مقالات

موضوع بندی

جستجوی الفبایی

بهمن نامه |
بهمنیار | علی میرانصاری بَهْمَنْیار، احمد، متخلص‌ به‌ دهقان‌ (1262-1334 ش‌ /1884-1955 م)‌، ادیب‌، شاعر، روزنامه‌نگار و استاد دانشگاه‌. وی‌ در كرمان‌ به‌ دنیا آمد.
بهمنیار بن مرزبان | مرتضی قرائی گرکانی بَهْمَنْیارِ بْنِ مَرْزْبان‌، ابوالحسن‌، ملقب‌ به‌ كیا رئیس‌ (د 458 ق‌ /1066 م‌)، فیلسوف‌ ایرانی و از شاگردان‌ نامدار ابن‌ سینا.
بهمنیان | مجید سمیعی بَهْمَنیان‌، اعضای‌ خاندانی از مسلمانان‌ كه‌ در شبه‌ جزیرۀ هند با تشكیل‌ حكومتی مستقل‌ و قدرتمند بر فلات‌ دكن‌ فرمان‌ راندند (748-933 ق‌ /1347-1527 م‌).
بیابانک |
بیابانکی، گویش |
بهوتی | علی تولایی بُهوتی، ابوالسعادات‌ منصور بن‌ یونس‌ (1000-1051 ق‌ / 1592-1641 م‌)، فقیه‌ حنبلی مصر. نسبت‌ وی‌ به‌ بهوت‌، یكی از روستاهای‌ غرب‌ مصر باز می‌گردد كه‌ نام‌ افرادی‌ از این‌ منطقه‌ در شمار عالمان‌ متأخر حنبلی به‌ چشم‌ می‌خورد.
بهنسا | بهزاد لاهوتی بَهْنَسا، شهری‌ در مصر باستان‌. امروزه‌ ویرانه‌های‌ این‌ شهر كهن‌ در روستایی به‌ همین‌ نام‌ در 15 كیلومتری‌ غرب‌ شهر بنی مزار، مركز مدیریۀ (استان‌) منیا در °28 و ´32 عرض‌ شمالی و °30 و ´39 طول‌ شرقی واقع‌ است‌
بهوپال | پرویز امین بِهوپال‌، شهرستان‌ و شهری‌ به‌ همین‌ نام‌ و مركز ایالت‌ مدهیا پرادش‌ در مركز هند. نام‌ این‌ شهر برگرفته‌ از نام‌ راجه‌ بهوج‌ بنیان‌گذار این‌ شهر است‌ (نک‍ : دی‌، 224؛ «بهوپال‌2»، تاریخ‌).
بیات ترک، آواز | منصوره ثابت زاده بَیاتِ تُرْك‌، آواز، یا بیات‌ زند، از آوازهای‌ 5گانۀ موسیقی دستگاهی ایران‌ و از متعلقات‌ دستگاه‌ شور (كیانی، مبانی ... ، 102، هفت‌ دستگاه‌ ... ، 29). بیات‌ را نام‌ طایفه‌ای‌ از تركان‌، و شعبه‌ای‌ از موسیقی دانسته‌اند
بیات اصفهان | حسین میثمی بَیاتِ اِصْفَهان‌، آواز، یكی از آوازهای‌ اصلی در ردیف‌ و نظام‌ دستگاهی موسیقی كلاسیك‌ ایران‌.
بیات کرد، آواز | حسین میثمی بَیاتِ كُرْد، آواز، یكی از آوازهای‌ متداول‌ در موسیقی كلاسیك‌ ایران‌ و از متعلقات‌ دستگاه‌ شور. عده‌ای‌ بیات‌ كرد را مرتبط با مقام «بیاتی» (مسعودیه‌، 48)، و برخی نیز آن‌ را همان‌ مقام «كردی» (بركشلی، 55) دانسته‌اند...
بهمئی | علی بلوکباشی بَهْمِئی، یكی از ایلات‌ لُر شیعه‌ در استان‌ كهگیلویه‌ و بویراحمد، در جنوب‌ غربی ایران‌. زیستگاه‌ این‌ ایل‌ بخش‌ بزرگی از مغرب‌ منطقۀ كهگیلویه‌ را در بر می‌گیرد...
بیات | مصطفی موسوی بَیات‌، نام‌ یكی از قبیله‌های‌ مهم‌ بیست‌ و دوگانه‌ یا بیست‌ و چهارگانۀ قوم‌ ترك‌ زبان‌ اغوز (نک‍ : كاشغری‌، 1 /56؛ رشیدالدین‌، 1 /42، 58) كه‌ گاه‌ در منابع‌ مطابق‌ تلفظ تركی آن‌، به‌ صورت «بایات» ضبط شده‌ است‌.
بیارجمند | نوشین صاحب
بیاسه | محمدرضا ناجی بَیاسه‌ ، شهری‌ از ایالت‌ جَیان‌ (خائن‌2) در جنوب‌ اندلس‌ و در 48 كیلومتری‌ شمال‌ شرقی‌ شهر خائن‌، مركز این‌ ایالت‌. این‌ شهر در دورۀ ایبریها ساخته‌ شده‌، و به‌ گفتۀ بطلمیوس‌، بیاتْرا نام‌ داشته‌ است‌
بیاض | مریم مجیدی بَیاض‌، كتابی‌ برای‌ گردآوری‌ مجموعۀشعرها، دعاها و مطالب‌ گوناگون‌. واژۀ بیاض‌ در معانی‌ سفیدی‌ و نوشتن‌ با خط واضح‌ از روی‌ مسوده‌ (داعی‌الاسلام‌، 1 /787)، پاك‌نویس‌ كردن‌
بیاضی، ابوجعفر | مریم صادقی بَیاضی‌، ابوجعفر مسعود بن‌ عبدالعزیز بن‌ محسن‌ بیاضی‌ (د ذیقعدۀ 468 / ژوئن‌ 1076)، شاعر. وی‌ در بغداد زاده‌ شد و در همان‌جا درگذشت‌ و در گورستان‌ باب‌ ابرز دفن‌ شد
بیاسی | نرگس قندیل زاده بَیاسی‌، ابوالحجاج‌ یوسف‌ بن‌ محمد بن‌ ابراهیم‌ انصاری‌ بیاسی‌ (573-653ق‌ /1177-1255م‌)، مورخ‌، محدث‌ و شاعر. او به‌ بیاسه‌، شهری‌ در ایالت‌ جَیان‌ اندلس‌ (نک‍ : ه‍ د، بیاسه‌؛ EI2, I /1150) منسوب‌ است‌ و برخی‌ صراحتاً او را زادۀ همین‌ شهر می‌دانند
بیان الادیان |
بیاضی، زین الدین | محمد کاظم علوی بَیاضی‌، زین‌الدین‌ علی‌ بن‌ محمد بن‌ یونس‌ (791-877ق‌ / 1389-1472م‌)، متكلم‌ امامی‌. وی‌ در نبطیۀ جبل‌ عامل‌ به‌ دنیا آمد و همان‌جا درگذشت‌ (افندی‌، 4 /256؛ مرعشی‌، 1 /6، 8). شهرت‌ او به‌ نباطی‌ و عاملی‌ از همین‌جاست‌.
بیاضی زاده | علی اکبر دیانت بَیاضیْ‌زاده‌، كمال‌الدین‌ احمد بن‌ حسن‌ (1044- 1098 ق‌ / 1634-1687م‌)، از عالمان‌ فقه‌ و كلام‌ در قلمرو دولت‌ عثمانی‌. پدرش‌ حسام‌الدین‌ حسن‌ بیاضی‌ از عالمان‌ بوسنی‌ بود و ازاین‌رو، وی‌ به‌ بوسنوی‌ و رومی‌ نیز معروف‌ شده‌ است‌
بیان بن سمعان تمیمی نهدی | مسعود حبیبی مظاهری بَیانِ بْنِ سَمْعانِ تَمیمیِ نَهْدی‌ (د 119ق‌ /737م‌)، از غُلات‌ كیسانی‌ كه‌ فرقۀ بیانیه‌ به‌ او منسوب‌ است‌.
بیان | اصغر دادبه , بابک فرزانه بَیان‌، در لغت‌ به‌ معنی‌ روشنی‌ و وضوح‌، و در اصطلاحْ اصول‌ و قواعدی‌ است‌ كه‌ به‌ وسیلۀ آنها چگونگیِ ارائۀ یك‌ معنا به‌ شیوه‌های‌ مختلف‌ شناخته‌ می‌شود، به‌ گونه‌ای‌ كه‌ هریك‌ از آن‌ شیوه‌ها در وضوحِ دلالت‌ عقلی‌ بر آن‌ معنا با یكدیگر متفاوت‌اند.
بیانی، مصطفی | جلال خسروشاهی بَیانی‌، مصطفى جارالله‌ زاده‌ (د 1006ق‌ /1597م‌)، شاعر و تذكره‌نویس‌ ترك‌ در دوران‌ عثمانی‌. وی‌ در روسجُق‌ (از شهرهای‌ بلغارستان‌) زاده‌ شد. پدرش‌ جارالله‌ نام‌ داشت‌ و به‌ همین‌ سبب‌، به‌ جارالله‌ زاده‌ شهرت‌ یافت
بیانی، خواجه شهاب الدین |
البیان و التبیین |
بیانه | محمدرضا ناجی بَیانه‌، در اسپانیایی‌: بائنا، شهری‌ كوچك‌ در استان‌ قرطبۀ اسپانیا. این‌ شهر با 400‘18 تن‌ جمعیت‌ (1383ش‌ /2004 م‌) در °37 و ´37 عرض‌ شمالی‌ و °4 و ´19 طول‌ غربی‌ در 60 كیلومتری‌ جنوب‌ شرقی‌ شهر كوردبا واقع‌ است
بیانی، ابومحمد | فرهنگ مهروش بَیّانی‌، ابومحمد قاسم‌ بن‌ محمد بن‌ قاسم‌ اموی‌ (پس‌ از 220- ح‌ 278 ق‌ /835-891 م‌)، فقیه‌ و محدث‌ اندلسی‌. وی‌ به‌ بیانه‌ (ه‍ م) شهری‌ در نزدیكی‌ قرطبه‌ منسوب‌ است‌. جد سوم‌ وی‌ سیار، مولای‌ ولید بن‌ عبدالملك‌ بوده‌ است
بیانیه |
بیانی، مهدی | فاطمه کریمی بَیانی‌، مهدی‌ (1286-1346ش‌ /1907- 1968م‌)، كارشناس‌ نامیِ شناختِ خطوط اسلامی‌ و نسخه‌های‌ خطی‌، بنیان‌گذار كتابخانۀ ملی‌ و از مروجان‌ فن‌ كتابداری‌ و ایجاد كتابخانه‌ در ایران‌. او از خانوادۀ مستوفیان‌ فراهان‌، و نوادۀ میرزاسلمان‌ بیان‌السلطنه‌، رئیس‌ بیوتات‌ سلطنتی‌ بود كه‌ نام‌ خانوادگی‌اش‌ برگرفته‌ از لقب‌...
بیبرس | سید محمد سیدی
بیبرس | مصطفی موسوی بِیبَرْس‌، ملك‌ مظفر ركن‌الدین‌، ملقب‌ به‌ جاشنگیر، دوازدهمین‌ سلطان‌ مملوك‌ مصر. اگر چه‌ نام‌ وی‌ تركی‌ است‌ ]بی‌، بای‌ = دارا، ثروتمند + برس‌، بارس‌، پارس‌ = پلنگ‌[ (كلاوسن‌، 368, 384؛ كاشغری‌، I /344, III /158)
بیبرس بندقداری | مسعود حبیبی مظاهری بِیبَرْسِ بُنْدُقْداری‌، ملك‌ ظاهر ركن‌الدین‌ ابوالفتح‌ صالحی‌ (د 676ق‌ /1277م‌)، چهارمین‌ سلطان‌ از شاخۀ ممالیك‌ بحری‌ كه‌ از 658 تا 676ق‌ بر مصر و شام‌ حكومت‌ كرد.
بیت |
بیبرس منصوری | مصطفی موسوی بِیبَرْسِ مَنْصوری‌، ركن‌الدین‌ بن‌ عبدالله‌ خطایی‌ دواداری‌ صالحی‌ (د 725ق‌ /1325م‌)، امیر، تاریخ‌نویس‌ و فقیه‌ حنفی‌ عصر مملوكان‌ مصر.
بی بی | مریم میر فخرایی
بی بی منجمه |
بیت الارقم |
بیت الله الحرام |
بی بی خانم، مجموعه | لیزا گلمبک بیْ‌بیْ‌خانُم‌، مَجْموعه‌، بناهای‌ مسجد جامع‌ و مدرسه‌ ـ آرامگاه‌ سرای‌ مُلك‌ خانم‌، همسر تیمور در سمرقند. این‌ دو بنا میان‌ سالهای‌ 801- 808ق‌ /1399-1405م‌ روبه‌روی‌ دروازۀ شمالی‌ (باب‌ الحدید)، ساخته‌ شد.
بیت | حمید رضا شایگان فر بِیت‌، در اصطلاح‌ ادب‌ كوچك‌ترین‌ واحد شعر كلاسیك‌. هر بیت‌ دارای‌ دو نیمه‌ (یا لَخت‌) است‌ كه‌ به‌ لحاظ وزن‌ عروضی‌ (نک‍ : ه‍ د، عروض‌) یكسان‌اند.
بیت جبریل |
بی بی شهربانو، بقعه | مهبانو علیزاده بیْ‌بیْ شَهْرْبانو، بُقْعه‌، زیارتگاهی‌ در دامنۀ جنوبی‌ كوهی‌ به‌ همین‌ نام‌ در حاشیۀ جنوب‌ شرقی‌ ری‌ كهن‌. این‌ مكان‌ به‌ باور شیعیان‌، به‌ عنوان‌ آرامگاه‌ شهربانو، دختر یزدگرد سوم‌ و همسر امام‌ حسین‌(ع‌) (قمی‌، 196؛ ابن‌ بابویه‌، 369) مورداحترام‌ است‌.
بیت العتیق |
بیت لحم | عباس سعیدی بِیتْ لَحْم‌‌، شهری‌ كهن‌ در سرزمین‌ فلسطین‌. این‌ نام‌ را بَیت‌ُ لَحم‌ (ابوعبید، 1 /289)، بَیت‌ لَخم‌ (یاقوت‌، 1 /521؛ و بِت‌ لِحِم‌ («دائرةالمعارف‌ مردم ... 1»، 104) و بِت‌ لِخِم‌ ( پاولی‌، V /364) نیز گفته‌اند. واژۀ «لحم‌» كه‌ در زبان‌ عربی‌ به‌ معنی‌ گوشت‌ است
بیت جبرین | عباس سعیدی بِیْتْ جِبْرین، ناحیه‌ و شهری‌ باستانی‌ در شهرستان‌ الخلیل‌. بیت‌ جبرین‌ با 287 متر ارتفاع‌ از سطح‌ دریا (دباغ‌، بلادنا ... ، 5(2) /286)، در 26 كیلومتری‌ شمال‌ غربی‌ شهر الخلیل‌ (شراب‌، 181) و 58 كیلومتری‌ راه‌ بیت‌المقدس‌ به‌ عسقلون‌ قرار داشت‌
بیت الحکمه | یونس کرامتی بِیتُ‌الْحِكْمه‌، یا خزانة الحكمه‌، كتابخانۀ دولتی‌ بغداد كه‌ دست‌ كم‌ از اواخر عصر هارون‌ تا پایان‌ خلافت‌ مأمون‌ فعال‌ بود، اما از سدۀ 4ق‌ /10م‌ تنها شماری‌ از كتابهای‌ آن‌ به‌طور پراكنده‌ در دست‌ بود.
بیت المال | صادق سجادی بِیتُ‌الْمال‌، عنوانی‌ كه‌ از آغاز تشكیل‌ دولت‌ اسلامی‌ بر مجموعۀ داراییهای‌ موجود یا بالقوۀ دولت‌، و نیز محل‌ و موضعی‌ كه‌ بخش‌ منقولِ این‌ داراییها را در آنجا گرد می‌آوردند و سپس‌ تحت‌ شرایط و قوانینی‌ برای‌ مصالح‌ عامۀ مسلمانان‌ و جامعۀ اسلامی‌ خرج‌ می‌كردند
بیتیکچی | مصطفی موسوی بیتیكْچی‌، واژه‌ای‌ تركی‌ به‌ معنی‌ دبیر، منشی‌، كاتب‌ و نویسنده‌. این‌ واژه‌ از 3 جزء «بیتی‌» به‌ معنی‌ نوشتن‌، پسوند نام‌ساز « ك‌» و پسوند فاعلی « چی‌» تركیب‌ شده‌، و در فارسی‌ به‌ شكلهای‌ بیتكچی‌، بتیكچی‌ و بتكچی‌ نیز آمده‌ است‌

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام

در جستجوی چه هستید ؟

مقالات

ورود به سایت

ثبت نام