مقاله

دکتر کورش صفوی، زبانشناس شهیر و بلندآوازهٔ ایرانی، از زمرهٔ دانشمندانی است که حقیقتاً” و عملاً” در روند آموزش عمومی و تخصصیِ زبانشناسی (به هر سه گونهٔ شفاهی_کلاسی، شفاهی_کنفرانسی و مکتوب) و نیز در شاهراه تولید علم (در حوزهٔ زبانشناسی) بی‌همال و بی‌همانند بود.

نگرانی ما برابر شرق شناسی تقریبا از روز نخستی که پای این تحقیقات به دنیای ما وارد شده وجود داشته است. حس ما نسبت به این تحقیقات، بی شباهت با برخورد ما با دیگر فراورده های غربی نیست، و البته اینجا حساس تر است. به طور کلی ما نگران «دانش غربی» بوده ایم و همیشه با پرهیز سراغ آن رفته ایم.

یکی از رساله های خوشنویسی که در ابتدای سده بیستم تألیف شده است، رساله تذکره الخطاطین می‌باشد. این رساله در ماوراءالنهر - منطقه ای که پیشینه تذکره نویسی بسیار درخشانی دارد - توسط محمد ادریس خواجه راجی بخارایی در قالب نظم سروده شد.

یادگارنویسی بر دیوار بناهای مهم تاریخی، چون مسجدها و آرامگاهها و یا مکانهای طبیعیِ پررونق چون کنارۀ چشمه‌ها و دیوارۀ غارها و صخره‌های مشرِف بر مسیرهای مهم، از جملۀ کارهایی است که مانند بسیاری از مفاهیم عرفی و فقهی با گذشت زمان تغییر موضوع و مفهوم داده‌است...

در گوشۀ سمت خاور ایران و به فاصلۀ یک کشور، کشوری باستانی، ایرانی و آریا نژاد به نام تاجیکستان قرار دارد. چیرگی هفتاد سالۀ روسها در زمان برپایی اتّحاد جماهیر شوروی بر همۀ سازمان های اجتماعی، سیاسی، نظامی، اقتصادی و حتّی فرهنگی این کشور باعث نشد که آنها دست از فرهنگ پربار، ریشه دار و دیرینه سال خود بکشند. خط شان را روسها به هر ترفندی بود دگرگون کردند؛ امّا زبان آن ها را نه.

بتازگی خبر شناسائی و در واقع کشف کتیبه ای به خط کوفی و بسیار ساده بر روی یک آجر مربع بابعاد 31*31 سانتیمتر در نمای یکی از جرزهای مسجد جامع ساوه رسانه ای گردیدکه بسیار شنیدنی و هیجان انگیز و مهم بود چرا که پژوهشگر برجسته و دوست گرانقدر دکتر عمادالدین شیخ الحکمایی بر پایه متن و مضمون کتیبه، آن نوشته کهن را به امام هشتم حضرت« علی بن موسی (ع) » منسوب دانسته است

در حوزه مکتوبات اسلامی یکی از صاحبان اندیشه که آثار با ارزشی را از خود به یادگار، و نقشی پر معنا گذاشته است، عالم برجسته استاد عبدالحسین حائری است.

دکتر سید محمدحسن حائری ‌ــ‌که این یادداشت را، به معنای کلمه، «به‌بهانۀ» دهمین سالگرد درگذشت ناگهانی او می‌نویسم ـ برای چند نسل از دانشجویان رشتۀ زبان و ادبیات فارسیِ دانشگاه علامه طباطبائی نمونۀ اعلای ‌استاد اثرگذار و به‌یادماندنی بود.

در توصیف نگارگری ایرانی به‌ویژه با موضوعات دینی و فرا مادی همواره تأکید بر درون‌گرایی، دنیای پررمزوراز و ساحت قدسی این آثار است، اما علیرغم بن‌مایه‌ی متعالی این نگاره‌ها نباید از وجه انسانی و بسترهای اجتماعی شکل‌گیری این آثار غافل ماند.

از زمان گسترش علوم جدید در قرن هفدهم میلادی، رهبران مذهبی از آن برای تطبیق و تبلیغ دین خود استفاده کردند. علمای مسیحی ایتالیایی پیترو دلاواله (1586-1652م) را به شرق فرستادند که نسخه‌های زبان اصلیِ کتاب ایوب را بیابد تا معلوم شود آیا می‌توان ظاهرِ آیات مربوط به آسمان‌های جامد را طوری تأویل کرد که با حذف افلاک در نجوم تیکو براهه هم‌خوانی داشته باشد.