مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

براوستانی | کیانوش صدیق بَراوِسْتانی، ابوالفضل مجدالملك اسعد (د492ق/ 1099م)، وزیر شیعی سلطان بركیارق سلجوقیو اصل وی از بر اوستان، یكی از روستاهای قم بود(یاقوت، 1/ 540) و پدرش محمد بن موسى بر اوستانی قمی نام داشت. برخی نسبت او را بلاسانی (یا بلاشانی) (ابن اثیر، 10/ 253، جم‍، ؛ نیز ﻧﻜ : ذهبی، 19/ 180)، و لقب دیگر وی را مشیدالدوله آورد...
براهویی | بهروز محمودی بختیاری بَراهویی، زبان قومی به همین نام، از خانوادۀ زبان‌های دراویدی (كریستال، 437). در دسته‌بندی‌های دقیق‌تر براهویی را عضوی از خانوادۀ«دراویدی شمال غربی» دانسته‌اند. نام این زبان در متون مختلف به صورتهای بروهی، بروهكی و كورگالّی هم ثبت شده است (گریرسن، 619). گروهی زبان براهویی را کردگالی خوانده، و به اشتباه با كردی...
براون | پرویز امین براون، ادوارد گرَنْویل (1279-1344ق/ 1862-1926م)، خاورشناس انگلیسی و دوستدار ایران و زبان‌فارسی پدرش سربنجامین براون، مدیر یك كارخانۀ كشتی‌سازی بود. او میل داشت پسرش در رشتۀ مهندسی تحصیل كند؛ اما ادوارد پس از اتمام دبیرستان میلی به این رشته در خود نیافت در همین زمان جنگ روسیه و تركیه آغاز شده بود. براون 15 سال...
براهویی | عباس عبدالله گروسی , محمدسعید جانب اللهی بَراهویی، یا برهویی، اتحادیه‌ای از طایفه‌های براهویی زبانِ پراکنده در استان سیستان‌وبلوچستان و برخی نقاط همجوار در کشورهای پاکستان و افغانستان.
برائت |
برائت، سوره |
بربری |
بربرا | پرویز امین بَرْبَرا، شهر و بندری مسلمان‌نشین در شمال كشور سومالی، ‌واقع بر ساحل خلیج عد در °10 و ´27عرض شمالی و °45 و ´1 طول شرقی. شهر بربرا در فاصلۀ 315 كیلومتری جنوب شرقی باب‌المندب و 265 كیلومتری جنوب عد، در شمال شرقی شاخ آفریقا واقع شده است (كوك، 487؛ سامی، 2/1273). این شهر به روزگار كهن مالائو نام داشت و مسلمانان آ...
برائت | احمد رضوانی بَرائَت، یكی از اصول مهم در مذاهب گوناگون فقهی، و یكی از 4 اصل عملی در اصول متأخر امامیه كه عبارت است از نفی تكلیف از مكلف در موارد شك در تكلیف.
بربر | محمد نوری بَرْبَر، عنوان عمومی قبایلی در شمال آفریقا كه در منطقۀ وسیعی از كرانه‌های اقیانوس اطلس تا صحرای آفریقا پراكنده‌اند. این پراكندگی وسیع و نیز تنوع قبایل و طوایف بربر با آداب و رسوم و برخی فرهنگهای متمایز، موجب شده است تا قوم‌شناسان به نظریۀ قاطع و یكسانی دربارۀ خاستگاه و مشخصات نژادی بربرها دست نیابند.
براهین اثبات باری | محمد جواد انواری بَراهینِ اِثْباتِ باری، برهانهای اثبات وجود خدا، توسل به روشهای عقلانی در اثبات وجود خدا یكی از راه‌های حصول اعتقاد دینی شمرده می‌شود، اما در عین حال اذعان به برتری معرفت فطری و شهودی خدا، افزون بر صوفیه و منكران روشهای برهانی، مورد توجه دیگر متفكران اسلامی نیز بوده است و بسیاری از كسانی كه در كوششهای عقل اثب...
احمد رفاعی |
احمد رسمی | علی اکبر دیانت اَحْمَدْ رَسْمی، ابوکمال شهاب‌الدین احمد بن ابراهیم بن احمد (1112-1197ق/ 1700-1783م)، دولتمرد و تاریخ‌نگار عثمانی. وی در شهر رِسمو از توابع جزیرۀ کرت زاده شد و از همین‌رو به کریدی (کرتی) و رسمی معروف شده است (مرادی، 1/ 73؛ جودت، 2/ 299؛ ثریا، 2/ 380). سال تولد او را 1106ق نیز نوشته‌اند (نک‍ : مرادی، همانجا).
احمد زرکوب | سید علی آل داوود اَحْمَدِ زَرْکوب، ابوالعباس احمد بن ابی‌الخیر (د 789ق/ 1387م)، ملقب به معین و مشهور به زرکوب شیرازی مؤلف شیرازنامه.
احمد زروق |
احمد رای بریلوی، سید | محمد آصف فکرت اَحْمَدْ رایْ بَریلْوی، سَیِّد (6 صفر 1201-24 ذیقعدۀ 1246ق/ 28 نوامبر 1786-7 مۀ 1831م)، جنگجوی مسلمان هندی و بنیان‌گذار طریقت محمدیه (فرقۀ وهابیان هند).
احمد زکی پاشا |
احمد رومی | محمدجواد شمس اَحْمَدِ رومی، عارف، شاعر و نویسندۀ سده‌های 7-8ق/ 13-14م. تاریخ ولادت او روشن نیست، اما به گفتۀ هامر (ص 232, 234, 237)، احمد رومی در کتاب الدقایق فی الطریق که ظاهراً در 725ق تألیف شده، خود را مردی 50 ساله خوانده است، ازاین‌رو باید در حدود سال 675ق/ 1276م متولد شده باشد.
احمد زنجانی معصومی |
احمد رومی | محمدحسن سمسار اَحْمَدِ رومی (زنده در 761ق/ 1360م)، فرزند محمود بن عبدالغفار صدیقی، از استادان نامدار خوشنویسی اقلام ستّه.
احمد زی | محمد آصف فکرت اَحْمَدْزی، یا احمدزائی، احمدزئی، یعنی دودمان احمد، نام طوایفی که از چند قبیلۀ پشتون منشعب شده‌اند و هریک به نیای خویش، احمد، منسوبند.
احمد سملالی |
احمد شاه بهادر | محمد آصف فکرت اَحْمَدْشاهِ بَهادُر، ابوالنصر مجاهدالدین (حک‍ 1161-1167ق/ 1748-1754م)، فرمانروای گورکانی (مغول) هند. احمد پسر محمد شاه بود که در روزگار او امپراتوری گورکانی ــ به‌ویژه پس از حملۀ نادرشاه بر هند ــ سخت به سستی و انحطاط گرایید. محمدشاه که دل تنها در گرو مهر حرم داشت و کار سلطنت را سهل گرفته بود، تقریباً همۀ اس...
احمد شاملو | فاطمه رادمنش اَحْمَدِ شامْلو، فرزند محمدحسین شاملوی مشهدی (د 1264ق/ 1848م)، از استادان نامدار قلم نسخ ایران. وی بجز نسخ، همۀ اقلام متداول، از آن میان نستعلیق را خوش، و شکسته را عالی می‌نوشته است (بیانی، احوال...، 1/ 40). وی را باید از جملۀ پیروان شیوۀ میرزا احمد نیریزی به‌شمار آورد که قلم نسخ را به درجات عالی رسانده‌اند (...
احمد سهروردی | محمدحسن سمسار اَحْمَدِ سُهْرَوَرْدی، شمس‌الدین احمد بن یحیی بن محمد بن عمر بن محمد سهروردی (654-741ق/ 1256-1340م)، خوشنویس و موسیقی‌دان نامور ایرانی. وی در بغداد زاده شد، ادب عرب، لغت، فقه شافعی و علوم عقلی را آموخت، حافظ قرآن بود و مقامات حریری را نیز از حفظ داشت. او حدیث را از جمعی چون عمادالدین ابوالبرکات ابن‌طبال (د 70...
احمد شوقی |
احمد شاه درانی | مجید سمیعی اَحْمَدْشاهِ دُرّانی (1134-1186ق/ 1722-1772م)، پایه‌گذار سلسلۀ درانی در افغانستان.
احمد عباس |
احمد عبدالحق ردولاوی | مسعود جلالی مقدم اَحْمَدْ عَبْدُالْحَقِّ رُدَوْلاوی، از مشایخ سلسلۀ صابریۀ چشتیه در سدۀ 9ق. نام کامل او را احمد بن عمر بن داوود عدوی عمری نوشته‌اند (حسنی، 3/ 7). وی در رُدَوْلی که شهر کوچکی است (حدود 100 کیلومتری شرق لکهنو)، ولادت یافت (عبدالحق، 187؛ حسنی، 3/ 8؛ رضوی، «تاریخ...»، I/ 270). گفته‌اند که نسبتش به خلیفۀ دوم عمر بن...
احمد شیخ | بخش تاریخ اَحْمَدْ شِیْخ (د 1316ق/ 1898م)، معروف به احمدو، یا اَمَدو سیکو، شیخ طریقۀ تیجانیه در افریقا و دومین و آخرین فرمانروای امپراتوری توکولور که بخشهایی از سودان غربی، نیجریه، گینه و مالی کنونی را زیر فرمان داشت و به سبب مقابله با نفوذ نظامی فرانسویان در منطقه شهرت یافت.
احمد صاعدی |
احمد شاه قاجار | منصوره اتحادیه اَحْمَدْشاهِ قاجار، یا سلطان احمدشاه (27 شعبان 1314-26 رمضان 1348ق/ 31 ژانویۀ 1897-26 مارس 1930م)، هفتمین و آخرین پادشاه سلسلۀ قاجار در ایران. او پسر بزرگ محمدعلی شاه است. مادرش ملکه جهان، دختر کامران میرزا نایب‌السلطنه بود. وی در 27 جمادی‌الآخر 1327ق/ 16 ژوئیۀ 1909م به سلطنت رسید. در 27 شعبان 1332 تاجگذاری ک...
احمد صافی |
احمد علوی |
احمد سرهندی | فتح الله مجتبایی اَحْمَدِ سَرْهِنْدی، شیخ بدرالدین احمد فاروقی سرهندی (971-1034ق/ 1564-1625م)، فرزند شیخ عبدالاحد، معروف به «مجدِّد الف ثانی»، عارف و متکلم مشهور هند در سدۀ 11ق و مؤسس طریقۀ «مجددیه» یا «احمدیه» در سلسلۀ نقشبندی.
احمد علی هاشمی سندیلوی | عارف نوشاهی اَحْمَدْعَلیِ هاشِمیِ سَنْدیلَوی (یا سَندیلی)، فرزند غلام محمدبن مولوی محمد حاجی، (1163- پس از 1224ق/ 1750-1809م)، شاعر و تذکره‌نویس فارسی هند.
احمد فارس شدیاق |
احمدفضل عبدلی |
احمد علوی | صمد موحد اَحْمَدِ عَلَوی، یا سیداحمد فرزند زین‌العابدین علوی (یا حسینی) عاملی اصفهانی، حکیم، متکلم و محدث مشهور قرن 11ق/ 17م، از شخصیتهای بزرگ مکتب فلسفی اصفهان و مفسر الهیات شفای ابن‌سینا.
احمد فقیه | توفیق هاشم پور سبحانی اَحْمَدْ فَقیه، نام چند تن از متصوفه که بیشتر آنان در سدۀ 7ق/ 13م در آناتولی می‌زیسته‌اند. از بررسی دقیق مآخذ دربارۀ یکی از آنان (خواجه احمد فقیه یا سلطان خواجه فقیه) چنین برمی‌آید که لااقل زندگانی 5 تن از آنان به هم درآمیخته است («دائرةالمعارف...»، II/ 65). نخستین‌بار عبدالباقی گولپینارلی (ص 88، حاشیه) اشاره...
احمد قاطن | سیمین محقق اَحْمَدِ قاطِن، احمد بن محمد بن عبدالهادی حَبابی صنعانی (1118-1199ق/ 1706-1785م)، فقیه و قاضی زیدی یمن، نسبت مقحفی را که منسوب به قریه‌ای از توابع ثَلاء است، نیز برای وی آورده‌اند (نک‍ : زباره، 1/ 274).
احمد قره مانلی |
احمد قفطان نجفی |
ابو جعفر احمد بن محمد بن خلف |
ابن حنفیه |
احمد بن عیسی | بخش علوم اَحْمَدِ بْنِ عیسى، از نخستین نورشناسان در جهان اسلام (سدۀ 3ق/ 9م). از زندگانی وی هیچ‌گونه آگاهی دردست نیست و کتاب المناظر و المرایا المحرقه، یگانه اثری است که از وی باقی مانده است. احمد بن عیسی در این کتاب، نخست دربارۀ چشم و چگونگی دیدن بحث می‌کند و چنین می‌گوید: یک نیروی نوری (قوة نوریة) از چشم بیرون می‌آید...
احمد بن علی بن اخشید |
احمد بن علویه | ایران ناز کاشیان اَحْمَدِ بْنِ عَلَویّه، ابوجعفر اصفهانی کَرّانی (212-310ق/ 827-922م)، کاتب، شاعر و محدث شیعی.
احمد بن علی بن عباس |
احمد بن علی میکالی |

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام