرهنگ ایران یافت و به طور متمرکز برای مدت زمان حدود سه هزار سال در آسیای میانه به شیوه‌ی آیین‌های نمایشی درآمد.

جایگاه بهار در فرهنگ لرستان را می‌توان در ضرب المثل‌ها و اشعار ایشان در نکوهش زمستان مشاهده کرد. از این رو بهار نیز در باور مردم این دیار منزلت ویژه‌ای دارد.

آخرین ماه سال در تالش ماه نوروز نامیده می‌شود. با آغاز ماه نورورز هم‌زمان با دیگرگونی و جنبشی که در طبیعت ظاهر می‌گردد، مردم دیار مزبور نیز تکاپو و جنبش تازه‌ای را سر می‌گیرند.

قدمت واقعی نوروز برایم به دورترین خاطرات زندگی باز می‌گردد. به زمانی که کفش و لباس نو در پشت مبلی جمع می‌شد، و نه حق داشتیم و نه دلمان می‌خواست آنها را بپوشیم؛ زیرا روز پوشیدنش نوروز بود. سال تازه. روز اول لباس‌های نو را می‌پوشیدم، روی بالکن خانه به حیاط نگاه می‌کردم، احساس می‌کردم همه چیز تغییر کرده است. هیچ چیز تغییر نکرده بود، اما چون تغییر را می‌خواستم، آن را می‌دیدم و خوشحال می‌شدم.

چهارشنبه‌سوری ما را به نوروز نزدیك می‌كند. به روزهایی كه قرار است تازگی از راه برسد و به ما می‌گوید كه این روزهای تازه و خوب نزدیك است. حتی می‌شود گفت كه چهارشنبه‌سوری آخرین جشن سال است.

شاید برای نسل جوان و حتی سالخوردگان جامعه ایرانی که از دوران حاکمیت مستقیم و سیاه دولت‌های بیگانه بویژه انگلیس و اذناب پلید آن بر شئون مختلف اقتصادی، سیاسی و فرهنگی ایران تصویر دقیقی در ذهن ندارند

جشن‌ها ویژگی مشترک تمامی فرهنگ‌ها می‌باشند. در اصل جشن برپایی مراسم نیایش و سپاس به مناسبت یک پیروزی یا واقعه اجتماعی یا یک معجزه آسمانی است که برای اجتماع منافعی دارد.

یکی از کلیدی ترین مباحث شاهنامه‌شناسی مبحث گوهر و هنر در این حماسه است. از دیدگاه شاهنامه جهان‌آفرین، جهان کهین: مردم و جهان مهین: گیتی را هر یک با گوهری وی‍‍ژه آفریده است و هر دو ناگزیر‌ند، فرمان گوهرها‌یشان را گردن گذارند امّا به گوهر جهان کهین (مردم) اختیار خویش را تفویض کرده و چونین است که آدمی از جوهره‌ی دیگری به نام هنر نیز که محصولِ اِعمال همین اختیار خداداد است برخورداری حاصل کرده است.